Βραζιλία : Αντιρατσιστικές διαδηλώσεις μετά τον θάνατο ενός μαύρου πεντάχρονου αγοριού

Η Μιρτές Σαντάνα σπαράζει καθώς θυμάται τη στιγμή που βρήκε τον γιο της να πεθαίνει στο πεζοδρόμιο έξω από την πολυτελή παραθαλάσσια πολυκατοικία όπου εργαζόταν, στην νοτιοανατολική Βραζιλία.

«Δεν το αντέχω», δήλωσε στον Guardian η 33χρονη οικιακή βοηθός. «Σπαράζει η καρδιά μου».

Στις 2 Ιουνίου, η Σαντάνα, η οποία είναι μαύρη, μόλις επέστρεφε στο σπίτι της πλούσιας λευκής εργοδότριάς της, αφού είχε βγάλει βόλτα τον σκύλο της. Τότε εντόπισε τον πεντάχρονο γιο της να ψυχορραγεί στο έδαφος.

Ο Μιγκέλ Οτάβιο Σαντάνα ντα Σίλβα είχε πέσει από ύψος εννέα ορόφων, αφού η εργοδότρια της μητέρας του τον άφησε μόνο του σε ένα ασανσέρ. Λίγο μετά θα άφηνε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο.

«Σκότωσε τα όνειρά μου», λέει η Σαντάνα. «Τέλειωσε τη ζωή μου».

Ο σοκαριστικός και άδικος θάνατος του Μιγκέλ στην πόλη του Ρεκίφε έχει συγκλονίσει ολόκληρη τη Βραζιλία.

Οπτικοακουστικό υλικό από κάμερες ασφαλείας, το οποίο κυκλοφόρησε ευρέως, δείχνει την Σάρι Γκασπάρ να εγκαταλείπει το αγόρι μόνο του στο ασανσέρ, πράγμα που αντιμετωπίστηκε από πολλούς όχι μόνο ως απαράδεκτη αμέλεια εις βάρος ενός μαύρου παιδιού, αλλά και ως φρικτή υπενθύμιση του βαθιά ριζωμένου ρατσισμού στην πρώην δουλοκτητική χώρα.

«Ο θάνατος του πεντάχρονου Μιγκέλ θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί αν απλώς είχε υπάρξει λίγη ενσυναίσθηση για ένα μαύρο παιδί. Όμως δεν υπήρξε», αναφέρει χαρακτηριστικά η ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των μαύρων, Ντεϊσέ Μπενεντίτο.

Με τις αντιρατσιστικές διαδηλώσεις να έχουν παρασύρει στους ρυθμούς τους ολόκληρο τον πλανήτη μετά τη δολοφονία Φλόιντ, οι Βραζιλιάνοι διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους για να απαιτήσουν εκτός των άλλων δικαιοσύνη για τον Μιγκέλ, σε μια σειρά από πορείες διαμαρτυρίας κατά του ρατσισμού και της αστυνομικής βίας προς την μαύρη νεολαία της χώρας.

«Στη Βραζιλία υπάρχει ανισότητα, τεράστια ανισότητα», δήλωσε η μητέρα του Μιγκέλ.

Επί τέσσερα χρόνια, η Σαντάνα εργαζόταν για την 29χρονη Γκασπάρ και τον σύζυγό της, τον πολιτικό Σέρτζιο Χακέρ, στο διαμέρισμά τους, καθαρίζοντας, μαγειρεύοντας και φροντίζοντας τα παιδιά τους μαζί με τη γιαγιά του Μιγκέλ, την Μάρτα.

Την ημέρα του θανάτου του Μιγκέλ, η Μιρτές εργαζόταν μόνη και της ζητήθηκε να βγάλει βόλτα τον σκύλο της Γκασπάρ, καθώς η εργοδότριά της εκείνη την ώρα έκανε μανικιούρ.

Το τι ακριβώς συνέβη στον χρόνο που μεσολάβησε μέχρι τον θάνατο του Μιγκέλ παραμένει ασαφές. Ωστόσο, υλικό από κάμερες ασφαλείας που προβλήθηκε στην βραζιλιάνικη τηλεόραση, δείχνει το αγόρι στο ασανσέρ έξω από το διαμέρισμα της οικογένειας στον πέμπτο όροφο, ενώ η Γκασπάρ βρίσκεται στην πόρτα.

