Από την κρίση στην ευκαιρία και πώς η πανδημία ανέτρεψε τα δεδομένα

Πριν από λίγες ημέρες στη διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μου είχε φτάσει ένα ενημερωτικό υλικό σχετικά με μια νέα υπηρεσία που προσφέρει στο κοινό της μια ελληνική ασφαλιστική εταιρεία. Πιο συγκεκριμένα, διαβάζοντας πήρα μια γεύση από την υπηρεσία που συνδέεται με τις συνέπειες της πανδημίας: «Η Eurolife FFH, σε συνεργασία με την Affidea, προχωράει σε μία νέα πρωτοβουλία και έρχεται να σταθεί στο πλευρό των ασφαλισμένων της που νόσησαν από τον SARS-Cov2 (κορωνοϊό) και βγήκαν νικητές. Συγκεκριμένα, τους δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσουν στις εξετάσεις που δικαιούνται μέσω του εξωνοσοκομειακού προγράμματός τους χωρίς να επιβαρύνονται είτε από την οποιαδήποτε συμμετοχή τους στο κόστος των εξετάσεων ή από τον υπολογισμό του ανώτατου πλαφόν που έχουν στο πρόγραμμά τους για εξετάσεις, ανάλογα με το πρόγραμμα που διαθέτουν».

Θα μου πείτε – και δικαίως – ότι πρόκειται για μια πολύ ειδική υπηρεσία. Δεν θα διαφωνήσω καθόλου, αλλά θα επιμείνω ότι πρόκειται για το «άνοιγμα» ενός νέου πεδίου δραστηριοτήτων στον χώρο των συνδυασμένων πωλήσεων ασφαλιστικών προϊόντων/υπηρεσιών με εκείνα της υγείας/περίθαλψης που ενσωματώνει τις πολυποίκιλες ανάγκες που δημιουργούνται από τις συνέπειες της πανδημίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Μια κοινωνία που ωριμάζει και αλλάζει

Ο COVID-19 μαζί με τις πολιτικές αντιμετώπισης στον χώρο της δημόσιας υγείας είναι μια πλευρά του νομίσματος. Η άλλη έχει να κάνει με τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο που αργά ή γρήγορα θα «περάσει» στην αγορά…

Μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων

Την περασμένη εβδομάδα με πρόσκληση του Μίνου Μωυσή συμμετείχα ως συντονιστής σε ένα πολύ ενδιαφέρον πάνελ μια διαδικτυακής συζήτησης με θέμα: «Από την κρίση στην ευκαιρία! Κλειδιά η ταχύτητα στις αποφάσεις και η προσαρμογή στις αλλαγές». Η συζήτηση είχε ως βασικό υλικό μια έρευνα που σχεδιάστηκε και «έτρεξε» με τη συνεργασία της εταιρείας συμβούλων Synergon Partners (συνιδρυτής της οποίας είναι ο Μίνος Μωυσής) με την εταιρία Ipsos-Opinion. Τα ευρήματα της είχαν να κάνουν με την αξιολόγηση των στάσεων και των συμπεριφορών των πολιτών και καταναλωτών μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας.

Σε ένα ενημερωτικό σημείωμα της Synergon διαβάζω: «Τόσο η έρευνα όσο και οι ομιλητές ξεχώρισαν ως πιο σημαντικά ευρήματα τα ισχυρά συναισθήματα ανασφάλειας και άγχους στους πολίτες σχετικά με το διάστημα των επόμενων 3-6 μηνών, την ισχυρή πρόθεση (πάνω από 60%) για μερική απασχόληση από το σπίτι και τη διάθεση μόνιμης υιοθέτησης συνηθειών που αποκτήθηκαν εν μέσω των περιοριστικών μέτρων.

