Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης : Το ραντεβού της ΕΕ με την ιστορία αργεί ακόμα

Για τον Ιούλιο ανανέωσαν το ραντεβού τους οι ηγέτες της ΕΕ προσδοκώντας σε μια σύνοδο –που μετά από αρκετό καιρό θα γίνει με φυσική παρουσία και όχι μέσω τηλεδιάσκεψης- κατά την οποία θα βγει λευκός καπνός.

Οι δυσκολίες της Συνόδου

Παρά το γεγονός ότι Μέρκελ και Μακρόν εμφανίστηκαν αποφασιστικοί ζητώντας να προχωρήσουν τάχιστα οι διαδικασίες και να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις που θα καταλήξουν σε συμφωνία για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης –μαζί τους συντάχθηκε και ο Ευρωπαϊκός Νότος- εντούτοις φαίνεται πως ακόμα υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις από άλλους ηγέτες, κυρίως ανατολικών και βόρειων χωρών της ΕΕ που διαφωνούν με το μείγμα των προτάσεων της Κομισιόν.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Politico», οι ηγέτες της Ευρώπης εξέφρασαν μια σειρά ενστάσεων και διαφωνιών για το μέγεθος και τη διάρκεια του Ταμείου Ανάκαμψης.

«Η Σύνοδος ήταν πολύ δύσκολη και υπήρχε μικρό περιθώριο για ελιγμούς» δήλωσε ανώνυμη διπλωματική πηγή από χώρα της βόρειας Ευρώπη.

Η πηγή επαίνεσε τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Mateusz Morawiecki για το ότι ήταν «εποικοδομητικός», αλλά είπε ότι ορισμένα πράγματα όπως το μέγεθος του ταμείου ανάκαμψης δεν είναι διαπραγματεύσιμα, ενώ «ενδεχομένως» το μέγεθος του βασικού προϋπολογισμού της ΕΕ θα μπορούσε να επανεξεταστεί.

Από ότι φαίνεται αρκετές χώρες είναι αυτές που δεν θέλουν η χρηματοδότηση –μέσω επιχορηγήσεων- να δοθεί με βάση μεγέθη όπως αυτά της ανεργίας ή της αιρεσιμότητας (τήρηση των κανόνων του κράτους δικαίου) καθώς σε αυτή την περίπτωση το ποσοστό της συμμετοχής τους θα είναι μικρότερο από αυτό που θα αντιστοιχούσε αν πχ η χρηματοδότηση δινόταν μόνο βάση της συνεισφοράς τους στο συνολικό ΑΕΠ της ευρωζώνης και της ΕΕ.

Ο Νότος και ο συστημικός κίνδυνος

Άλλωστε χάρη σε αυτά τα κριτήρια η Ελλάδα αντί των 10-12 δισεκ. Ευρώ που αρχικά ήλπιζε ότι θα της αναλογούσαν από το πακέτο των 750 δισεκ το ποσό που αυτή τη στιγμή διεκδικεί κυμαίνεται περί τα 32 δισεκατομμύρια ευρώ.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη σύνοδο εξέφρασε την απόλυτη στήριξη της Ελλάδας στις προτάσεις της Κομισιόν.

Σε κάθε περίπτωση το πακέτο και το σχέδιο της Κομισιόν φαίνεται να θέτει ως προτεραιότητα τη στήριξη των χωρών του Νότου, οι οικονομίες του οποίου επλήγησαν περισσότερο κατά τη διάρκεια της πανδημίας και του lockdown. Άλλωστε οικονομίες όπως της Ιταλίας και της Ισπανίας συνιστούν συστημικό κίνδυνο για την Ευρώπη και από την άποψη αυτή δεν είναι τυχαία η σύμπλευση Μέρκελ και Μακρόν που ζήτησαν να δρομολογηθούν χωρίς καθυστέρηση οι εξελίξεις, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος και η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε για τους κινδύνους από την καθυστέρηση καθώς η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με βαθιά ύφεση.

Φάση πραγματικής διαπραγμάτευσης

«Περνάμε σε νέα φάση: αυτή της διαπραγμάτευσης» είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λίγο μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής.

Ο Σαρλ Μισέλ υπογράμμισε ότι «δεσμεύεται να ξεκινήσουν πραγματικές διαπραγματεύσεις» ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Μισέλ, υπάρχει ανάγκη για συμπαγείς προτάσεις πριν από την επόμενη Σύνοδο των 27.

Μακρύς και επίπονος ο δρόμος

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ με γνώση των συνομιλιών είπε ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης, «η Μέρκελ και ο Μακρόν ήταν πολύ σαφείς και αποφασιστικοί» και ότι οι νότιες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ήταν «ευθυγραμμισμένες» μαζί τους.

«Έχει καταστεί σαφές ότι υπάρχει ένας μακρύς και επίπονος δρόμος που θα πρέπει να διανύσουμε σε λίγες σύντομες εβδομάδες εάν θέλουμε να επιτύχουμε συμφωνία μέχρι τα τέλη Ιουλίου».

