Οι 7 έμπιστοι του Μητσοτάκη – Τα πρόσωπα κλειδιά που θα διαχειριστούν 60 δισ. ευρώ

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χειρίστηκε με πρωτοφανή τρόπο το θέμα του ανασχηματισμού. Οι συνεργάτες του μεταδίδουν ότι με το λογοπαίγνιο για το βουνό και τη θάλασσα – είπε ότι συνηθίζει να παίρνει τις αποφάσεις του στο βουνό, και όχι στη θάλασσα – ήθελε να σταματήσει τη σεναριολογία. Την οποία, κατόπιν, ενίσχυσε μιλώντας για διορθωτικές κινήσεις στην κυβέρνηση και έπειτα από λίγες ώρες επιχείρησε να «παγώσει» διαμηνύοντας ότι ανασχηματισμός τις επόμενες εβδομάδες δεν θα γίνει, αφήνοντας ανοιχτό το θέμα του ανασχηματισμού. Ξόδεψε άσκοπα ένα κομμάτι της προσωπικής αξιοπιστίας του, του πλεονεκτήματος που ενίσχυε συστηματικά και μεθοδικά όλο το προηγούμενο διάστημα, και που θα χρειαστεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο στους μήνες που έρχονται.

Ποιοι θα διαχειριστούν τα ευρωκονδύλια

Ο ανασχηματισμός αργά ή γρήγορα θα γίνει. Για όλους τους λόγους που έχουν ειπωθεί, για να διορθωθούν δυσλειτουργίες, για να γίνει πιο αποτελεσματικό το κυβερνητικό σχήμα, για να αξιοποιηθούν περισσότερες γυναίκες. Και για έναν ακόμα, τον πιο σημαντικό. Τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ είναι πολλά και χρειάζεται να δημιουργηθεί μια διαφορετική δομή, η οποία να διασφαλίζει την απορρόφησή τους. Τα υπάρχοντα σχήματα δεν αρκούν, με δυσκολίες απορροφάται το παλιό ΕΣΠΑ. Τα επόμενα τέσσερα χρόνια αναμένεται να εισρεύσουν στη χώρα περί τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ μόνο από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι συνθήκες σε αυτή τη συγκυρία δημιουργούν μια πραγματικά μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, εφόσον αξιοποιηθεί σωστά.

Ο Πρωθυπουργός έχει αποφασίσει δύο πράγματα. Πρώτον, η διαχείριση κονδυλίων που μπορούν να αλλάξουν την Ελλάδα δεν γίνεται να αφεθεί στους αργοκίνητους και γραφειοκρατικούς μηχανισμούς των υπουργείων. Και δεύτερον, προκειμένου να υπάρξει αποτέλεσμα και έργο χρειάζεται μια νέα δομή, από πάνω προς τα κάτω, με διευρυμένες δικαιοδοσίες και συντονιστικό ρόλο.

Τα πρόσωπα στο συντονιστικό σχήμα

Το συντονιστικό σχήμα δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, αλλά φαίνεται ότι θα συμμετάσχουν σε αυτό ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Γρηγόρης Δημητριάδης, ο Ακης Σκέρτσος, ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης, ενδεχομένως σε αναβαθμισμένη θέση, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης και ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος.

Δ. Σκάλκος

Ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης θα έχει επίσης διακριτό ρόλο σε αυτό το σχήμα και δεν αναμένεται να αξιοποιηθεί σε κυβερνητικό πόστο. Στους «επτά φρουρούς» της αναπτυξιακής επανάστασης πρέπει να προστεθεί και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ), Μιχάλης Αργυρού, οι μετοχές του οποίου είναι ανεβασμένες στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο Δημήτρης Σκάλκος ήταν σύμβουλος του κ. Μητσοτάκη όταν ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σε θέματα οικονομικών της ανάπτυξης και ο Μιχάλης Αργυρού ήταν αναπληρωτής γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας στη Νέα Δημοκρατία.

Το σχέδιο ανάκαμψης και ο ανασχηματισμός

Πρόκειται για έναν κύκλο έμπιστων προσώπων, με καλές προσωπικές σχέσεις, οι περισσότεροι εκ των οποίων δούλεψαν ξανά μαζί στο παρελθόν και έχει αξιολογηθεί η συνέπεια και η αποτελεσματικότητά τους στις κυβερνητικές θέσεις που ανέλαβαν. Για να οριστικοποιηθεί αυτό το σχήμα χρειάζεται να προηγηθεί η οριστική απόφαση για το Ταμείο Ανάκαμψης από τη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ, ώστε κάθε χώρα να ξέρει ακριβώς το ποσό που της αναλογεί, η οποία προς το παρόν καθυστερεί. Ο  ανασχηματισμός θα πρέπει, σύμφωνα με πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, να υπηρετεί το σχέδιο ανάκαμψης της χώρας, και οι καθυστερήσεις δεν βοηθούν, γιατί σύμφωνα με το καλό σενάριο όλα θα κλείσουν μέσα στον Ιούλιο, όταν η Γερμανία αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ. Υπάρχει όμως και το κακό σενάριο, να τραβήξει η διαπραγμάτευση μέχρι το φθινόπωρο – μια καταστροφική εξέλιξη για πολλές χώρες της ΕΕ.

Παρ’ όλες τις αβεβαιότητες, η βασική ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου έχει πραγματοποιήσει πολλές συσκέψεις για τη στρατηγική και την επιχειρησιακή ετοιμότητα της κυβέρνησης. Οι συσκέψεις δεν δημοσιοποιούνται γιατί οι δυσκολίες είναι μεγάλες, δυσεπίλυτες, αλλά και επειδή ο Πρωθυπουργός δεν θέλει να δοθεί το λάθος μήνυμα ότι η κυβέρνησή του «ξοδεύει τα χρήματα προτού τα πάρει». Η ομάδα του Χριστόφορου Πισσαρίδη αναμένεται να παραδώσει στις αρχές Ιουλίου τις μακροοικονομικές παραμέτρους του σχεδίου, που θα αποτελέσουν τη βάση για την πιο οργανωμένη και ποσοτικοποιημένη προσέγγιση των παραμέτρων του.

Μέτρα ανακούφισης των εργαζομένων

Ο μέχρι σήμερα σχεδιασμός προβλέπει τη διοχέτευση κονδυλίων σε έργα υποδομών, κυρίως στη σιδηροδρομική σύνδεση λιμανιών και κέντρων εφοδιασμού, στην ενέργεια (απολιγνιτοποίηση, ΑΠΕ) και στα δίκτυα, στα πάρκα καινοτομίας, στα τρόφιμα. Με όλα αυτά και ειδικά με τις επενδύσεις σε δημόσια έργα πολλαπλασιάζεται πολύ το οικονομικό αντικείμενο. Επίσης, ένα τμήμα των ευρωπαϊκών χρημάτων θα αξιοποιηθεί για τη μείωση των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών. Στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν ότι το βάρος που σηκώνει η μισθωτή εργασία είναι πολύ μεγάλο. Ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής μαζί με την εισφορά αλληλεγγύης φθάνει στο 55% για τα υψηλά εισοδήματα. Μέσω της μείωσης των φόρων, εκτιμούν, θα τονωθεί η ζήτηση και θα υπάρξει περισσότερο εισόδημα στα χέρια των εργαζομένων. Η μείωση των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών, που όπως είναι σήμερα αποτελούν αντικίνητρο για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, θεωρούν ότι θα έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην οικονομία.

Μάχη για τα 750 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης

Το σχέδιο είναι ίσως το ευκολότερο κομμάτι αυτής της υπόθεσης. Η υλοποίησή του, η έγκαιρη ωρίμανση των έργων, και η παρακολούθησή τους αποτελούν ένα μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση, επειδή τα χρήματα δεν θα αποδεσμεύονται σύμφωνα με τις επιθυμίες της κάθε κυβέρνησης αλλά θα δίνονται για έργα, εγκεκριμένα, με χρονοδιαγράμματα και σε δόσεις ώστε να αποφευχθεί η κατασπατάλησή τους.

