Απανωτά «χαστούκια» σε Ερντογάν από ΗΠΑ και ΕΕ – Οι 4 προκλήσεις που βάζουν φωτιά στα ελληνοτουρκικά

Οι ακραίες προκλήσεις της Τουρκίας τα τελευταία 24ωρα δεν έχουν κινητοποιήσει μόνο την ελληνική πλευρά καθώς τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η ΕΕ επιχειρούν να βάλουν «φρένο» στις ορέξεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για γεωτρήσεις σε περιοχές που δεν ανήκουν στη γειτονική χώρα.

Ο τούρκος πρόεδρος έχει ανοίξει όλη τη βεντάλια των προκλήσεων, ξεκινώντας με τις απειλές για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, προανήγγειλε γεωτρήσεις σε περιοχές που ανήκουν στη Λιβύη, στηριζόμενος στο «πειρατικό μνημόνιο» που υπέγραψε με την Τρίπολη, ενώ την ίδια στιγμή, αγνοώντας την ιστορία της Αγίας Σοφίας –  μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς –  προτείνει να μετατραπεί σε τζαμί.

Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα, τα προηγούμενα 24ωρα φαίνεται πως υπήρχε μία κινητικότητα στον Έβρο από προσπάθειες που καταγράφηκαν για απόπειρα ομάδων προσφύγων και μεταναστών να περάσουν στην ελληνική επικράτεια.

Μέχρι στιγμής, δεν προκύπτει ότι υπάρχει κάποιο οργανωμένο σχέδιο από πλευράς Τουρκίας, ωστόσο οι ελληνικές Αρχές παραμένουν σε ετοιμότητα, καθώς ανά πάσα στιγμή, μπορεί να δοθεί το σύνθημα – όπως είχε γίνει τους προηγούμενους μήνες – για να φτάσουν στα σύνορα του Έβρου χιλιάδες πρόσφυγες που φιλοξενούνται στη γειτονική χώρα.

Δυναμική απάντηση από την Αθήνα – «Χαστούκια» από ΗΠΑ και ΕΕ

Η Αθήνα από την πρώτη στιγμή που η γειτονική χώρα ξεκίνησε να αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας με τις απειλές για έρευνες σε περιοχές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, έστειλε πολλαπλά μηνύματα κάνοντας σαφές ότι δεν θα μείνει με «σταυρωμένα τα χέρια».

Η διεθνοποίηση του προβλήματος φαίνεται μάλιστα πως αποδίδει καρπούς καθώς μετά το ευρωπαϊκό «χαστούκι» – μέσω του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ – με το οποίο κάλεσε την Τουρκία να σταματήσει τη γεώτρηση στις περιοχές όπου υπάρχει ΑΟΖ ή χωρικά ύδατα της Κύπρου και της Ελλάδας», ήρθε να πάρει θέση και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στέλνοντας ηχηρό μήνυμα στην Άγκυρα.

Σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία, όπου οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο «κόκκινο» με αποκλειστική ευθύνη της Άγκυρας, η αμερικανική διπλωματία παρενέβη δυναμικά μετά και τη χθεσινή συνάντηση Σάρατζ – Ερντογάν,  κάνοντας λόγο για «προκλητικό και μη βοηθητικό μνημόνιο» ενώ σημείωσε για μία ακόμη φορά ότι τα νησιά έχουν ίδια δικαιώματα με την ηπειρωτική χώρα στη χάραξη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, αμφισβητώντας έτσι ευθέως όσα προκλητικά υποστηρίζει η τουρκική πλευρά επί του θέματος.

Οι ΗΠΑ υπογραμμίζουν μεταξύ άλλων,  ότι το μνημόνιο που υπέγραψαν Άγκυρα και Τρίπολη αυτό δεν μπορεί να επηρεάσει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που έχουν τρίτες χώρες, όπως η Ελλάδα ενώ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επανέλαβε τη δήλωση αξιωματούχων , όπως του υφυπουργού Εξωτερικών Φρανκ Φάνον και του πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, ότι τα νησιά έχουν και ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.

