Κι όμως, στην… Ψωροκώσταινα παράγεται καινοτομία

Ενας από τους χειρότερους μύθους για τη χώρα μας είναι αυτός που υποστηρίζει ότι σε αυτή τη χώρα δεν παράγεται γνώση και καινοτομία. Είναι η σύγχρονη παραλλαγή του μύθου της «Ψωροκώσταινας». Προφανώς η Ελλάδα δεν έχει τις ερευνητικές υποδομές που έχουν άλλες χώρες. Ομως, έχει εδώ και δεκαετίες ένα πολύ σημαντικό επιστημονικό δυναμικό. Και σε αντίθεση με μια «μυθολογία», και στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα της χώρας, παρά τις δυσκολίες που δημιούργησαν χρόνια πολιτικών λιτότητας, παράγεται σημαντικό έργο, δηλαδή πρωτότυπη έρευνα και καινοτομίες.

Μάλιστα, υπάρχουν και σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν ξεκινήσει από τα πανεπιστήμια και δείχνουν ότι σε αυτή τη χώρα μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη που να στηρίζεται στην υψηλή τεχνολογία. Και μάλιστα το είδος τεχνολογίας που είναι σήμερα στην αιχμή γιατί σχετίζεται με την αναζήτηση απαντήσεων στην κλιματική αλλαγή και τη διαμόρφωση ενός πραγματικά βιώσιμου μέλλοντος.

Τέτοιες πρωτοβουλίες δεν έχουν αξία απλώς γιατί γκρεμίζουν μύθους. Ούτε μόνο γιατί προσφέρουν μια αναγκαία αυτοπεποίθηση που από διάφορες πλευρές έχει δεχτεί πλήγματα. Κυρίως έχουν αξία γιατί δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε.

Οποιαδήποτε συζήτηση για τη διαμόρφωση ενός εναλλακτικού αναπτυξιακού σχεδίου για τη χώρα δεν μπορεί παρά να αποσκοπεί στη διαμόρφωση κλάδων που να έχουν χαρακτηριστικά υψηλής τεχνολογίας, υψηλής προστιθέμενης αξίας και συμβολής στη διαμόρφωση ενός περιβαλλοντικά βιώσιμου μέλλοντος.

Δεν μπορεί να μας δώσει προοπτική η απλή ελπίδα να αναπαράγουμε τις επιλογές που κάναμε σε προηγούμενες δεκαετίες και έδειξαν τα όριά τους. Γι’ αυτόν τον λόγο και έχει σημασία να στηριχτούν με κάθε τρόπο τέτοιες ερευνητικές πρωτοβουλίες και τέτοιες προσπάθειες η καινοτομία να πάρει οικονομικά αξιοποιήσιμη μορφή.

Η σωστή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κυρίως αλλά και των ελληνικών χρηματοδοτήσεων, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων, μπορεί να συμβάλει σε αυτή την κατεύθυνση. Και ίσως τέτοιες κινήσεις να είναι πιο σημαντικές για το μέλλον της χώρας από την εκπόνηση μιας ακόμη «εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης».