Εξοργιστικά περιστατικά αστυνομικής βίας με κίνητρο τον ρατσισμό

Την ώρα που πολλές χώρες αντιμετωπίζουν με κάποια υπεροψία τα περιστατικά αστυνομικής βίας στις ΗΠΑ, στοιχεία που έρχονται στο φως καθιστούν σαφές πως ο ρατσισμός, ως ιδεολογία και στάση, δεν είναι ίδιον μόνο Αμερικανών αστυνομικών.

Δυστυχώς, ξεπερνά κατά πολύ τα αμερικανικά σύνορα αποδεικνύοντας πως η δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από λευκούς αστυνομικούς θα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά όλη την υφήλιο, που οφείλει να δεσμευτεί και να αναλάβει αποφασιστική δράση για την εξάλειψη τέτοιων φαινομένων.

Στη δημοσιότητα βγήκε η έκθεση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, η οποία παρουσιάστηκε κατά τη σημερινή διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου.

Η έκθεση καταγράφει αύξηση στις των επιθέσεων κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων ενώ καταγράφεται μια αυξητική τάση στα περιστατικά εναντίον προσφύγων και μεταναστών στην καθημερινότητα κατά το έτος 2019.

To Δίκτυο έχει καταγράψει επίσης στην έκθεσή του περιστατικά αστυνομικής βίας τα οποία συνδέονται με τη ρατσιστική βία με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως εξύβριση και απειλές.

Τα χαρακτηριστικά αυτά δηλαδή φαίνεται να καταδεικνύουν ρατσιστικά κίνητρα κατά τη διάρκεια βίαιων περιστατικών από ένστολους, ενώ σοκάρουν οι καταγγελίες για ξυλοδαρμό προσφύγων και ανηλίκων.

Σύμφωνα με την έκθεση, κατά το 2019 καταγράφτηκαν 17 περιστατικά, όπου οι δράστες ήταν ένστολοι. Ο αντίστοιχος αριθμός το 2018 ήταν 22, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα αυξημένος σε σχέση με τα 10 περιστατικά που καταγράφηκαν κατά το 2017.

Επί τω πλείστον τα θύματα ήταν πρόσφυγες και μετανάστες, είτε με άδεια παραμονής είτε χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα (14).

Ωστόσο στο στόχαστρο των δραστών βρέθηκαν και Έλληνες, όπως μια τρανς γυναίκα, ένα ομόφυλο ζευγάρι και πολίτης λόγω εθνοτικής καταγωγής.

Προβληματικές συμπεριφορές

Επίσης φαίνεται πως σημειώθηκαν προβληματικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια τυπικών και μη τυπικών αστυνομικών επιχειρήσεων ελέγχου, με τα θύματα να καταγγέλουν ακόμα και σωματική βία.

Συγκεκριμένα, στη  συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών αυτών, τα θύματα κατήγγειλαν στο Δίκτυο σωματική βία σε δημόσιο χώρο, αλλά και εντός αστυνομικών τμημάτων καθώς και κέντρων υποδοχής ή κράτησης.

Μοτίβο στερεοτυπικής βίας

Από τις περιγραφές των ασυνόδευτων ανηλίκων, προκύπτει ένα μοτίβο στερεοτυπικής βίας κατά ανηλίκων ηλικίας 15-17 ετών σε χώρους κράτησης ή υποδοχής στους οποίους διαμένουν μέχρι τη μεταφορά τους σε δομή φιλοξενίας (6 περιστατικά).

Σοκάρει, μεταξύ άλλων, η υπόθεση ξυλοδαρμού ενός ανήλικου παιδιού το οποίο δεχόταν επίθεση για περίπου 15 λεπτά. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, σύμφωνα με την έκθεση, οι αστυνομικοί, χρησιμοποιούσαν υβριστικά και προσβλητικά σχόλια για τους γονείς τους απειλώντας τον μάλιστα με απέλαση.

Η έκθεση φέρνει στο φως και ένα ακόμα τρομακτικό περιστατικό, σύμφωνα με το οποίο σε ΚΥΤ του Αιγαίου μεθυσμένοι άντρες της αστυνομίας έμπαιναν μέσα σε κοντέινερ επί τρία βράδια συνεχόμενα, χτυπούσαν με γκλομπ και γροθιές τους πρόσφυγες και τους έβριζαν. «Είσαι στη χώρα μου […] φύγετε από τη χώρα μου» φέρεται να έλεγαν.

