Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει καταστεί ένας από τους μεγαλύτερους πιστωτές της Αφρικής, δανείζοντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στις εκεί κυβερνήσεις για την κατασκευή οδικών δικτύων, σιδηροδρόμων και λιμανιών. Τώρα υπόσχεται να διαγράψει ένα μικρό μέρος αυτών των χρεών, για να ενισχύσει τα φτωχά κράτη που μάχονται κατά της πανδημίας του κοροναϊού.

Η Κίνα θα εξαιρέσει ορισμένες αφρικανικές χώρες από τα άτοκα δάνεια που θα έπρεπε να αποπληρώσουν μέχρι το τέλος του χρόνου, ανακοίνωσε ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ το βράδυ της Τετάρτης, στο πλαίσιο της ομιλίας του σε σύνοδο κορυφής για το πώς η Κίνα και η Αφρική μπορούν να συνεργαστούν για την καταπολέμηση της πανδημίας.

Ο Σι δεν ανέφερε ποιες θα είναι οι χώρες που θα εξαιρεθούν ή πιο μέρος του χρέους τους θα διαγραφεί οριστικά.

Ανεξάρτητες εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι Αφρικανικές χώρες είναι επιβαρυμένες με σημαντικό χρέος προς την Κίνα. Σχεδόν το 20% του εξωτερικού χρέους των αφρικανικών κυβερνήσεων το 2018 οφειλόταν στην Κίνα, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Jubilee Debt Campaign, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης με έδρα την Βρετανία, που υποστηρίζει τη διαγραφή των χρεών των φτωχών κρατών.

Οι Κινέζοι δανειστές έχουν υπογράψει δάνεια αξίας 152 δισ. δολαρίων μεταξύ του 2000 και του 2018, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από την Πρωτοβουλία Έρευνας της Κίνας και της Αφρικής (CARI), ένα ερευνητικό πρόγραμμα του Τμήματος Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς.

«Ο πλανήτης βιώνει τεράστιες αλλαγές μετά από έναν ολόκληρο αιώνα», τόνισε ο Σι. «Λαμβάνοντας υπόψη μας τις νέες προκλήσεις και ευκαιρίες που αντιμετωπίζουμε, η στενότερη συνεργασία μεταξύ Κίνας και Αφρικής είναι τώρα πιο απαραίτητη από ποτέ».

Ψήγμα του συνολικού χρέους

Ο Κινέζος ηγέτης υποσχέθηκε επίσης ότι η χώρα του θα πρόσφερε «μεγαλύτερη υποστήριξη» στα αφρικανικά κράτη που έχουν δεχθεί το ισχυρότερο πλήγμα από τον ιό ή που αντιμετωπίζουν έντονες οικονομικές πιέσεις. Υπονόησε ότι η Κίνα θα μπορούσε να παρατείνει τον χρόνο αποπληρωμής άλλων δανείων, για παράδειγμα.

Η ανακοίνωση του Σι έρχεται τη στιγμή που η πανδημία έχει δημιουργήσει σημαντικές οικονομικές δυσκολίες σε αρκετές από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, αρκετές εκ των οποίων βρίσκονται στην Αφρική, με τους πιστωτές να δέχονται πιέσεις για άμεση δράση. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, για παράδειγμα, καλούν εδώ και καιρό τους πιστωτές να αναστείλουν την αποπληρωμή των δόσεων της Αφρικής, ως ένα μέτρο για την υποστήριξη μερικών από τις πιο φτωχές χώρες της ηπείρου, τη στιγμή που αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Όμως οι αναλυτές σημειώνουν ότι τα άτοκα δάνεια αποτελούν μόλις ένα ψήγμα του συνολικού χρέους των Αφρικανικών χωρών προς την Κίνα. Η έκθεση του CARI εκτιμά ότι το σύνολό τους αποτελεί μόλις το 5% του χρέους της ηπείρου.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τέτοιου είδους διακανονισμοί «αποτελούσαν σημαντικό ποσοστό των κινεζικών δανείων», αναφέρει η έκθεση. «Ωστόσο, καθώς άρχισαν να αυξάνονται άλλες πηγές χρηματοδότησης από την Κίνα, τα άτοκα δάνεια κατέληξαν να αποτελούν ένα διαρκώς συρρικνούμενο ποσοστό των αφρικανικών δανείων».