Σημαντικό κομμάτι της έρευνας εξειδικεύτηκε στις αγορές τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών, για τα προϊόντα των οποίων εκδηλώνεται χαμηλή τάση αγοράς τους επόμενους μήνες με εξαίρεση αποταμιευτικά προγράμματα τραπεζών και ασφαλίσεις υγείας. Πολύ σημαντικό στοιχείο για την επόμενη μέρα στον τραπεζικό κλάδο αποτελεί ότι το 50% όσων έχουν ήδη δάνεια εκτιμούν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα τους οδηγήσει να αιτηθούν ρυθμίσεις και διευκολύνσεις».

Μετέχοντας στο πάνελ είχα την ευκαιρία να ακούσω από πρώτο χέρι τις εκτιμήσεις δύο υψηλόβαθμων στελεχών της αγοράς – η Φωτεινή Ιωάννου, γενική διευθύντρια Διαχείρισης Απαιτήσεων Εταιρικής και Λιανικής Τραπεζικής και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Εθνικής Τράπεζας, και ο Νίκος Δελένδας, γενικός διευθυντής Πωλήσεων & Εκπαίδευσης της Eurolife FFH – για την εικόνα και τα δεδομένα της επόμενης μέρας.

Και οι δύο τους – ο καθένας από την ιδιαίτερη σκοπιά του – επιβεβαίωσαν τα ευρήματα κυρίως όσον αφορά τον τομέα των συμπεριφορών των καταναλωτών – χρηστών αλλά και για την ανάγκη των τραπεζικών και ασφαλιστικών ομίλων να συνδράμουν με μια νέα γενιά προϊόντων και υπηρεσιών που θα στοχεύουν στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων αναγκών που σχετίζονται άμεσα με τη συγκυρία. Με άλλα λόγια, η αναζήτηση μιας πιο ενεργητικής παρέμβασης με κύρια στοιχεία την αμεσότητα της λύσης αλλά και την ευελιξία των επιλογών θα είναι στην πρώτη γραμμή της ημερήσιας διάταξης.

Αξιολόγηση της συµπεριφοράς πολιτών και καταναλωτών

Στο σημείο αυτό ας ρίξουμε μια ματιά στα συμπεράσματα από την παρουσίαση της Ipsos Opinion, μια και όλοι θα κερδίσουμε από αυτή την «τροφή για σκέψη».

– Τα κυρίαρχα συναισθήματα την κρίσιμη αυτή περίοδο για τη χώρα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού είναι ανασφάλεια και άγχος, όμως υπάρχει και κάποιο μέρος του πληθυσμού που νιώθει αισιοδοξία. Στους άνδρες βγαίνει πιο έντονα ο θυμός, ενώ οι νεότεροι 18-24 ετών, καθώς έχουν και πιο έντονη την ανάγκη κοινωνικοποίησης λόγω ηλικίας, φαίνεται να βίωσαν πιο έντονα τη μοναξιά.

– Η υγεία είναι αυτό που εκτιμήθηκε περισσότερο μέσα στην κρίση, ενώ φαίνεται ότι η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων έκανε ακόμη πιο πολύτιμη την ελευθερία και την οικογένεια, το τελευταίο ιδιαίτερα για όσους έχουν παιδιά. Οι γυναίκες εκτίμησαν περισσότερο την εργασία, ενώ οι Αθηναίοι τον σεβασμό.

– Συνολικά ο δείκτης αισιοδοξίας για το μέλλον κλείνει προς το αρνητικό, με τους νέους 18-24 ετών και όσους δεν έχουν παιδιά να είναι πιο αισιόδοξοι.

– Ακόμα και όταν γίνεται σύγκριση με την οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα τα τελευταία χρόνια, η αίσθηση του κόσμου είναι ότι αυτή που περνάμε τώρα είναι χειρότερη, με τις γυναίκες να δείχνουν μεγαλύτερη απαισιοδοξία.

– Οσον αφορά το μέλλον ως προς την εργασία, οι προβλέψεις είναι ότι θα επέλθει περιορισμός των θέσεων εργασίας και εδραίωση της εργασίας από το σπίτι.

