Μέση Ανατολή : Εκατομμύρια μετανάστες εργάτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι λόγω κοροναϊού

Έχοντας περάσει τα τελευταία 14 χρόνια της ζωής της στο Λίβανο, η Τζέβι Ολίντο είδε τα παιδιά της να μεγαλώνουν χωρίς αυτή, τον γάμο της να καταρρέει και τους γονείς της να γερνούν. Τώρα, το εισόδημα που την κρατούσε μακριά από τις Φιλιππίνες, από όπου κατάγεται, έχει εξαφανιστεί εξαιτίας της κρίσης του κοροναϊού και της οικονομικής ύφεσης που την ακολούθησε. Τώρα, χιλιάδες οικιακοί εργάτες όπως εκείνη αναζητούν τρόπους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Στη γειτονική Ιορδανία, ο Αμίρ Αλί, ένας Ινδός εργάτης στη βιομηχανία ένδυσης, περιμένει να πληρωθεί, έχοντας λάβει τον τελευταίο μισθό του τον Μάρτιο. Τότε, ο ίδιος και άλλοι μετανάστες εργάτες του εργοστασίου απείλησαν να απεργήσουν. Η πανδημία έχει μειώσει δραματικά την παραγωγή σε όλη τη χώρα, οδηγώντας σε συγκρούσεις μεταξύ εργατών και εργοδοτών. Οκτώ από τους 40 εργάτες έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ινδία μετά τη λήξη των συμβολαίων τους. «Έχουμε καταλήξει πως πρόκειται για ένα πολύ κακό εργοστάσιο», δήλωσε ο ίδιος στον Guardian. «Είμαστε φτωχοί άνθρωποι. Πρέπει να βρούμε κάποια άλλη λύση»

Σε ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής, το ανθρώπινο δυναμικό που γυρνά τα γρανάζια των οικονομιών του πετρελαίου, καθαρίζει τα σπίτια της μεσαίας τάξης και συχνά ανατρέφει τα παιδιά της, ξαφνικά βιώνει μια τεράστια αναστάτωση. Η διπλή κρίση του κοροναϊού και της άνευ προηγουμένου οικονομικής πίεσης έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου σύγκρουση, με τους εργοδότες και τις εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού να βρίσκονται από τη μία πλευρά και τις τεράστιες μάζες εργατών από όλο τον κόσμο από την άλλη.

Σύμφωνα με τον υπουργό εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Ανγουάρ Γκαργκάς, δεν είναι βέβαιο ότι το μέχρι τώρα μοντέλο της οικονομίας της χώρας είναι βιώσιμο.

Εκατομμύρια άνθρωποι χωρίς υποστήριξη

Στη Μέση Ανατολή, και κυρίως στις χώρες του Κόλπου, απασχολούνται οι περισσότεροι μετανάστες εργάτες σε όλο τον κόσμο. Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ, το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ, οι μετανάστες είναι πολύ περισσότεροι από το γενικό πληθυσμό των χωρών, ενώ η Σαουδική Αραβία έχει τους περισσότερους μετανάστες εργάτες συνολικά, δηλαδή 12 εκατομμύρια, με πληθυσμό 20 εκατομμυρίων.

Αν και η περιοχή έχει ανταποκριθεί σχετικά καλά στην κρίση του κοροναϊού, δεκάδες χιλιάδες άτομα έχουν προσβληθεί από τον ιό, με τη συντριπτική πλειοψηφία να είναι μετανάστες εργάτες. Οι κυβερνήσεις του Κόλπου έχουν δαπανήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε πακέτα στήριξης προκειμένου να ενισχύσουν το εισόδημα των πολιτών όμως δεν έχουν προσφέρει την παραμικρή άμεση ενίσχυση στους μετανάστες εργάτες, οι οποίοι σε χώρες όπως το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν περισσότερο από το 87% του πληθυσμού.

«Περισσότεροι από 200,000 άνθρωποι στηρίζονται σε δωρεές τροφίμων, αναφέρει ο Κρίσνα Νεουπάνε, ένας Νεπαλέζος πολίτης που εργάζεται στο Κουβέιτ. Χαρακτηριστικά, σημειώνει ότι η εταιρεία του του αποδίδει το 75% του μισθού του, όμως χιλιάδες άλλοι έχουν χάσει τις δουλειές τους και αδυνατούν να ανταποκριθούν σε πάγια έξοδα όπως η καταβολή ενοικίων.

