Πάνω από 5.000 τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα στην Ελλάδα

Ο βασικότερος παράγοντας κινδύνου για την εκμετάλλευση ασυνόδευτων ανηλίκων είναι οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης τους που τους οδηγούν στους εγκληματίες διακινητές και διαμεσολαβητές, με την ελπίδα ότι θα συνεχίσουν το ταξίδι τους στην Ευρώπη. Η μετεγκατάσταση, μέσα από ένα πρόγραμμα που θα διασφαλίζει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, εξασφαλίζει ταυτόχρονα και ένα καλύτερο μέλλον στα ανήλικα ασυνόδευτα παιδιά που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης και εμπορίας.

Αυτό ήταν το γενικό συμπέρασμα της αρμόδιας Υποεπιτροπής για την Καταπολέμηση της Εμπορίας και της Εκμετάλλευσης Ανθρώπων της Ειδικής Επιτροπής Ισότητας και Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που συνεδρίασε με θέμα, «η προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων από το έγκλημα της Εμπορίας Ανθρώπων».

Τα μέλη της Επιτροπής ενημέρωσαν η Ειδική Γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, Ειρήνη Αγαπηδάκη και ο Εθνικός Εισηγητής για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων του υπουργείου Εξωτερικών, Ηρακλής Μοσκώφ.

Όπως τόνισε η κ. Αγαπηδάκη, η Ελλάδα δέχεται τον υψηλότερο αριθμό ασυνόδευτων ανήλικων στην ΕΕ ενώ επεσήμανε ότι είναι σε εξέλιξη, πρόγραμμα μετεγκατάστασης 1.600 ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται στη χώρα μας, τα οποία θα μετεγκατασταθούν τους προσεχείς μήνες σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.

«Είναι ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα που κατάφερε η Ελλάδα και υλοποιεί. Επιμείναμε και πετύχαμε να έχουν προτεραιότητα αυτά που ζουν σε επισφαλείς συνθήκες, και είναι παιδιά που βρίσκονται σε προστατευτική φύλαξη, σε ΚΥΤ και σε άτυπες μορφές στέγασης. Και αν πετυχαίνει κάτι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, είναι να διασφαλίσει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και καλύτερο μέλλον για τα παιδιά αυτά που έχουν αυξημένη ευαλωτότητα και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης και εμπορίας», τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Αγαπηδάκη.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που παρουσίασε η Ειδική Γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου:

-Στη χώρα μας ο εκτιμώμενος αριθμός ασυνόδευτων ανήλικων είναι 5028. Από αυτά, 1090 ασυνόδευτα και 341 χωρισμένα ανήλικα που συνοδεύονται από ενήλικα βρίσκονται στα ΚΥΤ, 274 σε προστατευτική φύλαξη ενώ 967 σε άτυπες μορφές στέγασης.

Η κ. Αγαπηδάκη διευκρίνισε στο σημείο αυτό ότι αναφέρει «αυτές τις περιπτώσεις και όχι τις υπόλοιπες που βρίσκονται σε δομές προσωρινής ή μακροχρόνιας φιλοξενίας, γιατί είναι αυτές που επείγει να φροντίσουμε».

Συμπλήρωσε ακόμα ότι, «σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2019:

-Ο συνολικός αριθμός ασυνόδευτων ανήλικων που αναζήτησαν προστασία στην ΕΕ ήταν 13800,το 24% εκ των οποίων ζήτησε προστασία στην Ελλάδα».

-Η χώρα μας δέχεται τον υψηλότερο αριθμό ασυνόδευτων ανήλικων στην ΕΕ ενώ τα 2/3 ασυνόδευτων ανηλίκων που υπέβαλαν αίτημα ασύλου σε κράτος μέλος της ΕΕ προέρχονται από Αφγανιστάν, Συρία, Πακιστάν, Σομαλία, Γουϊνέα και Ιράκ.

«Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα καλείται να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες ενός υψηλού αριθμού. Η κατακόρυφη αύξηση του αριθμού σε συνδυασμό με τις ελλείψεις που υπάρχουν διαχρονικά στη χώρα μας στο σύστημα παιδικής προστασίας και κοινωνικών υπηρεσιών, έχει ως αποτέλεσμα να μην καταφέρνουμε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις ανάγκες αυτής της ομάδας πληθυσμού. Η κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού ασυνόδευτων είναι αδύνατον να συνοδεύεται και από ταυτόχρονη κατακόρυφη αύξηση δομών και υπηρεσιών», ανέφερε η κ. Αγαπηδάκη.

Παράλληλα, τόνισε ότι «σε επιχειρησιακό επίπεδο απαιτείται διαφορετικού τύπου δράση, στα σύνορα, στην ενδοχώρα, στα σημεία ενδιαφέροντος όπως για παράδειγμα τα αεροδρόμια, καθώς τα κυκλώματα εμπορίας έχουν αναπτύξει διαφορετικού τύπου στρατηγικές εκμετάλλευσης, ειδικά σε ότι αφορά τους ασυνόδευτους ανηλίκους».

