Ελλάδα – Τουρκία: Η διπλή ασπίδα της Αθήνας κατά της τουρκικής προκλητικότητας

Σε έντονο διπλωματικό μαραθώνιο προκειμένου να αντιμετωπίσει τη διαρκώς κλιμακούμενη τουρκική επιθετικότητα, επιδίδεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα η ελληνική κυβέρνηση.

Χαρακτηριστικό των διεργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι το γεγονός ότι η Αθήνα στοχεύει πλέον να διευρύνει το «μέτωπο» κατά της Άγκυρας, μετά τη σαφή στήριξη που έλαβε από τη Γαλλία στο πλαίσιο της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

Ομως, μετά το σύμφωνο με την Ιταλία για κοινή ΑΟΖ το κλίμα έχει αλλάξει και πλέον όλα τα βλέμματα στρέφονται σε δύο κατευθύνσεις. Το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Οι κινήσεις προς αυτή την πλευρά θα δείξουν αν μπορεί να απομονωθεί η Τουρκία και να ακυρωθεί στην πράξη τόσο το τουρκολυβικό σύμφωνο όσο και το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Ένα πρώτο δείγμα γραφής έδωσε η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ. Οι προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο κυριάρχησαν στην εκτενή συνάντηση που είχε ο κ. Μητσοτάκης με τον ισραηλινό ομόλογό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου στον ένατο όροφο του ξενοδοχείου Waldorf στο κέντρο της Ιερουσαλήμ, και αυτό αποτυπώθηκε και στις κοινές δηλώσεις τους αμέσως μετά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Γενί Σαφάκ: Η Αθήνα θέλει πόλεμο – Να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί ζητούν οι πολίτες

Προκλητικός Τσελίκ: Οι Έλληνες υπουργοί Άμυνας είναι προβληματικοί

Κοινές δηλώσεις σε υψηλούς τόνους, μια προειδοποίηση ηχηρή, έστω και διπλωματική, προς την Αγκυρα.

Μην ξεχνάμε ότι οι σχέσεις Ισραήλ και Τουρκίας δεν έχουν αποκατασταθεί ποτέ μετά το επεισόδιο με το Μαβί Μαρμαρά, πριν από μια δεκαετία.

Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε ως απειλή τις  τουρκικές ενέργειες στην περιοχή, προσθέτοντας ότι «εμείς πάντοτε θα επιδιώκουμε την ειρήνη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

«Υπογράμμισα τη δική μου οπτική σχετικά με την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Θεωρούμε ότι αυτή η δραστηριότητα είναι απειλή ως προς την περιφερειακή σταθερότητα και ειρήνη και φυσικά υπήρχαν διαφορετικά περιστατικά που αφηγήθηκα τον ισραηλινό πρωθυπουργό. Προκλητική τουρκική συμπεριφορά τόσο στα θαλάσσια, όσο και στα χερσαία σύνορα μας. Και, φυσικά, μιλήσαμε πολύ για τον αποσταθεροποιητικό παράγοντα που έχει διαδραματίσει η Τουρκία σε σχέση με τη Λιβύη και σε αυτό που εμείς θεωρούμε μία άκυρη συμφωνία οριοθέτησης ζωνών μεταξύ των δύο χωρών. Εμείς πάντα θα επιδιώκουμε την ειρήνη, έχοντας ως θεμέλιο μας το σεβασμό προς το διεθνές δίκαιο και τη συνθήκη για το δίκαιο της θάλασσας. Αυτές είναι οι κύριες αρχές που εμείς εφαρμόσαμε όταν υπογράψαμε μία συμφωνία ΑΟΖ με την Ιταλία πριν από λίγες ημέρες…», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκη για να λάβει ευθύς αμέσως πλήρη στήριξη από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Πλήρης στήριξη από το Ισραήλ