Αυτό το διάστημα δίνεται μεγάλη μάχη στην ΕΕ γύρω από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Ενστάσεις έχουν διατυπωθεί από πολλές χώρες, π.χ. από την Ιρλανδία, η οποία μόλις βγήκε από τα μνημόνια θα υποχρεωθεί να δανειστεί περισσότερα χρήματα από όσα θα πάρει μέσω του Ταμείου, και δεν είναι η μόνη χώρα που διαφωνεί με τις κλείδες κατανομής. Οι «τέσσερις φειδωλοί» θέλουν τα χρήματα να δοθούν μέχρι το 2022, και όχι μέχρι το 2024 εφόσον αφορούν την πανδημία κορωνοϊού, και άλλοι θέτουν θέμα rebate (επιστροφής χρημάτων στα κράτη από τον κοινοτικό προϋπολογισμό).

Οταν ξεπεραστούν όλα αυτά τα εμπόδια, θα μπορέσει να ξεκινήσει η υλοποίηση των κυβερνητικών σχεδιασμών, σε μια συγκυρία με μεγάλες οικονομικές απαιτήσεις στο εσωτερικό της χώρας εξαιτίας της ύφεσης και της ανεργίας, αλλά και με πολλά περιθώρια διορθώσεων.

Ενας παράγοντας που μπορεί να βρεθεί στο πλευρό της κυβέρνησης, όχι πολιτικά αλλά ουσιαστικά, είναι ο ΣΕΒ. Ο νέος του πρόεδρος, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Τιτάν, εκπροσωπεί την αμιγώς βιομηχανική παραγωγή, και οι στόχοι που έθεσε για τη θητεία του είναι απόλυτα στοιχισμένοι με αυτούς της κυβέρνησης: Ψηφιακή επανάσταση, ενίσχυση των δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας, πράσινη ανάπτυξη. Επιπλέον, έθεσε ως στόχο του ΣΕΒ να αυξηθεί η συμμετοχή της βιομηχανίας στο ΑΕΠ από 10% σε 15% μέσα σε 10 χρόνια. Αύξηση 5 μονάδων του ΑΕΠ είναι πολύ μεγάλη και σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει κοσμογονία στη χώρα, και αν επιτευχθεί θα υπάρξουν πολλαπλασιαστικά οφέλη και θα δημιουργηθούν σταδιακά 550.000 νέες, καλά αμειβόμενες και σταθερές θέσεις εργασίας.

Ο κ. Παπαλεξόπουλος δήλωσε ότι η αύξηση των εγχώριων και ξένων ιδιωτικών επενδύσεων είναι στοίχημα για τη χώρα και ότι ο ΣΕΒ θεωρεί ευθύνη του να αντιστρέψει την αντίληψη ότι οι επιχειρήσεις δεν συμβάλλουν στο κοινό καλό και στην ενδυνάμωση της κοινωνίας. Στο πλευρό του έχει τον Ευθύμη Βιδάλη, έναν εξαιρετικά ικανό τεχνοκράτη, ο οποίος επί κυβέρνησης Σαμαρά είχε προσφερθεί εθελοντικά να βοηθήσει στην ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων και συνεργάστηκε αρχικά με τον Κωστή Χατζηδάκη και στη συνέχεια με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.

Ολα αυτά δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος θα χρειαστεί να υπερβεί πολιτικές και κοινωνικές αγκυλώσεις και γραφειοκρατικές αντιστάσεις για να το αξιοποιήσει, κάτι που δεν είναι ούτε εύκολο ούτε αυτονόητο.

