Βρετανία : «Ομερτά» στα νοσοκομεία για τους χειρισμούς εν μέσω πανδημίας

Βρετανοί γιατροί προειδοποιούν ότι η «κουλτούρα φόβου» που αναπτύσσεται εντός του NHS ενδέχεται να αποτρέψει την δημοσιοποίηση πληροφοριών για τον κοροναϊό που θα μπορούσαν να σταθούν ικανές να σώσουν ανθρώπινες ζωές. Η προειδοποίηση προέκυψε μετά την αποστολή e-mail από κορυφαίο νοσοκομειακό σύμβουλο σε πλήθος υγειονομικού προσωπικού, εντός του οποίου ανέφερε ότι εκείνοι που θα «διαρρεύσουν» πληροφορίες στον Τύπο θα εντοπιστούν και θα απολυθούν.

Ενώ η πανδημία βρισκόταν στην κορύφωσή της, ο Δρ. Ντάνιελ Μάρτιν, επικεφαλής της μονάδας εντατικής θεραπείας για σοβαρές λοιμώδεις ασθένειες στο νοσοκομείο Royal Free, απέστειλε στους συναδέλφους του μέσω e-mail μια έκθεση με ένα σημείωμα που υποστήριζε ότι θα «εντοπίσει οποιαδήποτε διαρροή στα ΜΜΕ» και στη συνέχεια «θα σας δώσουμε την ευκαιρία να αναρτήσετε την απόλυσή σας στο Facebook, ώστε να μπορούν να τη δουν όλοι».

Το e-mail, το οποίο περιγράφει τους δημοσιογράφους μιας ευυπόληπτης εφημερίδας ως «παράσιτα» απεστάλη σε δεκάδες νοσηλευτές και ειδικευόμενους γιατρούς. Το e-mail έχει εξεταστεί από την ομάδα ερευνητικής δημοσιογραφίας Liberty Investigates, που υπάγεται στην ομάδα ανθρώπινων δικαιωμάτων Liberty, και από τον Guardian, αφού πρώτα δημοσιεύθηκε από έναν παραλήπτη ο οποίος τόνισε ότι βρήκε τη διατύπωση «εκφοβιστική».

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση Whistleblowers UK, αναφέρει ότι το e-mail τέθηκε υπόψη της από άλλον παραλήπτη, ο οποίος ήταν επίσης ανήσυχος σε σχέση με το περιεχόμενό του.

Τι απαντά η διοίκηση

Το διοικητικό τμήμα του Royal Free δήλωσε ότι το e-mail ήταν «κακά διατυπωμένο» και δεν αντανακλά την πολιτική του ιδρύματος. Επιπλέον, τόνισε ότι αποτελεί έναν ανοιχτό και διάφανο οργανισμό που «κάνει ό,τι μπορεί για να ενθαρρύνει το προσωπικό του να εγείρει ανησυχίες και, αν χρειαστεί, να αναλάβει το ρόλο του πληροφοριοδότη».

Το περιστατικό δημιούργησε φόβους ότι τέτοιου είδους επικοινωνίες θα μπορούσαν να καταστρέψουν την κουλτούρα της υπεράσπισης των ασθενών βλάπτοντάς τους, και να μειώσει τις ευκαιρίες να εξαχθούν πολύτιμα μαθήματα.

Η κυβέρνηση έχει υπερασπιστεί το δικαίωμα του NHS να εκφράζει άποψη δημόσια. Πέρσι, ο υπουργός υγείας Ματ Χάνκοκ ανακοίνωσε την απαγόρευση της χρήσης συμφωνιών εμπιστευτικότητας με στόχο τη φίμωση των εργαζόμενων και υποσχέθηκε πως θα δώσει ένα τέλος στην αδικία του «να αναγκάζεται κάποιος να επιλέξει μεταξύ της δουλειάς που αγαπά και του να πει την αλήθεια για να κρατήσει ασφαλείς τους ασθενείς».

Τι προηγήθηκε του ανησυχητικού e-mail

Το e-mail που απέστειλε ο Μάρτιν τον Απρίλιο ακολούθησε την ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα ενός υπομνήματος που είχε γραφτεί από εκείνον δύο εβδομάδες νωρίτερα. Το υπόμνημα, που δημοσιεύθηκε στους Financial Times, αποτελούσε μια σύνοψη μιας τηλεφωνικής σύσκεψης με άλλους 80 γιατρούς. Το υπόμνημα κατέγραφε λεπτομερώς τις ελλείψεις σε εξοπλισμό, σε μια εποχή που τα νοσοκομεία φοβούνταν την κατάρρευση των μονάδων εντατικής θεραπείας, ενώ περιλάμβανε συστάσεις για τις πλέον κατάλληλες θεραπείες, αλλά και για την απαγόρευση δυνητικά επιβλαβών πρακτικών.

Λίγες μέρες αργότερα, στις 18 Απριλίου, ο Μάρτιν εξαπέλυσε τη δική του προειδοποίηση.