Μοιάζει να προσπαθεί να τον πείσει να ξαναμπεί στο διαμέρισμα, πριν απηυδήσει και είτε κάνει ότι πιέζει είτε πιέσει πράγματι το κουμπί προς έναν από τους παραπάνω ορόφους και αποχωρήσει προς το διαμέρισμά της.

Άλλες εικόνες δείχνουν ότι ο Μιγκέλ πίεσε κι άλλα κουμπιά στο ασανσέρ, μέχρι τελικά να βγει στον ένατο όροφο.

Εκεί, φαίνεται ότι σκαρφάλωσε σε ένα παράθυρο, πριν κατακρημνιστεί στο έδαφος από ύψος 35 μέτρων. Η μητέρα του, όπως και πολλοί συμπατριώτες της, αποδίδουν την ευθύνη στην Γκασπάρ.

«Εξέθεσε τον γιο μου σε κίνδυνο», τονίζει η Σαντάνα. «Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία».

Η Γκασπάρ συνελήφθη για δολοφονία από αμέλεια και απελευθερώθηκε με εγγύηση 20,000 ρεάλ (4,000 δολαρίων).

«Αν είχε συμβεί το αντίθετο, δεν θα είχα βγει με εγγύηση, γιατί είμαι φτωχή», διαμαρτύρεται η Σαντάνα. «Δεν έχω 20,000 ρεάλ».

Σε επιστολή προς τα βραζιλιάνικα ΜΜΕ, η Γκασπάρ ζήτησε τη συγχώρεση της Σαντάνα και δήλωσε ότι τα δικαστήρια «θα διαλευκάνουν την αλήθεια». Ο δικηγόρος της, Πέδρο Αβελίνο, ανέφερε ότι πρόκειται να δώσει τη δική της εκδοχή για τα γεγονότα, στην επίσημη ανάκριση από την αστυνομία. «Δεν σκέφτηκε ούτε για μια στιγμή ότι θα συνέβαινε μια τέτοια τραγωδία. Αυτό είναι το πιο σημαντικό», δήλωσε ο Αβελίνο.

Η Λουτσιάνα Μπρίτο, καθηγήτρια ιστορίας στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Reconcâvo da Bahia που εξειδικεύεται στη δουλεία, τονίζει ότι η συγκεκριμένη υπόθεση αποκάλυψε ανισότητες που επιμένουν από την κατάργηση της δουλοκτησίας το 1888.

Οι πλούσιοι λευκοί Βραζιλιάνοι εξακολουθούν να απασχολούν μαύρους οικιακούς βοηθούς. Η Μιρτές εργαζόταν έξι μέρες την εβδομάδα. Όταν η Γκασπάρ και ο σύζυγός της περνούσαν δύο μήνες σε απομόνωση για να αποφύγουν την πανδημία στο εξοχικό τους στην κοντινή Ταμαντάρε, όπου ο Χακέρ είναι δήμαρχος, εκείνη και η μητέρα της πήγαν εκεί για να τους υπηρετούν, παίρνοντας μαζί τους και τον Μιγκέλ.

«Αυτό είναι το δικό μας είδος ρατσισμού», σημειώνει η Μπρίτο. «Αυτό έκανε τη Σάρι να εγκαταλείψει τον Μιγκέλ στο ασανσέρ. Δεν είδε το αγόρι σαν έναν άνθρωπο όπως τα δικά της παιδιά».

Στις 5 Ιουνίου, διαδηλωτές προχώρησαν σε διαμαρτυρία έξω από το κτίριο από το οποίο έπεσε ο Μιγκέλ, ξαπλώνοντας με το πρόσωπο στο έδαφος για να αναπαραστήσουν τη θέση στην οποία βρέθηκε το αγόρι.

Η Σαντάνα λέει ότι οι διαδηλώσεις της έδωσαν δύναμη.

«Ο πόνος μου είναι και δικός τους. Οι εικόνες και η ατιμωρησία προκάλεσαν αυτή την αποστροφή».

Πηγή: www.theguardian.com