Προστασία πρώτης κατοικίας εν αναμονή νέου πτωχευτικού

Γράφει η Χριστίνα Γλυκού*

Στον απόηχο μιας πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης και μετρώντας ακόμα πληγές και απώλειες στην οικονομία, αναμένουμε μέχρι τέλος του μήνα την εξειδίκευση των κριτήριων για το νέο πρόγραμμα υποστήριξης δανειοληπτών αλλά και τη ψήφιση του νέου πτωχευτικού πλαισίου, η εφαρμογή του οποίου αναμένεται να ξεκινήσει με το νέο έτος.

Ήδη θετική εντύπωση προκαλεί η εντυπωσιακή αύξηση των αιτήσεων στην υφιστάμενη πλατφόρμα πρώτης κατοικίας (Ν.4605/19), καθώς χιλιάδες είναι οι δανειολήπτες που εκμεταλλεύτηκαν την τελευταία – κυριολεκτικά – ευκαιρία (μετά τη νέα 3μηνη παράταση του νόμου μέχρι τέλος Ιουλίου), άνοιξαν τις σχετικές αιτήσεις και – εφόσον πληρούσαν τις προϋποθέσεις – ρύθμισαν με τους ευνοϊκούς όρους που αυτός προβλέπει.

Παράλληλα οι οφειλέτες περιμένουν σαν «μάνα εξ ουρανού» το νέο πρόγραμμα υποστήριξης κόκκινων και πράσινων δανειοληπτών πληττόμενων από τον covid-19 (επιδότηση δόσης για διάστημα 8-9 μηνών) με τις αιτήσεις να ξεκινούν ηλεκτρονικά μέσω ειδικής πλατφόρμας στις αρχές Ιουλίου.

Μεταξύ των κριτηρίων που θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες – σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι τη στιγμή που γράφεται το παρόν – είναι τόσο εισοδηματικά (αποτελεί ακόμα προϊόν διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς), η αξία ακίνητης περιουσίας και το υπόλοιπο δανείου (μέχρι 300.000 Ε), όσο και να συνδέεται το τραπεζικό προϊόν με την πρώτη κατοικία, να είχαν τεθεί σε αναστολή εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και να έχουν λάβει τη σχετική κρατική ενίσχυση των 800 Ε .

Για να μην κάνουν χρήση δε του συγκεκριμένου προγράμματος όσοι έδρασαν δολίως (στρατηγικοί κακοπληρωτές) θα υπάρχουν συγκεκριμένες δικλείδες ασφαλείας με μια από αυτές να αφορά στη ρύθμιση της οφειλής πριν την υποβολή της σχετικής αίτησης για επιδότηση της μηνιαίας δόσης.

Παράλληλα, πραγματικότητα και επίσημο νόμο του κράτους θα αποτελεί σε λίγο καιρό το νέο πτωχευτικό πλαίσιο, το οποίο αρχικά θα εφαρμοζόταν από 1/5/2020 αλλά λόγω των όσων πρωτοφανών έλαβαν χώρα, μετατέθηκε η έναρξη του.

Τι θα προβλέπεται

Στο νέο πλαίσιο (αναμένουμε το νομοσχέδιο) θα δίνεται εκτός των άλλων η δυνατότητα πτώχευσης του δανειολήπτη με ρευστοποίηση της περιουσίας του (στην περίπτωση που το χρέος του δεν είναι βιώσιμο και δεν έχει καταφέρει να ρυθμίσει με τους πιστωτές του) με διαγραφή τυχόν υπολοίπου και απαλλαγή του (δεύτερη ευκαιρία).

Συνακόλουθα, θα ικανοποιηθεί ένα πάγιο αίτημα όσων οφειλετών χάνουν το ακίνητό τους και πτωχεύουν, να μπορούν δηλαδή να μισθώνουν το ακίνητο και να συνεχίσουν να διαμένουν σε αυτό και μετά την απώλεια της κυριότητας του, με δυνατότητα μάλιστα επαναγοράς μετά από κάποιο διάστημα (ήδη πολλοί δανειολήπτες ζητούν τα ανωτέρω εδώ και μήνες, αλλά τα πιστωτικά ιδρύματα προς το παρόν δεν μπορούν να προχωρήσουν σε τέτοιες λύσεις).

Για τη λόγο αυτό αναμένουμε και τη σύσταση δημόσιου φορέα, ο οποίος θα διαχειρίζεται τα ανωτέρω ακίνητα, αλλά και τα κριτήρια ένταξης στο περιγραφόμενο πλαίσιο.

Εν κατακλείδι, σε ένα μεταβατικό για το δίκαιο της αστικής αφερεγγυότητας στάδιο, με τις συνέπειες τoυ covid -19 να είναι ακόμα εμφανείς στον οικονομικό τομέα και με δεδομένο ότι ο Ν.4605/19 εκπνέει οσονούπω, οι επόμενοι μήνες θα είναι μήνες αλλαγών διαμορφώνοντας μια ολοκαίνουργια πραγματικότητα στο ακανθώδες και μείζον θέμα των κόκκινων δανείων και των πλειστηριασμών.

Μένει να δούμε στην πράξη πως θα μπορέσουν τα νέα προγράμματα και πλαίσια να βοηθήσουν εν τοις πράγμασι όσους έχουν ανάγκη, να αφήσουν εκτός όσους συμπεριφέρονται δολίως και να προσφέρουν όντως βιώσιμες λύσεις σε όλους που φοβούνται ότι θα απωλέσουν τους κόπους μιας ζωής.

* Η Χ. Γλυκού είναι Δικηγόρος – Διαπ. Διαμεσολαβητρια Υ.Δ.Δ.Α, Διαπραγματευτής ΚΕΚ ΟΠΑ

Εκπαιδευόμενη Διαιτητής Ciarb

Γενική Γραμματέας Ένωσης Διαπραγματευτών Ελλάδος