– Ενώ η υγεία φαίνεται να ανεβαίνει ακόμη πιο ψηλά στην εκτίμηση του κόσμου μετά την πανδημία, οι ανησυχίες τους περιστρέφονται πιο έντονα γύρω από την οικονομία, τόσο της χώρας όσο και της δικής τους, με την υγεία να ακολουθεί. Συνολικά εμφανώς πιο ανήσυχες για το μέλλον είναι οι γυναίκες.

– Μέσα από τις συνήθειες που υιοθετήθηκαν κατά την περίοδο του εγκλεισμού, οι βιντεοκλήσεις είχαν την τιμητική τους, ιδιαίτερα από τις ηλικίες 18-44 ετών, ενώ οι νεότεροι 18-24 ετών έκαναν πιο συχνή χρήση βιντεοκλήσεων για επαγγελματικούς λόγους. Από τα τεχνολογικά μέσα, μεγαλύτερη απήχηση είχαν το Facebook, το Messenger και το Viber, ακολουθούμενα από το Instagram και το Skype.

– Η γυμναστική εδραιώθηκε επίσης κατά την περίοδο αυτή για αρκετό κόσμο (ιδιαίτερα από τους νεότερους 18-34 ετών), όπως και ο ποιοτικός χρόνος με τον/ τη σύντροφο.

– Θετική είναι γενικά η εκτίμηση προς τις επιχειρήσεις για τα μέτρα προστασίας και τις πρωτοβουλίες στήριξης των καταναλωτών τους στη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων.

– Εμφανής είναι και η αύξηση της χρήσης των online συναλλαγών, είτε πρόκειται για καταναλωτικά αγαθά (περισσότερο από τις γυναίκες), είτε για λογαριασμούς, τραπεζικές συναλλαγές και ασφαλιστικές υπηρεσίες.

– Δυναμική αποκτά επίσης και η πρόθεση της εξυπηρέτησης/αγοράς ασφαλιστικών προϊόντων με τη χρήση της τεχνολογίας. Η αίσθηση για το εύρος των οικονομικών συνεπειών κάνει σχεδόν το 50% των κατόχων δανείων να δηλώνει ότι θα χρειαστεί να αναδιαρθρώσει τις οφειλές του στις τράπεζες

– Σχεδόν όλοι πιστεύουν ότι αυτή η κρίση θα επηρεάσει την οικονομία, ενώ μεγαλύτερο μέρος του κόσμου πιστεύει ότι οι επιπτώσεις θα είναι μακροχρόνιες στην οικονομία της χώρας πάρα στη δική τους, με τις ηλικίες 35+ ετών να νιώθουν μεγαλύτερη απαισιοδοξία για το προσωπικό τους εισόδημα.

– Περίπου ο μισός πληθυσμός αναμένει μείωση των προσωπικών του εσόδων πάνω από 20%, ενώ όσον αφορά τις δαπάνες οι τομείς που επηρεάζονται περισσότερο είναι ταξίδια/διακοπές και διασκέδαση, ακολουθούμενοι από τα δάνεια (με πολύ χαμηλή πρόθεση απόκτησης), ένδυση/υπόδηση και ασφαλιστικά προϊόντα.

– Παρότι τα ταξίδια φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο συγκριτικά με τους άλλους τομείς, η μείωση αυτή μάλλον προέρχεται περισσότερο από τα ταξίδια στο εξωτερικό, καθώς υπάρχει ακόμα αρκετός κόσμος που θέλει να κάνει διακοπές στην Ελλάδα και κυρίως οι νεότερες ηλικίες 18-24 ετών.

– Πάρα όμως τη γενικότερη απαισιοδοξία, για τα διαρκή αγαθά τα νέα είναι αρκετά καλά, καθώς περίπου 5 στους 10 φαίνονται πρόθυμοι να κάνουν κάποια αγορά στο άμεσο μέλλον, με κυρίαρχες τις μικρές οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, τα τεχνολογικά προϊόντα και τις ηλεκτρονικές συσκευές.