Προς αναθεώρηση το Σύμφωνο Σταθερότητας

Η αντιπαράθεση του Αλέξη Τσίπρα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη Βουλή σχετικά με το αν η κυβέρνηση αποδέχθηκε πρωτογενές πλεόνασμα για το 2021 έληξε άδοξα για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, η υποχρέωση για πρωτογενή πλεονάσματα θα επιστρέψει, ίσως όχι το 2021, αλλά κάποια στιγμή, σε δύο ή τρία χρόνια, και δεν θα αφορά μόνο την Ελλάδα. Διαπιστώνοντας τις δυσκολίες των χωρών της ΕΕ, η Κομισιόν με αφορμή και την εμπειρία της πανδημίας κορωνοϊού, η οποία γονάτισε την ευρωπαϊκή οικονομία, εκτιμά ότι ωρίμασε η ιδέα για τον επαναπροσδιορισμό των κανόνων δημοσιονομικής σταθερότητας. Την άμβλυνση, δηλαδή, του αυστηρού πλαισίου, που έχει χαρακτηριστεί από πολλούς «δημοσιονομικός ζουρλομανδύας». Αυτό που ζητείται δεν είναι η άρση των περιορισμών, αλλά ο εξορθολογισμός τους και η υιοθέτηση κανόνων που δεν θα είναι τόσο άκαμπτοι. Η Κομισιόν, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει αναθέσει σε ομάδα διακεκριμένων πανεπιστημιακών από όλη την Ευρώπη να επεξεργαστεί και να καταθέσει προτάσεις σε αυτή την κατεύθυνση, ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω η οικονομική ευρωστία της ΕΕ.

Μέτωπο κατά των διακρίσεων

Την ερχόμενη Πέμπτη, 25 Ιουνίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα κηρύξει την έναρξη ενός πολύ διαφορετικού συνεδρίου. Στην ουσία πρόκειται για μια διαδικτυακή ημερίδα, αφιερωμένη στα «Ανθρώπινα Δικαιώματα στο εργασιακό περιβάλλον» με διοργανωτή το Enterprise Greece και στόχο να βάλει την Ελλάδα στον χάρτη των χωρών που προωθούν τη διαφορετικότητα στους χώρους εργασίας. Το συνέδριο είναι αφιερωμένο στα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και τοποθετήσεις στην έναρξη θα κάνουν επίσης η πρωθυπουργός της Νορβηγίας Ερνα Σόλμπεργκ, η ύπατη αρμοστής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στον ΟΗΕ Μισέλ Μπατσελέτ, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Ρόμπερτ Ολιφαντ, υφυπουργός Εξωτερικών του Καναδά, και η Ντούνια Μιγιάτοβιτς, επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς

Το συνέδριο είναι χωρισμένο σε τρεις ενότητες, κυβέρνηση, επιχειρήσεις, κοινωνία. Στο πρώτο πάνελ το θέμα συζήτησης θα αφορά τη «Δημόσια Διοίκηση: Οικοδομώντας κοινωνίες διαφορετικότητας χωρίς αποκλεισμούς». Σε αυτό θα συμμετάσχει ο Αλέξης Πατέλης, οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού, και μεταξύ άλλων η αναπληρώτρια διευθύντρια του τομέα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο υπουργείο Εξωτερικών της Φινλανδίας Γιανίνα Χάσενσον και ο διοικητής της Τράπεζας Ανάκαμψης Ρολφ Βενζέλ. Το δεύτερο πάνελ αφορά το «Εργασιακό περιβάλλον: Εταιρική κοινωνική ευθύνη και ευκαιρίες για την προώθηση της διαφορετικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Στο τρίτο πάνελ το θέμα συζήτησης είναι «Κοινωνία: Εξασφαλίζοντας μια ασφαλή και ενεργοποιημένη Κοινωνία των Πολιτών για την προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Εκεί θα συμμετάσχουν: Ο Μάρκους Μπέγιερερ, γενικός διευθυντής του Business Europe, η συμμετοχή του οποίου θεωρείται επιτυχία των διοργανωτών, καθώς ο οργανισμός αυτός αποφεύγει τέτοιες εκδηλώσεις επειδή δεν θέλει περιορισμούς στη δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα. Επίσης, η Κριστίν Γκαρίνα από το European Pride, o Ευάγγελος Χουλιάρας από το Thessaloniki Pride και ο πρόεδρος του Copenhagen Pride Λαρς Χένρικσεν.

Ενας από τους τρεις παρουσιαστές των συμπερασμάτων θα είναι ο γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας, πρόεδρος του Enterpise Greece, Γρηγόρης Δημητριάδης, ο οποίος διοργάνωσε το συνέδριο μαζί με τον Αλέξη Πατέλη. Ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού σε συνέντευξη του στην «Καθημερινή» την προηγούμενη Κυριακή είπε ότι ο Πρωθυπουργός έχει γνωρίσει τον σύζυγό του γνωστοποιώντας τη σεξουαλική του ταυτότητα, σε ένα τάιμινγκ που όπως φαίνεται καθόλου τυχαίο δεν ήταν.

