Σκληρό πόκερ για τη Λιβύη: Το ταξίδι – αστραπή και ο «αντικαταστάτης» του Χαφτάρ

Μπαράζ διπλωματικών και παρασκηνιακών διεργασιών για το μέλλον της Λιβύης εξακολουθεί να παίζεται τις τελευταίες ώρες, με την Τουρκία να επιχειρεί να διατηρήσει τον ρόλο ρυθμιστή στην περιοχή και τη Γαλλία -απούσης της αδυναμίας εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης- να στρέφεται ευθέως κατά της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ.

Σε μια κίνηση, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί ως προάγγελος εξελίξεων, τουρκική αντιπροσωπεία μετέβη αιφνιδίως το απόγευμα της Τετάρτης στη Λιβύη.

Η τουρκική αποστολή η οποία αποτελούνταν από τον υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον υπουργό Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαιράκ, και τον επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Χακάν Φιντάν, είχε συνομιλίες με τη διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης, χωρίς να έχει γίνει γνωστό επίσημα το περιεχόμενο της συνάντησης.

Σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ πάντως, στην ατζέντα των συζητήσεων βρέθηκαν ζητήματα συνεργασίας σε τομείς όπως οι υποδομές, το πετρέλαιο και οι επενδύσεις, με τη δημιουργία τουρκικών στρατιωτικών βάσεων στην περιοχή να ξεχωρίζει.

Με τον τούρκο ΥΠΕΞ και την αντιπροσωπεία συναντήθηκε ο ίδιος ο Φαγέζ αλ Σάρατζ, ενώ στο πλαίσιο των συνομιλιών συζητήθηκαν και οι περιοχές δικαιοδοσίας στη θάλασσα, κάτι που ενδεχομένως να σχετίζεται με το τουρκολιβυκό μνημόνιο κατανόησης, που καταγγέλλεται μεταξύ άλλων από την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ.

Τουρκία – Ρωσία προσπαθούν να αντικαταστήσουν τον Χαφτάρ

Το κλειδί για την επόμενη ημέρα στη Λιβύη φαίνεται να είναι η απουσία Χαλίφα Χαφτάρ σε μια μελλοντική διευθέτηση και η επιλογή ενός πιο «υποσχόμενου» για τη Ρωσία αντικαταστάτη του.

Σύμφωνα με αναλυτές, σημαντικό στοιχείο για ενίσχυση αυτής της εκτίμησης είναι η σταδιακή αποστασιοποίηση που πήρε η Μόσχα το τελευταίο διάστημα από τον Χαφτάρ και η παρασκηνιακή προώθηση του προέδρου του λιβυκού Κοινοβουλίου, Αγκίλα Σάλεχ Ίσα, ο οποίος όντας πιο μετριοπαθής από τον στρατάρχη θα μπορέσει να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Η στάση της Μόσχας φαίνεται ότι έχει αλλάξει λόγω της «απειθαρχίας» του Χαφτάρ, όπως η παραβίαση της ρωσοτουρκικής πρωτοβουλίας κατάπαυσης πυρός τον Ιανουάριο.

Την ίδια στιγμή, και η Τουρκία βλέπει τον Αγκίλα Σάλεχ Ίσα ως βιώσιμο εταίρο διαπραγματεύσεων και θέλει να εκπροσωπήσει το ανατολικό μπλοκ αντί του Χαλίφα Χαφτάρ, δήλωσε τούρκος απεσταλμένος σε συνέντευξη στο Middle East Eye.

«Ο Χαφτάρ είναι ένας αποτυχημένος δικτάτορας και δεν τον έχουμε αναγνωρίσει ποτέ ως νόμιμο πρωταγωνιστή. Πρόκειται να χάσει τη ρωσική υποστήριξη. Δεν θα λάβει θέση στο μέλλον της Λιβύης» δήλωσε ο Ερλάχ Ισλέρ, ο τούρκος ειδικός απεσταλμένος στη Λιβύη.

«Οι πολιτικές διαπραγματεύσεις πρέπει να διεξάγονται από τους πολιτικούς. Ο Αγκίλα Σάλεχ Ίσα, ως πολιτικός, πρέπει συγκεκριμένα να συμβάλει σε αυτή τη διαδικασία» πρόσθεσε.

Ο Ισλέρ είπε ότι το κοινοβούλιο του Τομπρούκ ήταν ένα νόμιμο υποκατάστημα του λιβυκού κράτους στο πλαίσιο της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ πολιτικής συμφωνίας που υπογράφηκε το 2015 και σημείωσε ότι ο Σάλεχ, τον οποίο είχε συναντήσει προηγουμένως το 2017, είχε εκλεγεί ως πρόεδρός του. Η συμφωνία μεσολάβησης του ΟΗΕ που εγκαινίασε η GNA κατέρρευσε το 2016, αφήνοντας από τότε τη Λιβύη με δύο αντιμαχόμενες διοικήσεις.

«Ανοίξαμε τις πόρτες μας σε όλους. Έχω επισκεφτεί προσωπικά την ανατολική Λιβύη τρεις φορές αυτά τα χρόνια και πάντα δούλευα για μια πολιτική λύση» υπογράμμισε ο Ισλέρ. «Πιστεύω ότι ο Αγκίλα Σάλεχ πρέπει να διαδραματίσει αυτό το ρόλο με θετικό τρόπο».

Γαλλικά «πυρά» κατά Άγκυρας

Την ίδια στιγμή, δριμύ κατηγορώ κατά της στάσης της Άγκυρας εξαπέλυσε η Γαλλία, τονίζοντας πως το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να θάβει το κεφάλι του στην άμμο σχετικά με την πρόσφατη συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι στους συμμάχους της.

Το βασικό εμπόδιο στην εδραίωση της ειρήνης και της σταθερότητας στη Λιβύη βρίσκεται σήμερα στις συστηματικές παραβιάσεις του εμπάργκο για τα όπλα του ΟΗΕ, κυρίως εκ μέρους της Τουρκίας, παρά τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο Βερολίνο στις αρχές του έτους, δήλωσε η εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών Ανιές φον ντερ Μιλ.

«Η Γαλλία δεν επιλέγει τη μια πλευρά ή την άλλη στη Λιβύη και δήλωνε πάντα ότι δεν θα υπάρξει στρατιωτική λύση σε αυτή τη σύγκρουση. Η Γαλλία εργάστηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων ώστε να επιτευχθεί γρήγορα εκεχειρία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και εντός του πλαισίου που ορίστηκε στο Βερολίνο. Η υποστήριξη που παρέχεται από την Τουρκία στη συνέχιση της επίθεσης της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας αντιτίθεται πλήρως στις προσπάθειες για την επίτευξη άμεσης εκεχειρίας στις οποίες μετέχουμε. Αυτή η υποστήριξη συνδυάζεται με εχθρικές και απαράδεκτες συμπεριφορές των ναυτικών δυνάμεων της Τουρκίας προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, αποσκοπώντας στην παρεμπόδιση των προσπαθειών της εφαρμογής του εμπάργκο για τα όπλα του ΟΗΕ» επισήμανε στη δήλωσή της η εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών.

Αυτές οι συμπεριφορές, όπως και κάθε ξένη ανάμιξη στη σύγκρουση στη Λιβύη, πρέπει να σταματήσουν, τόνισε η εκπρόσωπος της γαλλικής διπλωματίας.