– Ενώ όσον αφορά τα τραπεζικά προϊόντα, η αποταμίευση είναι το κυρίαρχο μέλημα του κόσμου αυτή την περίοδο. Και ως προς τα ασφαλιστικά προγράμματα, η ασφάλεια υγείας.

Το εμπόριο προϊόντων πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών

Στο πάνελ συνάντησα τον Αλέξανδρο Ρούστα. Ο τελευταίος είναι υπεύθυνος Επενδυτικών Σχέσεων του Ομίλου Quest και επικεφαλής της επενδυτικής θερμοκοιτίδας IQbility. Γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τις τάσεις που διαμορφώνονται μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, μπορεί να λειτουργήσει ως ένας πολύ καλός συνομιλητής και σύμβουλος.

Ζήτησα από τον Αλέξανδρο να διαμορφώσει ένα κείμενο σχετικά με αυτές τις τάσεις. Ανταποκρίθηκε και είναι το κείμενο που ακολουθεί: «Στον Ομιλο Quest έχουμε την τύχη να παρακολουθούμε από πολλές πλευρές την εξέλιξη του φαινομένου COVID-19 λόγω της έκθεσής μας σε αρκετές δραστηριότητες, οι οποίες μας δίνουν μια ευρεία εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Αναλυτικότερα παρατηρούμε τα εξής:

Το εμπόριο προϊόντων πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών σημείωσε ανοδική πορεία από την αρχή του έτους. Το lockdown οδήγησε συνολικά σε κάμψη, αλλά παράλληλα παρατηρήθηκε σημαντική ζήτηση στον εξοπλισμό πληροφορικής σε είδη όπως υπολογιστές και laptop, προφανώς γιατί τόσο οι εταιρείες όσο και οι καταναλωτές προετοιμάστηκαν για συνθήκες εξ αποστάσεως εργασίας. Στο σύνολο, παρότι τα φυσικά καταστήματα έκλεισαν, οι πωλήσεις επηρεάστηκαν πολύ λιγότερο του αναμενομένου, διότι ένα μεγάλο μέρος πωλήσεων αντικαταστάθηκε από online κανάλια. Μετά το άνοιγμα της λιανικής, παρατηρείται πλήρη επάνοδος του τζίρου των φυσικών καταστημάτων σε προϊόντα τεχνολογίας.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο εκτοξεύτηκε την περίοδο του lockdown, σημειώνοντας σημαντική αύξηση του τζίρου στα αμιγώς ηλεκτρονικά καταστήματα, όπως επίσης και στις αλυσίδες φυσικών καταστημάτων που διέθεταν οργανωμένο ηλεκτρονικό κανάλι πωλήσεων. Σήμερα, στη μετά το lockdown εποχή, παρατηρούμε ότι έχει μειωθεί μεν o online τζίρος, φαίνεται όμως να παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την πριν από την πανδημία εποχή. Εκτιμάμε ότι η τάση αυτή θα παγιωθεί, οδηγώντας τις περισσότερες εμπορικές επιχειρήσεις στο να δώσουν ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στα ηλεκτρονικά τους κανάλια, κυρίως όσον αφορά την οργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας (δηλαδή αποθήκευση, συλλογή, διανομή και παράδοση στον καταναλωτή). Μας αρέσει να λέμε ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο αυξανόταν με ρυθμούς 15% ετησίως πριναπό  την πανδημία και ξαφνικά επιτάχυνε, προχωρώντας 2-3 χρόνια μπροστά σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις.

Τέλος, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κομμάτι των συναλλαγών μέσω καρτών και ειδικά των ανέπαφων συναλλαγών, όπου στράφηκε μεγάλο μέρος των καταναλωτών για λόγους υγιεινής, ακόμα και για μικρ-πληρωμές. Οι παραπάνω τάσεις αντλούνται από τα στοιχεία των εταιρειών του Ομίλου Quest (iSquare, Info Quest Technologies, iStorm, you.gr, ACS, Cardlink)».