«Οι συνηθισμένοι κανόνες ισχύουν και είναι σημαντικό να αναδειχθούν και πάλι, καθώς πολλά εσωτερικά e-mail του οργανισμού, κατέληξαν στα κοινωνικά δίκτυα και στα χέρια δημοσιογράφων. Παρακαλώ μην κάνετε τίποτα από τα παρακάτω: μην στείλετε αυτή την αναφορά σε οποιονδήποτε που δεν ανήκει στον οργανισμό, μην την αναρτάτε σε ομάδες στο WhatsApp, μην τη στείλετε στα παράσιτα των Financial Times και μην τα πετάξετε σε μορφή φυλλαδίου από αεροσκάφος σε χαμηλή πτήση. Ο οργανισμός θα παρακολουθεί από εδώ και στο εξής οποιαδήποτε διαρροή στα ΜΜΕ και στη συνέχεια είναι πιθανό να σας δώσει την ευκαιρία να αναρτήσετε την απόλυσή σας στο Facebook όπου θα μπορούν να τη δουν όλη. Η γκρίνια της εβδομάδας ολοκληρώνεται σε αυτό το σημείο».

Ο παραλήπτης που προώθησε το e-mail στο Liberty και τον Guardian ανέφερε ότι ο Δρ. Μάρτιν είναι γενικώς γνωστός ως «μετρημένος και ήρεμος άνθρωπος» και απολαμβάνει τον σεβασμό των συναδέλφων του.

Προσπάθεια εκφοβισμού καταγγέλουν οι εργαζόμενοι

Όμως σε μια εποχή που το υγειονομικό προσωπικό είναι τρομαγμένο εξαιτίας της πανδημίας και της έλλειψης επαρκούς εξοπλισμού ατομικής προστασίας, όπως τονίζουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, το e-mail του έγινε αισθητό ως προσπάθεια «bullying και εκφοβισμού».

«Δεν το αντιμετώπισα ως αστείο και δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που το αντελήφθη με αυτόν τον τρόπο. Από τη στιγμή που οι εργαζόμενοι θα νιώσουν ότι δεν έχουν δικαίωμα να εκφράσουν τη γνώμη τους δημόσια, θα σταματήσουν να εγείρουν και σοβαρές ανησυχίες – και τότε είναι που θα καταλήξουν να βλάπτονται οι ασθενείς».

«Επικοινωνίες όπως αυτή εκφοβίζουν τους εργαζόμενους και είναι τοξικές», δήλωσε στον Guardian η Δρ. Τζένι Βόγκαν, υπεύθυνη νομοθεσίας και πολιτικής στην Ένωση Ιατρών Μεγάλης Βρετανίας. «Όταν τα πράγματα πηγαίνουν στραβά, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι μαθαίνουμε το μάθημά μας και πρέπει να νιώθουμε ότι μπορούμε να εκφραστούμε δημόσια. Πάντα είναι σημαντικό να υποστηρίζουμε το προσωπικό που ανησυχεί για την ασφάλειά του και να μην τους κάνουμε να αισθάνονται ότι εργάζονται στο πλαίσιο μιας κουλτούρας φόβου».

«Το περιστατικό εμφανίζει για άλλη μια φορά μια κουλτούρα με την οποία είναι εμποτισμένο το NHS και η οποία αποτρέπει τους ανθρώπους από το να εκφράζονται δημόσια όσο το δυνατόν νωρίτερα για πολύ σοβαρά ζητήματα τα οποία μπορούν δυνητικά να απειλήσουν ανθρώπινες ζωές», αναφέρει η γενική διευθύντρια του Whistleblowers UK, Τζορτζίνα Χάλφορντ – Χολ.

Ένα πάγιο πρόβλημα

Η υπηρεσία υγείας κατατρύχεται εδώ και χρόνια από αναφορές σοβαρών επιπτώσεων σε εκείνους που τολμούν να εκφέρουν δημόσια τη γνώμη τους. Το 2015, μια επιτροπή που δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση για να ελέγξει το ζήτημα πρότεινε στους υγειονομικούς διοικητές να ορίσουν Προστάτες της Ελευθερίας της Έκφρασης, έναν για κάθε οργανισμό του NHS, στον οποίο το προσωπικό θα μπορούσε να εγείρει τις ανησυχίες του εμπιστευτικα.

Το Royal Free του Λονδίνου αναφέρει ότι διαθέτει 67 τέτοια άτομα όπως και μια εμπιστευτική γραμμή επικοινωνίας αφιερωμένη στο ζήτημα, η οποία δημιουργήθηκε για το προσωπικό στη διάρκεια της πανδημίας.

Ένας εκπρόσωπος του οργανισμού αναφέρει: «Αν και είναι κακά διατυπωμένο και δεν αντανακλά την πολιτική μας, το e-mail του Δρ. Μάρτιν δεν αναφέρεται στους πληροφοριοδότες – ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μην μοιράζονται μη εγκεκριμένα στοιχεία ασθενών στο πλαίσιο μιας σημαντικής ερευνητικής μελέτης, πριν τη δημοσίευσή της. Αντί να προσπαθεί να αποτρέψει τους εργαζόμενους από το να εγείρουν ανησυχίες, το e-mail του Δρ. Στρέθερ σε μια κλινική ομάδα αναλύει τα κανάλια που είναι διαθέσιμα για να τις διοχετεύσουν σε περίπτωση που αυτές υφίστανται».

Πηγή: www.theguardian.com