Κλασική Εποχή: τα ποιητικά είδη πλην της αττικής τραγωδίας (Μέρος Α’)

Κατά τους Κλασικούς Χρόνους, πέραν της αττικής τραγωδίας, που κατάφερε να εξελιχθεί με μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο σε παγκόσμιο έργο τέχνης, αναπτύχθηκαν και άλλα ποιητικά είδη.

Κατ’ αρχάς, ο διθύραμβος απέκτησε σταθερή θέση στα Μεγάλα Διονύσια, γεγονός που του εξασφάλισε μιαν αυτόνομη ύπαρξη.

Σύμφωνα με την πληροφορία που μας παρέχει το Πάριο Χρονικό, ο Υπόδικος από τη Χαλκίδα ήταν εκείνος που παρέστησε πρώτος διθύραμβο στα Μεγάλα Διονύσια, το 508 π.Χ.

Από τότε, στο πλαίσιο του εορτασμού των Μεγάλων Διονυσίων, πριν από τις ημέρες των δραματικών παραστάσεων διεξαγόταν διθυραμβικός διαγωνισμός.

Η παράσταση διθυράμβων ελάμβανε χώρα στις 8 του Ελαφηβολιώνα.

Πέντε από τις δέκα φυλές παρουσίαζαν ισάριθμους ανδρικούς χορούς, ενώ οι υπόλοιπες πέντε ισάριθμους παιδικούς χορούς.

Οι εν λόγω χοροί ονομάζονταν κύκλιοι, διότι οι πενήντα χορευτές τους χόρευαν γύρω από το βωμό, που βρισκόταν στο κέντρο της ορχήστρας.

Όργανο συνοδείας ήταν ο αυλός, ενώ τη νίκη κέρδιζε ο χορηγός που ανελάμβανε τα έξοδα.

Αυτός —αξίζει να σημειωθεί— είχε το δικαίωμα να στήσει σε δημόσιο μέρος τον τρίποδα της νίκης του.

Μιαν ιδέα για τους διθυράμβους των Κλασικών Χρόνων μάς δίνουν κυρίως οι δημιουργίες του Βακχυλίδη, του αηδονιού της Κέας, που υπήρξε ένας από τους πλέον σημαντικούς λυρικούς ποιητές και ανταγωνιστής του Πινδάρου.

Πέραν του διθυράμβου, σε μεγάλη ακμή κατά την Κλασική Εποχή υποθέτουμε ότι βρίσκονταν το σκόλιο και η ελεγεία, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος της ανδρικής ζωής κατελάμβανε —όπως και στην Αρχαϊκή Εποχή— η χαρούμενη συντροφιά του συμποσίου.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της καλύτερης εποχής της αθηναϊκής δημοκρατίας τα συμπόσια δεν αφορούσαν μόνον την αριστοκρατία, όπως παλαιότερα, αλλά και πλατύτερους κύκλους, που γλεντούσαν και μοιράζονταν τη χαρά της συντροφικής οινοποσίας.

Χάρη σε αυτές τις συγκεντρώσεις, που στολίζονταν ασφαλώς από τραγούδια, η κληρονομιά του αριστοκρατικού κόσμου διατηρήθηκε σε μεγάλη έκταση και καλλιεργήθηκε μέσα σε νέα πλαίσια.

Πολλοί ήταν εκείνοι που έγραψαν τότε ελεγείες, κι ανάμεσά τους ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης.

Οι ηγετικές προσωπικότητες της Κλασικής Εποχής αρέσκονταν στην εξύμνησή τους με τέτοιον τρόπο, και από τον Κίμωνα του Πλουτάρχου πληροφορούμαστε ότι ο τραγικός ποιητής Μελάνθιος και ο φιλόσοφος Αρχέλαος είχαν γράψει ποιήματα για τον εξέχοντα αυτόν πολιτικό άνδρα.