Η καραντίνα μείωσε κατά 80% τη διάδοση του ιού – Ερευνα δείχνει πως… τη γλιτώσαμε

Τα αυστηρά μέτρα που έλαβε πρόωρα η χώρα μας με στόχο να βάλει φρένο στον SARS-CoV-2 πριν η επίπτωσή του γίνει αβάσταχτη για το σύστημα υγείας έπαιξαν καθοριστικό ρόλο όπως φαίνεται από τη μεγάλη μείωση των νέων κρουσμάτων. Ωστόσο για πρώτη φορά νέα ελληνική μελέτη μετρά και αποτυπώνει την αποτελεσματικότητα του lockdown, αποκαλύπτοντας ότι συμπίεσε τον γνωστό δείκτη R0 κατά 81%.

Τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής – την οποία σημειωτέον συνυπογράφουν επιστήμονες που διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην πορεία της επιδημίας στη χώρα μας, μεταξύ των οποίων ο Σωτήρης Τσιόδρας, η Βάνα Σύψα και ο Δημήτριος Παρασκευής, που είναι μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, αλλά και ο Σωτήριος Ρούσσος, ο Θεόδωρος Λύτρας και ο Αγγελος Χατζάκης – ρίχνουν φως σχετικά με την επίπτωση που είχε κάθε μέτρο ξεχωριστά, προσφέροντας έτσι ένα σημαντικό «εργαλείο» για το μέλλον.

Ειδικότερα, και σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι ειδικοί υπολογίζουν ότι πριν από την εφαρμογή των μέτρων ο δείκτης R0 (ο πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής, που υπολογίζει σε πόσους ανθρώπους μεταδίδει τον ιό κατά μέσο όρο ένα μολυσμένο άτομο) είχε διαμορφωθεί στο 2,38.

Εκτοτε κάθε απόφαση που οδηγούσε στον περιορισμό των επαφών φαίνεται ότι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Τοκλείσιμο των σχολείων επέδρασε κατά 18,5%, οι εργασιακοί περιορισμοίκατά 10,3% και οι περιορισμοί των δραστηριοτήτων στον ελεύθερο χρόνο μας κατά 24,1%. Το σύνολο όμως των παρεμβάσεων αυτών απέδωσε κατά 81%.

Είναι δε ενδεικτικό ότι εν μέσω καραντίνας μειώθηκε κατακόρυφα η ανθρώπινη επικοινωνία διά ζώσης. Πιο συγκεκριμένα, ο αριθμός των κοινωνικών επαφών μειώθηκε από 20,7 άτομα ημερησίως (μέσος όρος πριν από τη λήψη μέτρων) σε 2,9 στη διάρκεια του lockdown (συρρίκνωση της τάξεως του 86,9%).

Επιπροσθέτως είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι για να καταλήξουν στα συμπεράσματα αυτά οι ερευνητές έβαλαν στο… μικροσκόπιο το ημερολόγιο 602 πολιτών (από όλες τις ηλικιακές κατηγορίες) κατά την περίοδο «Μένουμε Σπίτι». Ετσι, μεταξύ άλλων, κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούσαν τις κοινωνικές συναναστροφές τους και γενικότερα τον τρόπο ζωής τους, τη συμμετοχή σε δραστηριότητες κ.ο.κ.

Οι επαφές

Οπως μάλιστα εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης μιλώντας στα «ΝΕΑ», οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να θυμηθούν πριν αλλά και μετά τη λήψη των μέτρων με πόσους ανθρώπους έρχονταν σε επαφή ημερησίως – π.χ. έκαναν χειραψία, αγκαλιάζονταν και ασπάζονταν ή συνομιλούσαν σε κοντινή απόσταση (μικρότερη του ενάμισι-δύο μέτρων).

Παράλληλα όμως οι ερευνητές έκαναν ακόμα ένα σημαντικό βήμα, ώστε να διαπιστώσουν ποια μέτρα μπορούν να αποδώσουν σε ένα νέο ενδεχόμενο κύμα. Για τον λόγο αυτόν μελέτησαν ένα πιθανό σενάριο που ο δείκτης Rt (εκφράζει τον αριθμό των ατόμων που μπορεί να μολύνει ένα κρούσμα παρουσία συγκεκριμένων παρεμβάσεων) σκαρφαλώνει στο 1,32.

«Αξιολογήσαμε εναλλακτικά σενάρια με την εφαρμογή ηπιότερων μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Για παράδειγμα, η μείωση κατά 50% στις σχολικές επαφές (π.χ. μικρότερες αίθουσες διδασκαλίας), κατά 20% στις επαφές στον εργασιακό χώρο (π.χ. με την εφαρμογή τηλεργασίας) και κατά 20% στις δραστηριότητες αναψυχής θα μπορούσε να μειώσει το Rt σε λιγότερο από 1».

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους επιδημιολόγους ο αριθμός-«κλειδί» για τον δείκτη R είναι το 1. Συγκεκριμένα, αν το R0 είναι μεγαλύτερο του 1, το νόσημα μπορεί να προκαλέσει επιδημία, ενώ αν το R0 είναι μικρότερο του 1, η πιθανότητα να συμβεί επιδημία είναι εξαιρετικά μικρή.

Στη χώρα μας – όπως αποκάλυψε την περασμένη Δευτέρα ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας – ο δείκτης μετάδοσης R0 δεν ξεπερνά το 0,31.