Παροτρύνονται να επιστρέψουν στις πατρίδες τους

Στο Ομάν και το Μπαχρέιν, οι μαζικές καραντίνες αντιμετωπίστηκαν ως ευκαιρία για την απέλαση εργατών, επιταχύνοντας τη διαδικασία ενθάρρυνσης των πολιτών των χωρών να αναλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερες από τις θέσεις εργασίας που έμεναν κενές, τονίζει ο Φροϊλάν Μαλίτ ο Νεότερος, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ με εξειδίκευση στη μελέτη μεταναστευτικών πληθυσμών.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επέτρεψαν στους νόμιμους μετανάστες εργάτες να πάρουν νωρίτερα την άδειά τους για να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ελπίζοντας πως θα επιστρέψουν λίγους μήνες αργότερα, ενώ ενθάρρυναν τους εργάτες που έχουν χάσει τη δουλειά τους να απευθυνθούν στις πρεσβείες των χωρών τους, προκειμένου να επαναπατριστούν.

Η Ινδία έχει αποστείλει πλοία του πολεμικού ναυτικού στο Ντουμπάι, με σκοπό την επιστροφή μέρους των πολιτών της, ενώ προγραμματίζει πτήσεις επαναπατρισμού για εκείνους που δεν είναι σε θέση να καταβάλουν το ποσό από ίδια κεφάλαια. Το Κουβέιτ έχει άρει τα πρόστιμα για τους παράτυπους μετανάστες εργάτες που επιθυμούν να φύγουν, ενώ έχει ανακοινώσει πως πρόκειται να καλύψει το κόστος των ναύλων τους. Επιπλέον, αναφέρει ότι όσοι μετακινηθούν στις πατρίδες τους ενδέχεται να είναι σε θέση να επιστρέψουν στη χώρα στο μέλλον.

Στο Λίβανο υπάρχει πλέον περιορισμένη δυνατότητα επαναπατρισμού για ορισμένους από τους περίπου 250,000 μετανάστες εργάτες της χώρας, οι οποίοι εργάζονται κυρίως σε οικιακές εργασίες ή ως ανειδίκευτοι εργάτες. Όμως λιγότεροι από 3,000 άνθρωποι έχουν καταφέρει να εγκαταλείψουν τη χώρα. Εκείνοι που παραμένουν είναι αντιμέτωποι με ένα δυσοίωνο μέλλον, με την πτώση της αξίας του τοπικού νομίσματος να οδηγεί σε σημαντική μείωση του μισθού τους σε δολάρια.

Αναμένονται εκατομμύρια επαναπατρισμοί

Έκθεση που κυκλοφόρησε την Παρασκευή, προβλέπει ότι εκατομμύρια εργατών θα εγκαταλείψουν εντέλει την περιοχή, καθώς η ύφεση, η οποία αποτελεί τη νέα πραγματικότητα της περιοχής, έχει ήδη μειώσει τον πληθυσμό ορισμένων κρατών.

«Το γεγονός ότι πολλοί από τους πιο ευάλωτους τομείς της οικονομίας στηρίζονται σε μετανάστες εργάτες, συνεπάγεται ότι εκείνοι θα «σηκώσουν» και το μεγαλύτερο μέρος των επιπτώσεων της κρίσης», σημειώνει εντός της μελέτης ο Σκοτ Λίβερμορ, επικεφαλής οικονομολόγους του Oxford Economics Middle East. «Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η άδεια παραμονής τους στηρίζεται στην απασχόληση, αλλά και το ότι απουσιάζει ένα κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας, είναι πιθανό μετά την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών να σημειωθούν μαζικές έξοδοι των μεταναστών. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση των πληθυσμών σε ποσοστά που κυμαίνονται από το 4% (για κράτη όπως η Σαουδική Αραβία και το Ομάν) και στο 10% (στην περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Κατάρ)».

Ωστόσο προς το παρόν δεν είναι λίγοι οι εργάτες που τηρούν στάση αναμονής, ελπίζοντας πως θα καταφέρουν να επιβιώσουν μέχρι την ανάκαμψη της οικονομίας. Προερχόμενοι από χώρες χωρίς εργασιακές ευκαιρίες και γνωρίζοντας πως το κόστος του επαναπατρισμού και στη συνέχεια της επιστροφής τους μπορεί να αποδειχθεί πολύ υψηλό, επιδιώκουν να βρουν από κοινού λύσεις για την επιβίωσή τους, για παράδειγμα μαγειρεύοντας και τρώγοντας όλοι μαζί.

Πηγή: www.theguardian.com