Όταν η Γκάβριελ Κλάινγουοκς ήταν παιδί, είχε συγκλονιστεί από την ιστορία του Τζόνας Σαλκ, του επιστήμονα που δοκίμασε ένα πιθανό εμβόλιο κατά την πολιομυελίτιδας στον εαυτό του, τη γυναίκα και τα παιδιά του το 1953. δοκιμές σε όλη τη χώρα, οι οποίες θεωρούνται το μεγαλύτερο υγειονομικό πείραμα που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ, απέδειξαν αργότερα ότι πράγματι το εμβόλιο λειτουργούσε.
Τώρα η Κλάινγουοκς δηλώνει πρόθυμη να λάβει μέρος σε ένα άλλο πείραμα υψηλού ρίσκου. Η υποψήφια διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Κολοράντο είναι μία από τους σχεδόν 30,000 εθελοντές που είναι πρόθυμοι να εκτεθούν εκούσια στον κοροναϊό προκειμένου να δοκιμάσουν ένα πιθανό εμβόλιο, αν οι ερευνητές αποφασίσουν ότι αυτή η μέθοδος είναι αναγκαία.
Τι είναι οι δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης
Με όλο τον πλανήτη να προσπαθεί απελπισμένα να δώσει τέλος στην πανδημία, η ιδέα της σκοπούμενης μόλυνσης πολιτών με το επικίνδυνο παθογόνο, για το οποίο δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής αποτελεσματική θεραπεία, έχει πυροδοτήσει μια συζήτηση για το εύρος των θυσιών που θεωρείται αποδεκτό και τα πιθανά πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν από τέτοιου είδους δοκιμές. Γνωστές ως «δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης», αυτού του είδους τα τεστ μπορούν να επιταχύνουν την έρευνα φέρνοντας τους εθελοντές σε επαφή με τον ιό, αντί να περιμένουν για την τυχαία έκθεσή τους σε αυτόν.
Η αμφιλεγόμενη προσέγγιση μπορεί να καταστεί απαραίτητη κάποια στιγμή, καθώς η ασθένεια σημειώνει κάμψη σε ορισμένες πόλεις, πράγμα που δυσκολεύει τις προσπάθειες αξιολόγησης των εμβολίων με τον παραδοσιακό τρόπο, σύμφωνα με τον Πάσκαλ Σόριοτ, γενικό διευθυντή της φαρμακευτικής AstraZeneca Plc. Η εταιρεία συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε ένα από τα πλέον υποσχόμενα εμβόλια κατά του ιού.
Η απουσία φαρμάκων για τη θεραπεία των κρίσιμα ασθενών είναι μία από τις κυριότερες ηθικές ανησυχίες σε σχέση με τις δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης, σε συνδυασμό με την απουσία επαρκών γνώσεων για τον ιό που έχει κοστίσει τη ζωή σε σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους μέσα σε λίγους μόνο μήνες.
Η Κλάινγουοκς αναφέρει ότι στην αρχή πάλεψε με τις αμφιβολίες της, όμως σταδιακά ένιωσε άνετα απέναντι στην ιδέα, αφού εκτίμησε τους κινδύνους. την απόφασή της να γίνει εθελόντρια, όπως λέει, πυροδότησε ένα μάθημα του Ταλμούδ, που υποστηρίζει ότι η διάσωση μιας ζωής είναι εξίσου σημαντική με τη διάσωση όλου του πλανήτη, αλλά και η επιθυμία της να συμβάλει στο τέλος της πανδημίας.
«Όλοι κινδυνεύουμε να κολλήσουμε τη στιγμή που βγαίνουμε από το σπίτι μας», εξηγεί η 23χρονη μηχανολόγος. «Κανείς δεν είναι εγγυημένα ασφαλής».
Ένα πρόγραμμα που εστιάζει στις δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης, υπό την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου του Άντβερπ και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου, κατόρθωσε να συγκεντρώσει 20 εκατομμύρια ευρώ μέσω χρηματοδότησης της βελγικής κυβέρνησης, όπως αναφέρουν τα ίδια τα ιδρύματα. Η πρωτοβουλία να δημιουργήσουν μια εγκατάσταση και εργαστήρια για δοκιμές εμβολίων έχει τραβήξει και το ενδιαφέρον φαρμακευτικών εταιρειών, σημειώνουν τα πανεπιστήμια.
Επιφυλακτικές οι υγειονομικές αρχές των ΗΠΑ
Αν και η ιδέα κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, μια συνεργασία των Εθνικών Θεσμών Υγείας των ΗΠΑ δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να υποστηρίξει δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης. Κατά πάσα πιθανότητα οι ΗΠΑ θα έχουν αρκετά υψηλό ρυθμό μετάδοσης του ιού το καλοκαίρι, ώστε μια τέτοια πρακτική να μην κριθεί απαραίτητη.
