Χτυπά κόκκινο η ρητορική του μίσους στα ψηφιακά ρινγκ

Hate speech ή αλλιώς «ρητορική του μίσους». Κι αν πριν από μερικές δεκαετίες το κουτσομπολιό, η οργή, το μίσος ή ακόμη και οι απειλές ήταν χαρακτηριστικό της παρέας, της γειτονιάς ή του χώρου εργασίας, σήμερα η ρητορική που αναδεικνύει τα πιο ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου είναι φαινόμενο των social media.

Ειδικά οι «πωρωμένοι» με την «εικονική ζωή» του Facebook, μπορούν εύκολα να… ξεφύγουν και να προκαλέσουν τεράστια προβλήματα.

Πολιτικές αντιπαραθέσεις

Δεν είναι λίγες οι φορές όπου το μίσος ξεχειλίζει για πολιτικούς αντιπάλους. Ενα «ποστάρισμα» ή ένα «τιτίβισμα» μπορεί να οδηγήσει σε… πολιτικές αντιπαραθέσεις που κάποτε ήταν προνόμιο της Βουλής ή των πράσινων και γαλάζιων καφενείων.

Τώρα, στο «καφενείο» του Facebook ή του Twitter ο καθένας μπορεί να σκοτωθεί με τον πολιτικό του αντίπαλο. Ή μπορεί και να δημιουργήσει ολόκληρο… κίνημα από followers που θα λειτουργήσουν σαν οπαδοί και θα «θάψουν» έναν αντίπαλο.

Για παράδειγμα, σάλο έχουν προκαλέσει οι αναρτήσεις του Παύλου Ποςλάκη για διάφορα γεγονότα, ειδικά όταν επιτίθεται σε πολιτικούς του αντιπάλους.

Το ίδιο γίνεται σε κάθε «αμφιλεγόμενη» ανάρτηση του Αδωνι Γεωργιάδη, του Κ. Μπογδάνου ή ακόμη στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ή της ΝΔ.

Πρόσφατα ένα μέλος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε συμψηφισμό τους νεκρούς από κορωνοϊό με αυτούς στο Μάτι.

Ή στέλεχος της ΝΔ που έκανε ρατσιστική επίθεση στην Κ. Κούνεβα, και φυσικά διεγράφη.

Fake news

Τρομακτική είναι και η χρήση fake news μέσω των social media. Π.χ. ψεύτικη ανάρτηση για κρούσμα κορωνοϊού στον Κορυδαλλό παραλίγο να προκαλέσει εξέγερση.

Κάτι που δεν αποφεύχθηκε όταν κάποιοι έκαναν ανάρτηση για άνοιγμα των συνόρων της Ελλάδας στον Εβρο ή για πλοία που θα μετέφεραν αλλοδαπούς από τη Λέσβο στον Πειραιά.

Κι αν σε πολιτικό επίπεδο τα social media είναι ένα ωραίο… ρινγκ με χιλιάδες θεατές, σε κοινωνικό επίπεδο η κατάσταση ξεφεύγει πιο εύκολα και γίνεται πιο επικίνδυνη.

«Συναισθηματικός εκφοβισμός»

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που εμφανίστηκε και στη χώρα μας, είναι ο λεγόμενος «συναισθηματικός εκφοβισμός» εφήβων.

Είτε γίνεται ως διαγωνισμός είτε υπό την απειλή… αποκαλύψεων, νέοι αναγκάζονται να αναρτήσουν φωτογραφίες και βίντεο από προσωπικές στιγμές.

Ερωτικά βίντεο και φωτογραφίες ή λεκτικό bullying έχουν οδηγήσει ακόμη και σε αυτοκτονίες ή σε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα και αντιμετωπίζονται αυστηρά από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Πριν από μερικούς μήνες αναρτήθηκε στο Facebook, βίντεο με μαθητή του ΕΠΑΛ να βρίζει σκαιότατα και να απειλεί ότι θα δείρει την καθηγήτριά του. Ηταν τέτοιος ο αντίκτυπος της υπόθεσης ώστε επί μέρες το βίντεο είχε γίνει viral και άνοιξε συζήτηση για την κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία.

Ακόμη και… διαδικτυακό ξεκατίνιασμα ανδρών ή γυναικών για έναν… απαγορευμένο καρπό, έχουν οδηγήσει σε καταγγελίες στη Δίωξη και σε κλείσιμο λογαριασμών στο Facebook.

Ρατσισμός, ομοφοβία

Ωστόσο, η πιο επικίνδυνη μορφή της ρητορικής μίσους έχει να κάνει με τα post χρηστών που ενισχύουν τον φυλετικό ρατσισμό, την ομοφοβία ή την κοινωνική ανισότητα.

Ερευνα που είχε γίνει για τα κοινωνικά δίκτυα παγκοσμίως κατέγραψε ορισμένες λέξεις – κλειδιά που αμέσως χτυπούσαν το καμπανάκι.

«Νigga», «black people», «white people» κυριαρχούν μεταξύ των… φυλετικών αντιπάλων. Αλλά και σε σχέση με τον σεξουαλικό προσανατολισμό φράσεις όπως «gay people», «straight people» είναι πολύ διαδεδομένες ή ακόμη και τα «ghetto people», «rich people» που αφορούν στην κοινωνική τάξη και τις ανισότητες.

Αυτή είναι η εικόνα της νέας εποχής.

Πολιτικό και κοινωνικό μίσος, ερωτικές αντιζηλίες, χωρισμοί, επαγγελματικοί ανταγωνισμοί, ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, αλλά και φλερτ, επίφαση επικοινωνίας, διαρκές «σπαμάρισμα» σε έναν χαώδη επώνυμο και ανώνυμο κόσμο των social media που επί της ουσίας έχει αντικαταστήσει τη ζωή.