Πέρα από τη δήλωσή του ότι «η ευημερία μπορεί να διασφαλιστεί μόνο μέσω της συνεργασίας και της ασφάλειας», ο ισραηλινός ηγέτης φρόντισε να προσφέρει πλήρη στήριξη στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και μάλιστα με τον πλέον επίσημο τρόπο, δηλαδή μέσα από τη γραπτή κοινή δήλωση των δύο ηγετών.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η ρητή αναφορά στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. «Ζητούμε τον σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών όσον αφορά την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, σύμφωνα με το εθιμικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Αντιτιθέμεθα εντόνως σε απόπειρες παραβίασης αυτών των δικαιωμάτων κατά τρόπο που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου», αναφέρεται στα συμπεράσματα της συνάντησης κορυφής Ελλάδας – Ισραήλ.

Ικανοποίηση της Αθήνας από την εμπλοκή της Γαλλίας – Το βλέμμα στις ΗΠΑ

Η τουρκική προκλητικότητα σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και Λιβύη βρέθηκε στο επίκεντρο της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέεων της ΕΕ.

Ο Νίκος Δένδιας τόνισε την ικανοποίηση της ελληνικής πλευράς για την ταύτιση απόψεων με τη Γαλλία ως προς την ανάγκη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και δη του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας για τη διασφάλιση ειρήνης και σταθερότητας σε όλη την περιοχή.

Για την ελληνική πλευρά η εικόνα του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού στην ευρύτερη περιοχή ήδη στέλνει ισχυρά μηνύματα υποστήριξης των ελληνικών θέσεων. Σε αυτό το πλαίσιο όχι μόνον βλέπει θετικά, αλλά επιδιώκει -σύμφωνα με πληροφορίες – μια σταθερή παρουσία γαλλικών πολεμικών πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αντίστοιχη κινητικότητα φαίνεται να υπάρχει άλλωστε και στην κατεύθυνση ενίσχυσης της παρουσίας των ΗΠΑ. Οι σχέσεις οδηγούνται σε περαιτέρω σύσφιξη (μετά και την επικαιροποίηση της αμυντικής συμφωνίας), ενώ επίκειται ταξίδι του Νίκου  Παναγιωτόπουλου στην Ουάσιγκτον, έπειτα από τις συζητήσεις του με τον αμερικανό πρέσβη Τζέφρι Πάιατ στην υψηλού συμβολισμού μετάβασή τους στη βάση της Σούδας στην Κρήτη.

Μετά τον έλληνα πρωθπυουργό, τη σκυτάλη των διπλωματικών διεργασιών για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας παίρνει η Κύπρος με την επίσκεψη του προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη στο Ισραήλ.

Ο κ. Αναστασιάδης αναμένεται να επισκεφθεί το Ισραήλ στις 23 Ιουνίου συνοδευόμενος από αντιπροσωπεία υπουργών του, ώστε να συζητήσει και για τις τουρκικές παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επόμενος σταθμός η Αίγυπτος

Μετά το Ισραήλ η σκυτάλη της ελληνικής διπλωματίας θα περάσει στην Αίγυπτο, με επιτόπου συζητήσεις του Νίκου Δένδια και τεχνικών κλιμακίων και με κεντρικό στόχο να επιτύχει η Αθήνα μια συμφωνία με το Κάιρο στο πρότυπο της ελληνοϊταλικής. Το στοίχημα είναι περίπλοκο, ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η αιγυπτιακή πλευρά συζητά ως πρώτο βήμα την πιθανότητα μερικής οριοθέτησης.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών μεταβαίνει την Πέμπτη στο Κάιρο μαζί με την τεχνική ομάδα του ΥΠΕΞ προκειμένου να γίνει ένα ακόμα βήμα για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, για την οποία έχει ήδη τεθεί επισήμως το ενδεχόμενο τμηματικής οριοθέτησης.

Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν, ωστόσο, ότι το θέμα της ΑΟΖ με την Αίγυπτο ενέχει μεγαλύτερες δυσκολίες από το αντίστοιχο με την Ιταλία.