Ο τρόπος που δοκιμάζονται συνήθως τα εμβόλια, είναι μέσω της χορήγησης των υποψήφιων σε μεγάλο αριθμό ατόμων και τη σύγκριση του ποσοστού λοιμώξεων με εκείνο της ομάδας των μη εμβολιασμένων εθελοντών. Όμως ο χρόνος αναμονής μέχρι και οι δύο ομάδες να εκτεθούν στην ασθένεια στην κανονική τους καθημερινότητα μπορεί να κρατήσει μήνες ή ακόμη και χρόνια, και μέχρι τότε είναι αδύνατον να αντληθούν συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου.
Η πρωτοβουλία στην οποία έχει δηλώσει συμμετοχή η Κλάινγουοκς οργανώθηκε από την 1DaySooner, μια ομάδα που μιλά εκ μέρους των ανθρώπων που θέλουν να λάβουν μέρος σε δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης. Η ομάδα έχει συζητήσει με πιθανούς συνεργάτες και κατασκευαστές εμβολίων σε μια προσπάθεια να ξεκινήσει η παραγωγή ιικών φορτίων στα οποία θα εκτεθούν οι εθελοντές, αναφέρει ο Τζος Μόρισον, ένας από τους ιδρυτές.
Περισσότεροι από το ένα τέταρτο των εθελοντών βρίσκονται στη Βραζιλία, όπου ο κοροναϊός εξαπλώνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Η 1DaySooner έχει έρθει σε επαφή με κατασκευαστές εμβολίων που σχεδιάζουν δοκιμές τελευταίου σταδίου στη χώρα, για να τους προτείνει τους εθελοντές της και για τις συμβατικές δοκιμές, σύμφωνα με τον Μόρισον.
Τα κίνητρα των εθελοντών διαφέρουν μεταξύ τους, όμως πολλοί αναφέρουν την διάθεση να συμβάλουν στο κοινό καλό. Ο Τζέισον Κρόγουελ, ένας δικηγόρος από το Λονδίνο, έπεισε ακόμη και την επιφυλακτική σύζυγό του να τον συνοδεύσει σε αυτή την προσπάθεια, αφού ο κοροναϊός στέρησε τη ζωή 40,000 ανθρώπων – συμπεριλαμβανομένου και ενός φίλου του – στη Βραζιλία.
«Νιώθω χρήσιμη»
Η Γκλόρια Λι, βιολίστρια, ανακάλυψε ότι έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί στο σώμα των εθελοντών, από τη στιγμή που η πρώτη σόλο συναυλία της στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης ακυρώθηκε, όπως και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, εξαιτίας της πανδημίας.
«Άρχισα να σκέφτομαι τι μπορώ να κάνω για να νιώσω χρήσιμη και, αν όλα πάνε καλά, να είμαι μέρος της προσπάθειας που θα εξαλείψει τον ιό», δήλωσε η ίδια στο Bloomberg. «Είναι το πιο σημαντικό πράγμα που θα μπορούσα να κάνω αυτή τη στιγμή.
Εκτός από την επιτάχυνση της διαδικασίας ανάπτυξης εμβολίου, οι δοκιμές ανθρώπινης πρόκλησης θα μπορούσαν και να εξασφαλίσουν ότι τα εμβόλια είναι πιο αποτελεσματικά, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο οποίος έχει παραθέσει και τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρηθούν ώστε να πραγματοποιηθούν τέτοιου είδους δοκιμές. Οι υποστηρικτές τονίζουν ότι αυτή η μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια για άλλες ασθένειες όπως η ελονοσία, ο τύφος, η χολέρα αλλά και η γρίπη.
Ορισμένοι ειδικοί, όμως είναι πιο επιφυλακτικοί. Η επίσπευση των δοκιμών χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι πιθανές συνέπειες που θα μπορούσε να έχει στην διάθεση των εμβολίων στο κοινό, μπορεί να αποδειχθεί λανθασμένη, όμως «αξίζει να κάνουμε την προεργασία», σημειώνει η Σίμα Σαχ, ειδικός ηθικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern, μιλώντας στους New York Times στις αρχές του μήνα.
«Πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι δεν εκθέτουμε σε κίνδυνο τους εθελοντές σε κίνδυνο χωρίς λόγο», αναφέρει. «Αυτό μπορεί να κρίνει την εμπιστοσύνη του κοινού στα εμβόλια και την έρευνα».
Η Μάντσεστερ Σίτι παραπαίει. Γνώρισε ακόμα μία ήττα. Ο Πεπ Γκουαρδιόλα προσπαθεί να καταλάβει τι έχει συμβεί, ωστόσο οι ρίζες της αιτίας βρίσκονται στις δικές του επιλογές τα προηγούμενα χρόνια.
Ζούμε σε μια εποχή με γρήγορους και έντονους ρυθμούς, που πολλά πράγματα μπορούν να φέρουν την καθημερινότητά μας άνω κάτω. Για αυτό ο αυτοέλεγχος είναι σημαντικός.