Με αυτήν την κίνηση, επιχειρεί να ανακοπούν τα σχέδια της Άγκυρας για έρευνες και γεωτρήσεις σε περιοχές που δεν ανήκουν στην Τουρκία και κατ΄ επέκταση να σταματήσει η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων χωρών, όπως η Ελλάδα.

Επιστολή προς Μισέλ και Λάιεν έστειλε ο Μητσοτάκης

Η ελληνική κυβέρνηση μετά τις εμπρηστικές δηλώσεις από αξιωματούχους της γειτονικής χώρας,  δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια καθώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απέστειλε επιστολές προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν φέρνοντας στο προσκήνιο όλη τη βεντάλια των τουρκικών προκλήσεων.

Στην επιστολή αυτή ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε ξεκάθαρο ότι ενδεχόμενο κλιμάκωσης από πλευράς Τουρκίας δεν θα οδηγήσει σε ελληνοτουρκική αλλά σε κρίση των συνολικών σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία.

Η MED 7 στο πλευρό της Ελλάδας

Αξίζει να σημειωθεί ότι ηχηρό μήνυμα στην Τουρκία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας, και ιδίως την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της ΕΕ, έστειλαν χθες, και οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ομάδας MED 7 (Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας, Ιταλίας, Μάλτας, Πορτογαλίας, Ισπανίας), με την υιοθέτηση της κοινής τους δήλωσης.

Στην κοινή δήλωση των έξι σημείων οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της MED 7 (την Ελλάδα εκπροσώπησε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτ. Βαρβιτσιώτης) εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς την Κύπρο και την Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης της MED 7, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Βαρβιτσιώτης ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις επιστολές που έστειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και τόνισε ότι είναι σημαντικό για την Άγκυρα να συνειδητοποιήσει ότι η ΕΕ είναι ενωμένη απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.

Ψυχολογικός «πόλεμος» από την Άγκυρα

Αναλυτές και καθηγητές ερμηνεύοντας τις κινήσεις του Ερντογάν κάνουν λόγο για έναν ψυχολογικό «πόλεμο» που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ως «ευθεία προσβολή» στην ανθρωπότητα, στον ελληνισμό και την ελληνορθοδοξία χαρακτήρισε τις κινήσεις Ερντογάν για την Αγία Σοφία ο Γιώργος Φίλης, διδάκτωρ Γεωπολιτικής, καθηγητής Γεωστρατηγικής μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA».

Εκτίμησε πως ο Ερντογάν θέλει μέχρι το 2023 να «θάψει τον κεμαλισμό» και να προσπαθήσει σε κάθε επίπεδο να αλλάξει το καθεστώς των σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα.

Σχετικά με το μήνυμα των ΗΠΑ στην Άγκυρα για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, ανέλυσε την γεωπολιτική σημασία που έχουν τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία στην περιοχή.

Ο αντιστράτηγος ε.α. Λάμπρος Τζούμης τόνισε από την πλευρά του, ότι μια κίνηση να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τέμενος θα έπληττε και την ίδια την Τουρκία, από την στιγμή που έχει εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο. «Ο Ερντογάν χρησιμοποιεί την Αγία Σοφία ως ακόμη ένα μέσο πίεσης» εκτίμησε.

Για το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου ο κ. Τζούμης τόνισε πως όλα τα δεδομένα από πλευράς Τουρκίας δείχνουν ότι θα προχωρήσει σε επεισόδιο, ενδεχομένως στις θαλάσσιες ζώνες που περιλαμβάνονται στο τουρκολιβυκό σύμφωνο, δηλαδή νοτιοανατολικά της Κρήτης ή νότια του Καστελόριζου.

«Και το 1986-87 αλλά και το 2012 είχε δώσει άδειες στην κρατική εταιρεία πετρελαίου, την οποία χρησιμοποιεί σε κάθε κρίση που δημιουργεί με την Ελλάδα» είπε.