1. Ορισμένες αρχαιόμορφες μετοχές του παθητικού παρακειμένου κρατούν και στον νεοελληνικό λόγο τον αρχαίο τους αναδιπλασιασμό (συλλαβικό ή χρονικό). Λέμε και γράφουμε:

 

  • υπογεγραμμένος
  • ηυξημένες δαπάνες
  • κεκτημένα δικαιώματα
  • εντεταλμένος υφηγητής
  • δεδηλωμένη πλειοψηφία
  • προκατειλημμένος αναγνώστης
  • επανειλημμένες παρατηρήσεις
  • πεπεισμένος
  • επιτετραμμένος

 

  1. Οι μετοχές της παθητικής φωνής με επιθετική χρήση προσαρμόζονται άνετα στον νεοελληνικό λόγο. Δεν συντρέχει επομένως λόγος να τις αποφεύγουμε. Λέμε και γράφουμε:

 

  • η κίνηση, εναλλασσόμενο φαινόμενο των σωμάτων
  • οι αυτορυθμιζόμενες αντιστάσεις των μηχανών
  • τα συνεργαζόμενα σωματεία των δημοσίων υπαλλήλων
  • οι αντιμαχόμενες πολιτικές παρατάξεις
  • ασκούμενος δικηγόρος

 

  1. Πρόσφορη είναι επίσης η χρήση της επιρρηματικής μετοχής παθητικής φωνής σε παρενθετικές προτάσεις, όταν εξασφαλίζει τη συντομία και τη σαφήνεια της έκφρασης. Λέμε και γράφουμε:

 

  • Ο Ευριπίδης, επηρεασμένος από τη σοφιστική, μετέφερε στα δράματά του τον αγώνα λόγου.
  • Ο Παυσανίας, περιηγούμενος όλη την Ελλάδα, έφτασε στην Ολυμπία.
  • Ο Βενιζέλος, ακολουθούμενος από τους επιτελείς του, εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.
  • Τα Πανεπιστήμια, αυτοδιοικούμενα, εκπληρώνουν καλύτερα την αποστολή τους.
  • Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις, εναλλασσόμενες στην εξουσία, υποχρεώνονται σε συνεχή λογοδοσία.
  • Η στάθμη του νερού, αυξομειούμενη αναλόγως προς τις καιρικές συνθήκες, υπήρξε εφέτος ικανοποιητική.

Η χρήση της μετοχής στο νεοελληνικό λόγο (Μέρος Α’)

Headlines