Το Δίκτυο υπενθυμίζει  ότι, όπως η Επιτροπή του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων τονίζει, τα άτομα που στοχεύουν οι αρχές επιβολής του νόμου τείνουν να έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη σε αυτές τις αρχές και, ως εκ τούτου, είναι λιγότερο πρόθυμα να συνεργαστούν με την αστυνομία, περιορίζοντας έτσι ενδεχομένως την αποτελεσματικότητα της τελευταίας.

Αυτή η αίσθηση αδικίας, ταπείνωσης και απώλειας εμπιστοσύνης στην αστυνομία και σε άλλες αρχές μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων, σε μειωμένη αναφορά των εγκλημάτων.

Περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας και στον Έβρο

Η έκθεση περιλαμβάνει και την μαρτυρία ενός πρόσφυγα, που σύμφωνα με τον οποίο  κατά την είσοδο του στην Ελλάδα και ενώ βρισκόταν στην περιοχή των συνόρων του Έβρου, οι αστυνομικές αρχές που τον εντόπισαν, τον έγδυσαν, αφαιρώντας του όλα τα ρούχα, προκειμένου να τον υποβάλουν σε σωματικό έλεγχο.

Για μία ακόμη χρονιά12 βάσει περιστατικού που καταγράφηκε στην ευρύτερη περιοχή του Έβρου (χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα) διαπιστώνεται ότι ο έλεγχος των συνόρων και η διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών εντείνει τα στερεότυπα των ένστολων, οι οποίοι υπό συγκεκριμένες συνθήκες θεωρούν ότι η άσκηση βίας συνιστά μέρος της επιχειρησιακής αποστολής τους, αναφέρει η έκθεση.

Ο θάνατος του Εμπούκα

Το Δίκτυο δε θα μπορούσε βέβαια να μην αναφερθεί και στον θάνατο του Νιγηριανού Εμπούκα, ο οποίος ξεψύχησε στο αστυνομικό τμήμα Ομονοίας, στις 8 Φεβρουαρίου, αφού οδηγήθηκε εκεί για εξακρίβωση στοιχείων.

Η υπόθεση είχε εγείρει ερωτήματα μετά τις καταγγελίες της γυναίκας του, ότι ο θάνατός του αποκρύφτηκε από τους αστυνομικούς, όταν αυτή τον αναζήτησε.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με καταγγελίες της ίδιας, εκείνη επισκέφτηκε το ΑΤ Ομονοίας το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου, όπου επανειλημμένα της είπαν, πως δεν γνωρίζουν τίποτα, ο άνθρωπος δεν ήταν εκεί, και να περιμένει 24 ώρες για να δηλώσει την εξαφάνισή του.

Σύμφωνα με την αναφορά της αστυνομίας, ο Εμπουκά προσήχθη για εξακρίβωση στοιχείων και πέθανε από πνευμονικό οίδημα μέσα στο τμήμα στις 12.30 την Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου.

Σε ανακοίνωσή της η ΓΑΔΑ είχε αναφέρει:

«Ο αλλοδαπός, υπήκοος Νιγηρίας, προσήχθη στο αστυνομικό τμήμα για εξακρίβωση της δικαστικής του ταυτότητας, στις 11:30 της 8ης Φεβρουαρίου 2019.

»Κατά τον χρόνο παραμονής του στον χώρο αναμονής του αστυνομικού τμήματος έχασε τις αισθήσεις του, χωρίς προηγουμένως να έχει εκφράσει κάποια αδιαθεσία στους αστυνομικούς.

»Άμεσα κλήθηκε και προσήλθε, περίπου στις 12:20, προσωπικό του Ε.Κ.Α.Β, οπότε διαπιστώθηκε ο θάνατος του.

»Αναμένονται από την ιατροδικαστική υπηρεσία τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και ιστολογικών εξετάσεων, προκειμένου να προσδιοριστούν τα ακριβή αίτια του θανάτου».

Διαβάστε εδώ ολόκληρη την έκθεση.