Η διαγραφή του αφρικανικού χρέους δεν είναι νέο φαινόμενο για την Κίνα. Σύμφωνα με το CARI, μεταξύ του 2000 και του 2019, η ασιατική υπερδύναμη διέγραψε τουλάχιστον 3,4 δισ. δολάρια αφρικανικού χρέους.

Ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των πρόσφατων κινεζικών δανείων στην Αφρική – συμπεριλαμβανομένων των εκχωρητικών και εμπορικών δανείων – δεν έχουν συμπεριληφθεί ποτέ στις σκέψεις για διαγραφή, προσθέτει η έκθεση.

Ένας σημαντικός σύμμαχος

Η ανακοίνωση του Σι ενδέχεται να συνδέεται περισσότερο με την πολιτική παρά με τη διαγραφή σημαντικού μέρους του χρέους. Ο πρόεδρος της Κίνας έχει μετατρέψει τις τελευταίες εβδομάδες τη διατήρηση των διπλωματικών δεσμών με την Αφρική σε κομβικό σημείο της στρατηγικής του για την εξωτερική πολιτική, στη σκιά των επικρίσεων που έχει δεχτεί από τα δυτικά κράτη για τη διαχείριση της πανδημίας.

Παράλληλα, η Κίνα αντιμετωπίζει την Αφρική ως σύμμαχο από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ενώ η σχέση τους έχει γίνει ακόμη πιο στενή στις τελευταίες δ΄που δεκαετίες, ιδιαιτέρως με τη μορφή εμπορικών και ξένων επενδύσεων. Η αξία του διμερούς εμπορίου έχει εικοσαπλασιαστεί από το 2000, αγγίζοντας τα 209 δισ. δολάρια το 2019, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κίνας.

Η συμμαχία με την Αφρική έχει προσφέρει στην Κίνα και τη δυνατότητα να ασκεί επιρροή στην ήπειρο, η οποία έχει δεχτεί πρόθυμα τα προγράμματα επενδύσεων και υποδομών στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος του Πεκίνου.

Η σχέση Κίνας – Αφρικής δεν ήταν πάντα ανέφελη. Τον Απρίλιο, Αφρικανοί της πόλης Γκουανγκζού του κινεζικού Νότου δήλωσαν στο CNN ότι τους έγινε έξωση από τα σπίτια τους, ενώ δεν γίνονταν δεκτοί από τα ξενοδοχεία, καθώς οι προειδοποιήσεις της Κίνας για εισαγόμενα κρούσματα δημιούργησε ξενοφοβικά αισθήματα στο εσωτερικό της χώρας.

Οικονομικές προκλήσεις

Η απόφαση για τη διαγραφή δανείων έρχεται σε μια στιγμή που η κινεζική οικονομία αντιμετωπίζει τις δικές της προκλήσεις, βιώνοντας στις αρχές του έτους την πρώτη της συρρίκνωση εδώ και δεκαετίες.

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η ανάκαμψη της Κίνας έχει υπάρξει αργή, καθώς οι συνεχιζόμενες δυσκολίες των εμπορικών εταίρων της διατηρούν τις εξαγωγές σε χαμηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα. Τα πρόσφατα στοιχεία για την βιομηχανική παραγωγή, την επενδυτική δραστηριότητα και τη λιανική πώληση, τομείς που αποτελούν βαρόμετρα για την κινεζική οικονομία, είναι επίσης απογοητευτικά.

Ακόμη κι έτσι, ο Σι δήλωσε ότι η ενίσχυση της πρωτοβουλίας Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος είναι σημαντική και στο πλαίσιο της πανδημίας, ενώ τόνισε ότι η Κίνα και η Αφρική μοιράζονται μια «μακροχρόνια φιλία».

«Όπως και αν εξελιχθεί το διεθνές τοπίο, η Κίνα δεν θα πάψει ποτέ να επιδιώκει μεγαλύτερη αλληλεγγύη και συνεργασία με την Αφρική», τόνισε ο Σι, προσθέτοντας ότι το Πεκίνο θα συνεχίσει να παρέχει ιατρικές προμήθειες στα αφρικανικά κράτη, να υποστηρίζει τις προσπάθειές τους για οικοδόμηση νοσοκομείων ή ακόμη και να φροντίσει ορισμένες εξ αυτών να είναι ανάμεσα στους πρώτους αποδέκτες του εμβολίου για τον κοροναϊό, σε περίπτωση που η Κίνα καταφέρει να το αναπτύξει.

Πηγή: www.cnn.com

Headlines