Οι συνθήκες για τη χώρα μας είναι αρκετά ευνοϊκές καθώς η Αίγυπτος του στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι -σε αντίθεση με την προηγούμενη βραχύβια κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας του Μόρσι- έχει κάκιστες σχέσεις με την Τουρκία του Ερντογάν.

Σύμφωνα με το ιδανικό σενάριο, αν επιτυγχάναμε μια οριοθέτηση που δίνει πλήρη επήρεια στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα η Τουρκία να μη διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.

Το πρόβλημα σε αυτό το σενάριο είναι ότι παρά τις κακές σχέσεις του με τον Ερντογάν ο Σίσι έχει καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί στις ελληνοτουρκικές διαφορές.

Κι αυτό γιατί η Αίγυπτος δεν έχει κανένα συμφέρον να προκαλέσει κάτι τέτοιο αφού η δική της θαλάσσια περιοχή δεν αμφισβητείται.

Ωστόσο, η Αθήνα μπορεί να ποντάρει στο «κρυφό χαρτί» που λέγεται τουρκική επεκτατικότητα. Δηλαδή, θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει τη στάση του Καϊρου επισείοντας την αδιάλλακτη, προκλητική, νεοοθωμανική πολιτική του Ερντογάν.

Οι διακηρύξεις της Άγκυρας να προχωρήσει σε γεωτρήσεις ακόμα και στα ανοιχτά της Λιβύης, η ενίσχυση του Σάρατζ με οπλισμό, 9.000 τζιχαντιστές και τούρκους μισθοφόρους -παρά το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ-, η παρουσία σχεδόν του μισού τουρκικού στόλου στην περιοχή αλλά και η πρόθεση των Τούρκων να εγκαταστήσουν στρατιωτικές βάσεις δίπλα στην Αίγυπτο είναι πιθανό να μεταπείσουν τον Σίσι ο οποίος προς το παρόν δείχνει να μην επιθυμεί να εμπλακεί στην ελληνοτουρική διένεξη.

Δένδιας: Η παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας τη φέρνει αντιμέτωπη με την ΕΕ

«Η Τουρκία επιμένει να προκαλεί, αμφισβητώντας, λόγω και έργω, την εδαφική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος, αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας», σημειώνει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε δήλωσή του στην ιστοσελίδα iEidiseis, ενώ τονίζει: «Η παραβατική της συμπεριφορά τη φέρνει, κατ’ επέκταση, αντιμέτωπη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία, σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση, επιθυμεί ακόμη να ενταχθεί».

«Ελπίζω ότι σύντομα η Τουρκία θα αποδεχθεί τη σύγχρονη πραγματικότητα που το Διεθνές Δίκαιο επιτάσσει και θα αντιληφθεί ότι οι παραβατικές συμπεριφορές την απομακρύνουν και την αποκλείουν από τις επωφελείς συνεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή μας», αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών. «Συνεργασίες οι οποίες προάγουν τη σταθερότητα και την ευημερία, αντί του αναθεωρητισμού και της διπλωματίας των κανονιοφόρων».

Όπως επισημαίνει άλλωστε, «η γεωγραφία έχει «καταδικάσει» την Ελλάδα και την Τουρκία να συνυπάρχουν στην κοινή γειτονιά της ανατολικής Μεσογείου».

Η Ελλάδα, τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών, είναι χώρα διαχρονικά φιλειρηνική και με μία σταθερή εξωτερική πολιτική που δεν διαπνέεται από τάσεις αναθεωρητισμού και «θα επιθυμούσε να γειτνιάζει με χώρες ευημερούσες που μοιράζονται τις ίδιες ευρωπαϊκές και πανανθρώπινες αξίες στις διεθνείς τους σχέσεις».

Αναφέρει δε, πως οι δυο χώρες μας «θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρότυπο ειρηνικής συνύπαρξης δύο διαφορετικών πολιτιστικών παραδόσεων, λειτουργώντας ως πρωτοπόροι στην διαχρονικά ταραγμένη περιοχή», όμως απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των αρχών καλής γειτονίας.