Όπως είπε η κ. Αγαπηδάκη, με βάσει τα διαθέσιμα στοιχεία, η εκμετάλλευση σε ειδικές κατηγορίες παρουσιάζεται με υψηλότερη συχνότητα και ένταση, όπως για παράδειγμα στα αγόρια που πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης.

«Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ασυνόδευτα νεαρά αγόρια εξαναγκάζονται συχνότερα σε πορνεία προκειμένου να συνεχιστεί το ταξίδι στην Ευρώπη», σημείωσε και συνέχισε:

«Για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση είναι κρίσιμο να δημιουργήσουμε από τη πρώτη στιγμή μια σχέση εμπιστοσύνης του παιδιού με τις ελληνικές αρχές με ένα άλλο πλαίσιο πρώτης υποδοχής.

Στο πλαίσιο αυτό ξεκινήσαμε και υλοποιούμε δύο δομές προσωρινής φιλοξενίας, μία στην Αττική και μία στη Βόρεια Ελλάδα οι οποίες θα λειτουργούν προπαρασκευαστικά για τη μετάβαση τους σε ξενώνες και διαμερίσματα ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά η μετάβαση τους και να πάψει η κατάσταση όπου το πιο έμπιστο άτομο για πολλά παιδιά θεωρείται ο διακινητής. Αυτός είναι που εξαναγκάζει το παιδί στη πορνεία προκειμένου να πληρωθεί το αντίτιμο του ταξιδιού, κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ καθώς το παιδί για να αντέξει καταφεύγει στη χρήση ουσιών ζώντας σε έναν φαύλο κύκλο και γίνεται ακόμα μεγαλύτερη η κακοποίηση και εκμετάλλευση».

Ακόμα, η κ. Αγαπηδάκη σημείωσε ότι «η συναλλαγή ανάμεσα στον διακινητή και τον ασυνόδευτο ανήλικο διευκολύνεται από κάποιους διαμεσολαβητές, οι οποίοι συνήθως βρίσκονται κοντά στις δομές φιλοξενίας», ενώ τόνισε ότι «ένα μεγάλο μέρος παιδιών προσεγγίζεται μέσω των κοινωνικών δικτύων».

«Σύμφωνα με εκθέσεις του Διεθνούς Δικτύου ECPAT-End Child Prostitution and Trafficking, στην Ελλάδα, για το έτος 2019, τα στοιχεία έδειξαν ότι το διαδίκτυο και η χρήση smartphones διευκολύνουν σημαντικά την επικοινωνία μεταξύ ασυνόδευτων ανηλίκων και εγκληματιών που δραστηριοποιούνται στα κυκλώματα διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων», επεσήμανε.

«Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, κλήθηκε να ανταποκριθεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα στις ανάγκες ενός μεγάλου αριθμού Ασυνόδευτων ανηλίκων, υιοθετώντας αρχικά λύσεις που είχαν σχεδόν ως αυτοσκοπό τη στέγαση. Είναι όμως πλέον επιτακτική ανάγκη να μεταβούμε σε πολιτικές που έχουν στόχο την ένταξη τους και να αναπτύξουμε αντίστοιχα προγράμματα», τόνισε η κ. Αγαπηδάκη.

Όπως είπε, οι τομείς πολιτικής προτεραιότητας είναι σε τρία επίπεδα. Άμεση βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, μείωση του αντίκτυπου των παραγόντων κινδύνου -όπου προτεραιότητα έχει η πολιτική της κατάργησης της προστατευτικής φύλαξης- και η πρόληψη της εμπορίας εκμετάλλευσης.

Από την πλευρά του, ο Εθνικός Εισηγητής για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων του υπουργείου Εξωτερικών, Ηρακλής Μοσκώφ υπογράμμισε ότι «το μυστικό για μια επιτυχημένη αντιμετώπιση του σημαντικού προβλήματος της εκμετάλλευσης των ασυνόδευτων ανηλίκων είναι να χτίσεις συνεργασίες μεταξύ πολιτείας, φορέων και κοινωνίας.

Μίλησε ακόμα για κουλτούρα ατιμωρησίας των εγκληματιών αλλά και «ανοχή και σιωπή» που υπάρχει απέναντι σε αυτά τα εγκλήματα, και πρόσθεσε ότι «είναι ευθύνη όλων μας τέτοια θέματα να τα αναδεικνύουμε».

«Απαιτείτε ένα άλμα προς τα εμπρός σε συνεργασία με τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Πολλά καινούργια στοιχεία και μάλιστα τεκμηριωμένα έρχονται κάθε μέρα στο φως. Οφείλουμε να περάσουμε στο δια ταύτα», τόνισε ο κ. Μοσκώφ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