Στη Μόσχα του 1959, δύο επιφανείς ιατρικοί ερευνητές δοκίμασαν ένα υποσχόμενο εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας. Οι… συμμετέχοντες στην κλινική δοκιμή, δεν ήταν άλλοι από τα παιδιά τους.

«Σχηματίσαμε μια σειρά», θυμάται ο Δρ. Πέτερ Τσουμάκοφ, ο οποίος τότε ήταν 7 ετών. Ένας γονιός τοποθέτησε από έναν κύβο ζάχαρης, μέσα στον οποίο υπήρχε και ο εξασθενημένος ιός της πολιομυελίτιδας, στο στόμα καθενός από τα παιδιά. Ήταν ένα από τα πρώτα εμβόλια εναντίον της επικίνδυνης ασθένειας. «Το έφαγα από τα χέρια της μητέρας μου».

Σήμερα, το ίδιο εμβόλιο κερδίζει και πάλι την προσοχή των ερευνητών – συμπεριλαμβανομένων και των αδερφών Τσουμάκοφ, που όλοι τους έγιναν ιολόγοι – ως ένα πιθανό όπλο εναντίον του νέου κοροναϊού, εν μέρει βάσει της έρευνας που πραγματοποίησε η μητέρα τους, Δρ. Μαρίνα Βοροσίλοβα.

Μια θετική παρενέργεια

Η Δρ. Βοροσίλοβα διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο εμβόλιο πολιομυελίτιδας είχε ένα αναπάντεχο πλεονέκτημα, το οποίο φαίνεται πως θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό και στην περίπτωση της τρέχουσας πανδημίας: Όσοι έκαναν το εμβόλιο, δεν ασθενούσαν από καμία ιογενή ασθένεια, περίπου για ένα μήνα μετά τον εμβολιασμό. Έτσι, ξεκίνησε να το χορηγεί στους γιους της κάθε φθινόπωρο, ως μέτρο προστασίας κατά της εποχικής γρίπης.

Τώρα, ορισμένοι επιστήμονες σε διάφορες χώρες του κόσμου ενδιαφέρονται για την ιδέα της χρήσης υπαρχόντων εμβολίων για άλλους σκοπούς, όπως στην περίπτωση του συγκεκριμένου, αλλά και ενός σχεδιασμένου κατά της φυματίωσης, για να ελέγξουν το ενδεχόμενο να προσφέρουν έστω και προσωρινή προστασία έναντι του κοροναϊού. Ανάμεσα σε αυτούς και κάποιοι Ρώσοι, οι οποίοι αντλούν από τη μακρά ιστορία της χώρας τους σε έρευνες για εμβόλια – αλλά και από τους επιστήμονες που τα δοκίμαζαν ατρόμητα στους εαυτούς τους.

Με επιφύλαξη αντιμετωπίζουν την ιδέα οι ειδικοί

Οι ειδικοί πιστεύουν πως η συγκεκριμένη ιδέα – όπως και άλλες μέθοδοι που έχουν προταθεί για την καταπολέμηση της πανδημίας – θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεγάλη επιφύλαξη.

«Ένα εμβόλιο που προκαλεί ανοσία για τη συγκεκριμένη ασθένεια είναι σαφώς προτιμότερο», αναφέρει ο Δρ. Πολ Α. Όφιτ, ένας εκ των εφευρετών του εμβολίου για τον ροταϊό και καθηγητής στην ιατρική σχολή Perelman στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια σε τηλεφωνική συνέντευξη στους New York Times. «Τα οποιαδήποτε πλεονεκτήματα ενός εμβολίου που έχει σχεδιαστεί για άλλο σκοπό είναι πολύ πιο βραχυχρόνια και ατελή» σε σύγκριση με ένα που έχει αναπτυχθεί ειδικά για τον κοροναϊό, τονίζει.

Ακόμη κι έτσι, ο Δρ. Ρόμπερτ Γκάλο, ένας από τους μεγαλύτερους υπέρμαχους των δοκιμών με το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας, αναφέρει ότι η χρήση εμβολίων που έχουν σχεδιαστεί για άλλους σκοπούς είναι «μια από τις πλέον σύγχρονες περιοχές της ανοσολογίας». Ο Δρ. Γκάλο, διευθυντής του Ινστιτούτου Ανθρώπινης Ιολογίας στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, σημειώνει ότι ακόμη και αν η διάρκεια των αποτελεσμάτων δεν ξεπερνά τον ένα μήνα, «μπορεί να σώσει πολλές ζωές».

Όμως υπάρχουν κίνδυνοι.

Εκατομμύρια άτομα έχουν εμβολιαστεί με εμβόλια με ζωντανό ιό πολιομυελίτιδας, γεγονός που οδήγησε την ασθένεια σχεδόν στην εξάλειψη. Όμως σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, ο αποδυναμωμένος ιός που χρησιμοποιείται στο εμβόλιο μπορεί να μεταλλαχθεί σε μια πιο επικίνδυνη μορφή, να προκαλέσει πολιομυελίτιδα και να μεταδοθεί σε άλλα άτομα. Ο κίνδυνος παράλυσης εκτιμάται στο 1 ανά 2,7 εκατομμύρια εμβόλια.

Για αυτούς τους λόγους, οι οργανισμοί δημόσιας υγείας υποστηρίζουν ότι όταν μια περιοχή καταφέρνει να εξαλείψει την πολιομυελίτιδα που προκύπτει φυσικά, θα πρέπει να σταματά την χορήγηση εμβολίων δια στόματος, όπως έκαναν και οι ΗΠΑ πριν 20 χρόνια.

Αυτό το μήνα, το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ καθυστέρησε μια μελέτη που είχε σχεδιαστεί από το ινστιτούτο του Δρ. Γκάλο, την Κλινική του Κλίβελαντ, το Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο και το Ενιαίο Ογκολογικό Κέντρο του Ρόσγουελ Παρκ για να δοκιμάσει την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου εμβολίου κατά του κοροναϊού, με δείγμα επαγγελματίες υγείας. Η υπηρεσία έγειρε ανησυχίες ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας το ζωντανό στέλεχος του ιού της πολιομυελίτιδας να περάσει στην παροχή πόσιμου ύδατος και να μολύνει άλλους, σύμφωνα με τους ερευνητές που είναι εξοικειωμένοι με την εφαρμογή της έρευνας. Το γραφείο τύπου του οργανισμού αρνήθηκε να σχολιάσει το περιστατικό στους Times.

Όμως άλλες χώρες προχωρούν σε δοκιμές, ανάμεσά τους και η Ρωσία, ενώ αντίστοιχα προγράμματα σχεδιάζει το Ιράν και η Γουϊνέα-Μπισάου.

Αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο πραγματοποιούνται περισσότερες από 125 προσπάθειες ανάπτυξης εμβολίου σχεδιασμένου ειδικά για τον κοροναϊό. Τα εμβόλια για άλλες ασθένειες, που χρησιμοποιούν ζωντανά αλλά αποδυναμωμένα στελέχη του ιού θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση παθογόνων, αν και προσωρινά.

Πηγή: www.nytimes.com

Headlines