Πρωτοποριακή έρευνα για μεγάλο σεισμό της Ζακύνθου

Αναφορά σε μια πρωτοποριακή επιστημονική εξέλιξη με… ελληνικό χρώμα γίνεται σε ένα διεθνές επιστημονικό βιβλίο που αναμένεται να κυκλοφορήσει τον επόμενο μήνα:  Στη μέτρηση του μεγέθους ενός σεισμού με βάση τις καταγραφές των παλιρροιογράφων και όχι των σεισμογράφων.

Πρόκειται για τον μεγάλο σεισμό που έπληξε τη Ζάκυνθο στις 25 Οκτωβρίου του 2018 με μέγεθος 6.8 Ρίχτερ και ο οποίος αποτέλεσε την πρώτη σεισμική δόνηση στον ευρωμεσογειακό χώρο το μέγεθος της οποίας υπολογίστηκε βάσει παλιρροιογραφικών δεδομένων.

Η διαδικασία που ακολούθησαν οι επιστήμονες περιγράφεται, μεταξύ άλλων, σε ειδικό κεφάλαιο του επιστημονικού βιβλίου «Geological Records of Tsunamis and Other Extreme Waves» που θα κυκλοφορήσει τον Ιούλιο από το διεθνή εκδοτικό οίκο Elsevier μετά από τρία χρόνια εργασίας. Είναι το έργο των επιστημόνων Max Engel, Jessica Pilarczyk, Simon Matthias May, Dominik Brill και Ed Garret ενώ  ένα από τα εναρκτήρια κεφάλαια του συνέγραψε ο Έλληνας σεισμολόγος και επιστημονικός συνεργάτης της ΕΕ και της UNESCO Γεράσιμος Παπαδόπουλος μαζί με τους επιστήμονες Michael Nosov από τη Ρωσία, Fumihiko lmamura από την Ιαπωνία και Μαρίνο Χαραλαμπάκη από την Ελλάδα.

«Στη Μεσόγειο τα μεγάλα τσουνάμι είναι σπάνια. Πιο συχνά εμφανίζονται τοπικά αβλαβή τσουνάμι όπως για παράδειγμα, μετά το σεισμό που σημειώθηκε στις 2 Μαΐου του 2020 με μέγεθος 6,6 Ρίχτερ νότια της Κρήτης. Παρόμοιο ήταν το τσουνάμι που προκάλεσε ο σεισμός νότια της Ζακύνθου, στις 26 Οκτωβρίου 2018, και το οποίο κατεγράφη από πέντε παλιρροιογράφους. Για πρώτη φορά στον Ευρωπαϊκό-Μεσογειακό χώρο μπορέσαμε να υπολογίσουμε μέγεθος  σεισμού από καταγραφές παλιρροιγράφων και βρήκαμε μέγεθος ίσο με 7 Ρίχτερ δηλαδή κοντά στο 6,8 Ρίχτερ που κατέγραψαν οι σεισμογράφοι», εξηγεί ο Δρ. Παπαδόπουλος. Αυτή η δυνατότητα ήταν ως τότε απροσδόκητη για την επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα.

«Η μέθοδος, την οποία περιγράφουμε στο συγκεκριμένο κεφάλαιο, επιτρέπει να επινοήσουμε κλίμακα μέτρησης μεγέθους των τσουνάμι στη Μεσόγειο και ήδη εργαζόμαστε για το σκοπό αυτό. Οι θετικές συνέπειες δεν θα είναι μόνο επιστημονικές αλλά και επιχειρησιακές για την πρόγνωση του τσουνάμι αμέσως μετά από ισχυρό υποθαλάσσιο σεισμό και τη λειτουργία συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης», προσθέτει.  Σημειώνεται, άλλωστε, πως μέχρι σήμερα, παρότι τα τσουνάμι αποτελούν καταστροφικό φαινόμενο όταν έχουν μεγάλο μέγεθος, δεν έχει βρεθεί κλίμακα γενικής εφαρμογής για το μεγέθους τους, όπως η κλίμακα σεισμών Richter. Παρ’ όλ’ αυτά, οι επιστημονικές προσπάθειες συνεχίζονται αμείωτες και μάλιστα υπό την ομπρέλα διεθνών οργανισμών.

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο βιβλίο σε σχέση με τον σεισμό και το τσουνάμι της Ζακύνθου είχαν παρουσιαστεί στην ετήσια συνέλευση των εθνικών αντιπροσωπειών του Συστήματος Προειδοποίησης για Τσουνάμι της UNESCO το 2018.