Μακρόν: Να βρεθεί μια γρήγορη συμφωνία

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι είναι απαραίτητο να βρεθεί μια γρήγορη συμφωνία για το προτεινόμενο ταμείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκ. ευρώ τον Ιούλιο προκειμένου να διατηρηθεί η σημερινή δυναμική, δήλωσε σήμερα Γάλλος αξιωματούχος.

Η αποτυχία να υπάρξει συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης θα στείλει το λάθος μήνυμα, δήλωσε ο Μακρόν, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο.

Στην ίδια τηλεδιάσκεψη με τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο Γάλλος πρόεδρος πρόσθεσε ότι από τα 750 δισεκ. ευρώ, η διατήρηση των 500 δισεκ. ευρώ σε επιχορηγήσεις είναι η βασική προτεραιότητα της Γαλλίας, συμβαδίζοντας με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ.

Λαγκάρντ: Συμφωνήστε σύντομα σε ένα σχέδιο ανάκαμψης

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ κάλεσε σήμερα τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν γρήγορα σε ένα πακέτο ανάκαμψης που θα απομακρύνει την οικονομία από μια «δραματική πτώση» διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να αλλάξει το κλίμα στις αγορές, οι οποίες αναμένουν σύντομα μια συμφωνία.

Η Λαγκάρντ απευθύνθηκε στη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ, που διενεργείται μέσω τηλεδιάσκεψης.

«Η οικονομία (της ΕΕ) βιώνει μια δραματική πτώση», δήλωσε στους συμμετέχοντες, σύμφωνα με αξιωματούχους. «Η αποφασιστική και αποτελεσματική δράση από τις εθνικές κυβερνήσεις και τους Ευρωπαίους παράγοντες έχει αποδείξει την αξία της: άνοιξαν τον δρόμο για μια ανάκαμψη προς το τέλος του έτους και βοήθησαν να εξασφαλιστεί κάποιος χρόνος. Αυτό αντανακλάται στο κλίμα της αγοράς, αλλά η αποτυχία να εκπληρωθεί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή αυτού του κλίματος», δήλωσε.

Η Λαγκάρντ επανέλαβε τις προβλέψεις της ΕΚΤ ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα συρρικνωθεί κατά 13% το δεύτερο τρίμηνο και κατά 8,7% συνολικά το 2020, πριν να υπάρξει ανάκαμψη κατά 5,2% το 2021.

Είπε επίσης ότι ο χειρότερος αντίκτυπος από την πανδημία στην αγορά εργασίας δεν έχει ακόμα αποτυπωθεί, και ότι η ανεργία στην ευρωζώνη, που αυτή τη στιγμή είναι στο 7,3% του εργατικού δυναμικού, μπορεί να φθάσει στο 10%, πλήττοντας ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους.

«Είναι στο χέρι μας να διαμορφώσουμε την ανάκαμψη που θέλουμε να δούμε», είπε η Λαγκάρντ, η οποία σημείωσε, σύμφωνα με αξιωματούχους, ότι όσο γρηγορότερα υπάρξει συμφωνία για το πακέτο ανάκαμψης, τόσο το καλύτερο για την οικονομία της ΕΕ.

Μέρκελ – Μακρόν ζητούν να προχωρήσει γρήγορα το ταμείο ανάκαμψης

Η Άνγκελα Μέρκελ προειδοποίησε τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει τη βαθύτερη ύφεση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι αυτό θα οδηγήσει πραγματικά σε πολύ, πολύ δύσκολους καιρούς. Αναρωτήθηκε αν ο κόσμος έχει καταλάβει ακριβώς τι σημαίνει αυτό, ενώ πρόσθεσε ότι οι ηγέτες πρέπει να συνεδριάσουν δια ζώσης το συντομότερο δυνατό για να μπορέσουν να καταλήξουν σε μία συμφωνία, είπαν οι αξιωματούχοι.

Πλήρης στήριξης της Κομισιόν από την Αθήνα

«Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Κομισιόν, πρόκειται για ένα πολύ καλό σημείο εκκίνησης, δεν γίνεται να πάμε κάτω από το επίπεδο αυτής της πρότασης» τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη διάρκεια της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην οποία σχεδόν αποκλειστικό θέμα ήταν ο χαρακτήρας και το ύψος του Ταμείου Ανάκαμψης.

«Έχουμε ραντεβού με την ιστορία. Μιλώντας ως χώρα που το 2011 βίωσε ύφεση της τάξης του 9,1%, αυτού του είδους οι οικονομικές καταστάσεις είναι πραγματικά ιδιαίτερα επώδυνες, οδηγούν σε κοινωνική αναταραχή και σε άνοδο του λαϊκισμού.

Θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε καλά τι θα αντιμετωπίσουμε εάν η αντίδρασή μας δεν έχει το κατάλληλο μέγεθος ή την ταχύτητα που απαιτείται. Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την πρόταση της Κομισιόν, πρόκειται για πολύ καλό σημείο εκκίνησης, δεν γίνεται να πάμε κάτω από το επίπεδο αυτής της πρότασης», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Να διατηρηθεί το ποσό και η αναλογία

Ο Πρωθυπουργός επέμεινε να διατηρηθεί το ύψος του συνολικού ποσού και η αναλογία επιχορηγήσεων – δανείων, καθώς και να μην αλλάξει η κλείδα κατανομής. «Οι αγορές έχουν προεξοφλήσει το ύψος της παρέμβασης κι οτιδήποτε διαφορετικό θα δημιουργούσε σοβαρότατο πρόβλημα», υπογράμμισε.

Αναφερόμενος στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επεσήμανε το σημαντικό ρόλο των πολιτικών συνοχής, ιδιαίτερα εν μέσω κρίσης.

Οι αστερίσκοι και η στήριξη

Στην Αθήνα, η πρόταση της Κομισιόν παρά τους όποιους αστερίσκους της αντιπολίτευσης έχει γενικά τη στήριξη των βασικότερων δυνάμεων της αντιπολίτευσης.

Ο Αλέξης Τσίπρας χτες στην σύνοδο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών παρά τις όποιες ισχυρές επιφυλάξεις για κάποιους από τους όρους με τους οποίους θα συνδυαστεί η χρηματοδότηση εμφανίστηκε υπέρμαχος του Ταμείου Αλληλεγγύης όπως χαρακτήρισε το ταμείο ανάκαμψης.

Τόνισε ωστόσο την ανάγκη «οι προοδευτικές δυνάμεις να εξασφαλίσουν ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης δεν θα συνδυαστεί με δάνεια και όρους λιτότητας» ενώ πρόσθεσε ότι από μόνη η υιοθέτηση του Ταμείου Ανάκαμψης δεν οδηγεί αυτόματα σε μια «κεϋνσιανή Ευρώπη».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε χαρακτηριστικά:

«Στηρίζουμε όλοι μαζί το Ταμείο Αλληλεγγύης, αλλά η υιοθέτησή του δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι θα αποκτήσουμε και μία κεϋνσιανή Ευρώπη. Οι προοδευτικές δυνάμεις πρέπει να εξασφαλίσουν ότι το Ταμείο δεν θα συνδυαστεί με δάνεια και ευρωπαϊκούς ή εθνικούς όρους λιτότητας, αλλά θα βασιστεί σε επιχορηγήσεις και ευρωπαϊκή στήριξη σε κοινωνικές πολιτικές αντιμετώπισης της ανεργίας, βιώσιμης ανάπτυξης και υπέρ της πρότασης για Ευρωπαϊκό Εγγυημένο Εισόδημα».

Οι κοινωνίες δεν αντέχουν ατέρμονες διαβουλεύσεις

Από το ίδιο forum με τον Αλέξη Τσίπρα, τη σύνοδο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών η Φώφη Γεννηματά τόνισε:

«Η απόφαση για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Και σε συνδυασμό με το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο δίνει ώθηση στην πολιτική ενοποίηση της Ένωσης.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει να εγκρίνει χωρίς εκπτώσεις και αστερίσκους την πρόταση της επιτροπής. Η ευθύνη τώρα είναι στους Πρωθυπουργούς. Οι αποφάσεις να επισπευσθούν. Όχι ατέρμονες διαβουλεύσεις γιατί οι κοινωνίες δεν αντέχουν».

Οι λαοί θα πληρώσουν πάλι το μάρμαρο

«Ανεξάρτητα απ’ την όποια μελλοντική κατάληξη στην ΕΕ για το Ταμείο Ανάκαμψης, το σίγουρο είναι ότι τα χρηματοδοτικά πακέτα, με όποια μορφή, θα κατευθυνθούν για τη στήριξη των μεγάλων ομίλων σε μια σειρά κλάδους, ενώ το «μάρμαρο» θα κληθούν να το πληρώσουν πάλι οι λαοί» επισημαίνει το ΚΚΕ για τη Σύνοδο Κορυφής.

«Αυτό προκύπτει σαφώς απ’ την πρόταση της Κομισιόν που παραπέμπει στα Ευρωπαϊκά Εξάμηνα, δηλαδή τα μνημόνια διαρκείας της ΕΕ, στην επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, δηλαδή της αντιλαϊκής ατζέντας που διαμορφώθηκε πριν την πανδημία, καθώς και στην αύξηση των ιδίων πόρων που θα χρηματοδοτηθούν απ’ τις λαϊκές τσέπες. Είναι αυτό που κυνικά παραδέχτηκε ο υπ. Οικονομικών, πως δεν υπάρχει «τζάμπα γεύμα» στην ΕΕ» τονίζει το ΚΚΕ, καταλήγοντας στο σχόλιο του:

«Οι εξελίξεις αυτές δεν εκθέτουν μόνο την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και τα άλλα κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ κ.ά. που «μ’ ένα στόμα μια φωνή» επικροτούν το Ταμείο Ανάκαμψης, παραπλανώντας τον ελληνικό λαό για τους κερδισμένους και τους χαμένους αυτού του Ταμείου».