Σε μια πρωτοφανή παγκόσμια κρίση κανείς δεν είναι έτοιμος. Το ηφαίστειο όταν περιμένεις να εκραγεί απλώς απομακρύνεσαι. Από μια πανδημία όσο και αν απομακρυνθείς, πάντα θα σε πλησιάζει.  Αν μάλιστα αγνοείς τον κίνδυνο τότε μεγεθύνεις την απειλή. Σε έναν κόσμο λοιπόν παγκόσμιων προκλήσεων, οι δήμοι της χώρας βρέθηκαν σε πρώτο πλάνο και μάλιστα χωρίς να μπορούν να …μακιγιαριστούν για να καλύψουν τις αδυναμίες τους. Αναγκάστηκαν να οργανώσουν σε ελάχιστα 24ωρα όσα ίσως δεν είχαν οργανώσει σε μια ολόκληρη ζωή. Δοκίμασαν τα αντανακλαστικά τους όταν γύρω από το κεφάλι τους σφύριζαν σαν εμβατήριο πολέμου οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων ανά τον κόσμο. Σε ένα διαμορφωμένα δυστοπικό μέλλον το πρώτο που κάνεις είναι ένα καταφύγιο για παν ενδεχόμενο και φοράς στολές παραλλαγής μήπως και αποκρούσεις τον αόρατο εχθρό που πολεμάς. Οι δημοτικές αρχές του τόπου έδρασαν με μετασχηματική και σωρευτική δύναμη.

Η επιβίωση των δημοτών τους μετατράπηκε σε προσωπική υπόθεση κάθε δημάρχου. Μα πρώτιστα έπρεπε να διασφαλιστεί η λειτουργικότητα των δομών με τον φόβο, να έχει μετατραπεί σε κινητήριος δύναμη τους. Ο άνθρωπος όταν αισθάνεται πως κινδυνεύει κινεί γη και ουρανό για να επιβιώσει. Στην προκειμένη περίπτωση η επιβίωση του διπλανού-για την ακρίβεια η μη μόλυνση του- εγγυάται μακροημέρευση και για σένα. Όλοι για έναν και ένας για όλους. Με ταχύτητα φωτός για το ελληνικό δημόσιο που συχνά κάνει τα 0-100 μέτρα σε μερικά… χρόνια, αναπτύχθηκαν ψηφιακές υποδομές, κοινωνικές δομές, ιατρικές υποδομές και φυσικά μηνύματα ή καλύτερα σλόγκαν που ναι μεν είχαν τον φόβο ως μέσο επιρροής όμως τελικά το ζητούμενο επετεύχθη. Ο κόσμος ανακάλυψε την αλληλεγγύη και κυρίως την συμπάθεια προς τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες πληθυσμού όπως οι ηλικιωμένοι.

Αντιμετωπίσαμε το πρώτο και ευχόμαστε τελευταίο κύμα της πανδημίας. Η εμπειρία που κατακτήθηκε βιωματικά και με ιδρώτα και θυσίες θα αξιοποιηθεί αν και εφόσον απαιτηθεί ο επόμενο διάστημα.

Οι προκλήσεις όμως για τις τοπικές κοινωνίες δεν σταματάνε. Οι άνεργοι έχουν αυξηθεί, τα συσσίτια έχουν αυξηθεί και στις κοινωνικές δομές των δήμων οι απαιτήσεις έχουν πολλαπλασιαστεί. Μιλώντας με πολλούς τοπικούς άρχοντες το άγχος τους για την επόμενη μέρα έχει λάβει διαστάσεις…πανδημίας διότι δεν γνωρίζουν αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες ανάγκες των δημοτών τους.

Ζητάνε πόρους σε ανθρώπινο δυναμικό και χρήματα. Ποιος μπορεί να τους αφήσει αβοήθητους; Η πανδημία άλλωστε έχει αφήσει αποτύπωμα το οποίο όταν πέσουν τα πρώτα κίτρινα φύλλα των δέντρων θα φαντάζει σαν ρέμα όπου θέλει προσοχή έως ότου χτιστούν οι σωτήριες γέφυρες. Το καλύτερο θα ήταν οι γέφυρες να χτιστούν σήμερα. Οι αδυναμίες των συστημάτων καλύφθηκαν από τον γενικό συναγερμό. Κανείς όμως δεν μπορεί να κρύψει πως σε πολλούς μα πάρα πολλούς δήμους της χώρας δεν υπάρχουν γιατροί βασικών ειδικοτήτων και ο απαραίτητος εξοπλισμός.

Η ανεργία, οι υγειονομικές ελλείψεις, η ενίσχυση των κοινωνικών δομών, η πρόσβαση στη κοινωνία της πληροφορίας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η κατασκευή μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας και άλλα πολλά όπως η απρόσκοπτη μετακίνηση του πληθυσμού για παράδειγμα,  είναι ζητήματα πρώτης προτεραιότητας. Άραγε ποιος υπεύθυνος που κρατάει τα ηνία διαφόρων τομέων της δημόσιας ζωής θα αρνηθεί την άμεση λήψη αποφάσεων που να θωρακίσουν το πρώτο ανάχωμα της πολιτείας, δηλαδή την τοπική αυτοδιοίκηση; Διότι όταν διαρραγούν τα εξωτερικά τείχη τότε τα κάστρα συνήθως πέφτουν. Και σε αυτή την περίπτωση τα κάστρα θα πέσουν από μέσα αφού είναι ζήτημα επιλογών. Η αυτοδιοίκηση είναι ο πρώτος θεσμός που ο πολίτης καταφεύγει.

Είναι ο θεσμός που έχει προσωπική επαφή με τον πολίτη. Η πανδημία μας δίδαξε πως ο ατομικισμός και ο ανταγωνισμός μας οδήγησαν εκ του ασφαλούς στη διχόνοια και τον κατακερματισμό αξιών. Η συν-δημιουργία από την άλλη μας οδηγεί εκ του ασφαλούς στην πρόοδο και την προστασία της ζωής.

Η κεντρική πολιτική εξουσία οφείλει να ανοίξει δίαυλο ειλικρινούς επικοινωνίας με την τοπική αυτοδιοίκηση ώστε αυτό το σύστημα συνεργατικής διακυβέρνησης να αλληλοσυμπληρώνεται και όχι να αλληλοκαλύπτεται. Χρειάζονται νέα μοντέλα διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Δεν είναι δυνατόν η ευημερία εκατοντάδων χωριών και πόλεων να στηρίζεται σε ένα και μόνο προϊόν, λόγου χάρη τον τουρισμό. Δηλαδή χωρίς τουρισμό δεν επιβιώνουμε; Χωρίς εναλλακτικά πλάνα ανάπτυξης και απορρόφησης εργαζομένων κινδυνεύουμε να καταρρεύσουμε από την υπερβολική σιγουριά πως παρότι όλα αλλάζουν, εμείς τα αντιλαμβανόμαστε ως ίδια. Είναι σαν να παίζεις τζόκερ και αντί για 5 αριθμούς να επιλέγεις έναν ελπίζοντας πως θα πιάσεις το τζακ ποτ.

Headlines