Η περίοδος που διανύουμε είναι ήρεμη και η επιδημία βρίσκεται σε καταστολή, οπότε είναι η κατάλληλη εποχή για να προετοιμαστούμε για το φθινόπωρο και τον χειμώνα που έχουμε μπροστά μας, να προγραμματίσουμε και να κάνουμε στα παιδιά μας τα εμβόλια που έχουμε καθυστερήσει.

Mε έκθεση ανασκόπησης της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, από την αρχή της πανδημίας του κοροναϊού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι όταν υπάρχει μία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, ιδίως όταν διαρκεί, όπως αυτή της επιδημίας του κοροναϊού, είναι πιθανό να προκύψουν πολλές και διάφορες παράλληλες κρίσεις και απώλειες.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η επιδημία έγινε πρώτη προτεραιότητα των συστημάτων δημόσιας υγείας αλλάζοντας την καθημερινότητα, τη ζωή μας και φυσικά της προτεραιότητές μας.

Ακόμα περισσότερο το υποχρεωτικό κλείσιμο στα σπίτια μας μάς ανάγκασε να αναβάλουμε ή και να αμελήσουμε σοβαρές υποχρεώσεις μας. Ανάμεσα στα όσα σημαντικά βγήκαν εκτός προγράμματος ήταν και οι εμβολιασμοί παιδιών και εφήβων σε πολλές χώρες του κόσμου αλλά και στην Ελλάδα.

Τώρα που καταφέραμε να συγκρατήσουμε την επιδημία του κοροναϊού, ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να αποφύγουμε να κινδυνέψουν τα παιδιά μας από άλλες νόσους, εξίσου ή και πιο επικίνδυνες.

Άλλωστε, τα παιδιά επιστρέφουν πλέον στα σχολεία και τις δραστηριότητές τους, οπότε καθώς αυξάνεται και πάλι ο συγχρωτισμός αυξάνεται και ο κίνδυνος μόλυνσης από νοσήματα, που ευτυχώς προλαμβάνονται από εμβόλια.

Τα ανησυχητικά νούμερα

Οι ειδικοί τονίζουν ότι – με βάση τα στοιχεία των πωλήσεων – στις περισσότερες χώρες τούς μήνες Μάρτιο και Απρίλιο υπήρξε πτώση της τάξης του 30% – 50% για τα παιδιατρικά εμβόλια και ως 70% για τα εφηβικά εμβόλια.

Ευτυχώς, στο τέλος Μαρτίου (μετά την έκδοση σχετικής οδηγίας) παρουσιάστηκε αύξηση των εμβολιασμών στα μικρότερα παιδιά (κάτω των 2 ετών), αλλά όχι αντίστοιχη αύξηση στους εμβολιασμούς μεγαλύτερων παιδιών και εφήβων. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι εκστρατείες ανοσοποίησης της ιλαράς σε 24 χώρες έχουν ήδη καθυστερήσει και πάνω από 117 εκατομμύρια παιδιά σε 37 χώρες ενδέχεται να χάσουν τη δόση εμβολίου κατά της ιλαράς.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν

Η διακοπή του εμβολιασμού, ακόμα και για μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να αυξήσει σημαντικά την πιθανότητα επιδημικής έξαρσης νοσημάτων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό.

Αυτό βέβαια, εκτός από την ταλαιπωρία και τον κίνδυνο για την υγεία του πληθυσμού, θα επιβάρυνε περαιτέρω και το σύστημα υγείας. Ας μην ξεχνάμε ότι η παρουσία στη χώρα μας ανεμβολίαστων παιδιών διατηρεί τον κίνδυνο επανεμφάνισης νοσημάτων που έχουν «ξεχαστεί», όπως συνέβη με την ιλαρά την περίοδο 2018 – 2019.

Και ότι δυστυχώς φέτος είχαμε στη χώρα μας και θάνατο παιδιού από διφθερίτιδα, αλλά και κρούσματα κοκίτη σε νεογνά, γεγονότα που αναδεικνύουν την ανάγκη για διατήρηση υψηλών ποσοστών εμβολιαστικής κάλυψης στον πληθυσμό.

Η σημασία του να μην παραλείπονται δόσεις

Δεν είναι σπάνιο το να παραμελούνται αναμνηστικές δόσεις εμβολίων – που κατά κανόνα χορηγούνται στην εφηβεία – όπως για τον τέτανο, τη διφθερίτιδα και τον κοκίτη.

Στην εφηβεία όμως υπάρχουν κι άλλα σημαντικά εμβόλια που πρέπει να γίνονται, όπως εκείνο για τον HPV που μπορεί να προλάβει καρκίνους που σχετίζονται με τον ιό, αλλά και εκείνα που προστατεύουν έναντι των οροομάδων της μικροβιακής μηνιγγίτιδας, ως άμυνα απέναντι στην απρόβλεπτη επιδημιολογία της νόσου.

Να μην ξεχάσουμε και το εμβόλιο για τη γρίπη

Φέτος αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία και ο εμβολιασμός το φθινόπωρο έναντι της γρίπης για παιδιά και εφήβους.

Αν η επιδημία του κοροναϊού συμπέσει με την ετήσια επιδημία της γρίπης το αποτέλεσμα θα είναι – όχι μόνο να επιβαρυνθεί το σύστημα υγείας – αλλά και σε περίπτωση που κάποιος κολλήσει και τους δύο ιούς να δυσκολευτεί πολύ ο οργανισμός του να καταπολεμήσει τις δύο λοιμώξεις.

Γίνεται λοιπόν προφανές ότι ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος για παιδιά και εφήβους με χρόνια νοσήματα, τα οποία είναι ευάλωτα στους ιούς, όμως όφελος θα υπάρξει και από τον προαιρετικό εμβολιασμό των υγιών (ενδεχόμενο που οι γονείς μπορούν να συζητήσουν με τον παιδίατρό των παιδιών τους).

Άλλωστε, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, ο εμβολιασμός της γρίπης είναι πολύ πιθανό να επιτρέψει τον καλύτερο έλεγχο και τον περιορισμό της εξάπλωσης της COVID-19 σε περίπτωση σύμπτωσης νέου επιδημικού κύματος με την εποχή της γρίπης.

Τη σχετική διαδικτυακή ενημέρωση «Παιδιά και έφηβοι στις ημέρες #ΜΕΝΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ», η οποία διοργανώθηκε από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε συνεργασία με άλλους φορείς, μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω:

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Αρτεμη Κ. Τσίτσικα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ), και την κυρία Ελένη Παναγούλη, παιδίατρο MSc «Στρατηγικές Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