Η αρχική ιδέα ήταν να συνδεθεί το συνέδριο με το Thessaloniki Pride, το πρώτο που θα διοργανωνόταν στα Βαλκάνια, τον Ιανουάριο, αλλά όλα ματαιώθηκαν λόγω κορωνοϊού. Το 2021 η εκδήλωση Pride θα γίνει στην Κοπεγχάγη και τον επόμενο χρόνο στο Βελιγράδι. Δύο ημέρες μετά το συνέδριο της Αθήνας, στις 27 Ιουλίου, θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά το Global Pride με συνεχή ροή κλιπ και δηλώσεων πολιτικών και ακτιβιστών.

Πέρα από το γεγονός ότι στα πάνελ των συζητήσεων θα ανοίξουν θέματα ταμπού, τα οποία δύσκολα συζητούνται στη χώρα μας και μάλιστα σε αυτό το επίπεδο, από πολιτικούς και διευθύνοντες συμβούλους επιχειρήσεων, η εκδήλωση έχει έντονα πολιτικό υπόβαθρο. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ο αγώνας κατά των διακρίσεων αποτελεί ένα καυτό ζήτημα που δεν φεύγει ποτέ από την ατζέντα της επικαιρότητας. Αλλά και στις ΗΠΑ προσφάτως το Ανώτατο Δικαστήριο έλαβε μια ιστορική απόφαση για την προστασία των εργαζομένων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Αποφάνθηκε ότι ο νόμος απαγορεύει στους εργοδότες να απολύσουν έναν εργαζόμενο απλά και μόνο γιατί είναι γκέι, λεσβία ή τρανς και θωράκισε εκατομμύρια εργαζομένους απέναντι στις διακρίσεις και στη ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ που υποστήριζε ότι ο νόμος για τα Πολιτικά Δικαιώματα, ο οποίος απαγορεύει τις διακρίσεις με βάση το φύλο, δεν αφορά την ταυτότητα φύλου και τον σεξουαλικό προσανατολισμό του κάθε ατόμου. Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια προωθούν τη διαφορετικότητα στους χώρους εργασίας, γιατί διαπίστωσαν ότι βοηθά τις συνθήκες εργασίας, τη λήψη αποφάσεων και τελικά την κερδοφορία τους.

Ηπια διπλωματία προς τις χώρες του Βορρά

Μέσω του συγκεκριμένου συνεδρίου η Ελλάδα ασκεί ήπια διπλωματία προς τις χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά, οι οποίες έχουν ψηλά στην ατζέντα τους την προστασία της διαφορετικότητας και την εξάλειψη των διακρίσεων. Στη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, η Φινλανδία μας έδειξε πολλές φορές τα δόντια της, με κορυφαία την απαίτηση παροχής εγγυήσεων από τη χώρα μας για να συμμετάσχει στο δεύτερο μνημόνιο το 2011. Η συγκεκριμένη χώρα έχει θέσει στόχο της εξωτερικής της πολιτικής την προστασία της διαφορετικότητας σε όλον τον κόσμο ως μέρος των αρχών και των αξιών της και το γεγονός ότι συμμετέχει στο συνέδριο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών είναι πιο σημαντικό από όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Ακόμα και σήμερα, οι κεντροευρωπαϊκές χώρες και οι χώρες του Βορρά αντιτίθεται στις προτάσεις του Νότου για το Ταμείο Ανάκαμψης και τέτοια εργαλεία διπλωματίας θεωρείται ότι μπορεί να προσφέρουν περισσότερα από την παραδοσιακή πολιτική.

Ενδιαφέρον έχει, επίσης, ότι ο κ. Μητσοτάκης διεκδικεί ευθέως ένα κομμάτι της προνομιακής ατζέντας της Αριστεράς, άρα και το αντίστοιχο ακροατήριο, το οποίο είχε συσπειρωθεί σε μεγάλο βαθμό γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αγνωστο, βέβαια, είναι τι είδους αντιδράσεις θα έχει από τους δεξιούς συντηρητικούς ψηφοφόρους σε αυτή την «πολύχρωμη» επανάσταση που επιχειρεί.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