Κοροναϊός: Ποιος ο ρυθμός μετάδοσης στην Ελλάδα – Πού βρίσκεται ο δείκτης R [αναλυτική έκθεση]

Περαιτέρω επιβράδυνση της διάδοσης του κοροναϊού στην Ελλάδα καταγράφηκε το διάστημα μεταξύ 25 και 30 Ιουνίου, σύμφωνα με την 7η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου Covid-19.

Κατά μέσο όρο διαγνώστηκαν 16 κρούσματα ανά ημέρα, έναντι 22 στην προηγούμενη έκθεση, ενώ ο δείκτης Rt περιορίστηκε στο 0,2 από 0,5, παρά τον εντοπισμό κάποιων εισαγόμενων κρουσμάτων.

Η ημερήσια διασπορά στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 1,51 κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους, επίδοση σαφώς καλύτερη σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα κι αν έχουν διαχειριστεί με επιτυχία την πανδημία (πχ στην Αυστρία τα κρούσματα ανέρχονται σε 5,39 ανά εκατομμύριο). Αυτό αντανακλάται και στον μικρό αριθμό θετικών τεστ. Μόλις το 0,5% των διαγνωστικών εξετάσεων που διενεργήθηκαν εντόπισε τον κοροναϊό, δηλαδή διαπιστώθηκε ένα κρούσμα ανά 203 τεστ.

Ελαφρά μείωση παρατηρήθηκε επίσης στον κινητό μέσο όρο του αριθμού των θανάτων, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 0,2. Οι περισσότεροι θάνατοι ήταν αποτέλεσμα της τοπικής εξάπλωσης του ιού στην ευρύτερη περιοχή της Ξάνθης, συνεπώς η συνεχιζόμενη άρση των μέτρων ασφαλείας δεν έχει προκαλέσει προβλήματα σε πανελλαδική κλίμακα.

Πανελλαδικά, δεν διαφαίνεται αύξηση των νοσηλειών σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ή σε απλές κλίνες, ούτε των θανάτων.

Στην οικονομία

Στο μέτωπο της οικονομίας, για το σύνολο του Ιουνίου ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε ελαφρά, κατά 0,9 μονάδες συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα. Παράλληλα, όμως, καταγράφονται στοιχεία που καταδεικνύουν ότι εδραιώνονται οι αυξήσεις των τραπεζικών καταθέσεων, της ροής δανείων προς επιχειρήσεις και του όγκου ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Παρατηρήθηκε επίσης ότι περιορίζεται η μείωση της ηλεκτρονικής δαπάνης σε κλάδους που υπέστησαν απότομο πλήγμα λόγω του lockdown, όπως η εστίαση, τα πολυκαταστήματα και οι υπηρεσίες μεταφορών.

Αναλυτικά, ολόκληρη η συνοπτική περίληψη της έκθεσης έχει ως εξής:

Η έβδομη έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 25-30 Ιουνίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, παρατηρείται ελαφρά βελτίωση στον μέσο όρο των ημερησίων κρουσμάτων που πλέον διαμορφώνεται στα 16 κρούσματα ανά ημέρα, από 22 στην προηγούμενη έκθεση. Σε ημερήσια βάση αρκετά κρούσματα είναι εισαγόμενα, π.χ. 9 εισαγόμενα στις 30.06 και 3 στις 29.06, και άλλα βρίσκονται διάσπαρτα ανά την Ελλάδα. Ειδικότερα, κρούσματα εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή της Ξάνθης, η οποία εντός του Ιουνίου κατέγραψε άνω των 160 κρουσμάτων, στην Καστοριά, όπου καταγράφηκαν 2,5 κρούσματα κατά μέσο όρο τις τελευταίες 48 ώρες, στη Σύρο και στην Αττική. Αξίζει να σημειωθεί πως και την τελευταία εβδομάδα μεταξύ 6ης και 7ης έκθεσης η Αττική παρέμεινε σταθερή σε χαμηλό μονοψήφιο αριθμό κρουσμάτων.

Το πλήθος των ασθενών στις ΜΕΘ παρέμεινε σταθερό στους 9, και ο μέσος όρος του αριθμού των θανάτων μειώθηκε στο 0,2, με το μέσο όρο ημερών μεταξύ θανάτων να ανέρχεται στις 6. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ρυθμός διπλασιασμού τόσο των κρουσμάτων όσο και των θανάτων ανήλθε στις 87 από 80 και 80 από 72 μέρες αντίστοιχα, σημειώνοντας πρόσθετη επιβράδυνση σε σχέση με μια εβδομάδα νωρίτερα. Εν γένει, πανελλαδικά δε διαφαίνεται αύξηση των νοσηλειών σε MΕΘ ή απλές κλίνες ούτε των θανάτων. Συγχρόνως το Rt μειώθηκε περαιτέρω σε 0,2 από 0,5, ενισχύοντας περαιτέρω την εικόνα ελαφράς βελτίωσης των επιδημιολογικών δεδομένων σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση.

Το πλήθος των τεστ ανά χίλιους κατοίκους αυξήθηκε περαιτέρω σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, από 27,44 σε 29,59. Μεσοσταθμικά διενεργήθηκαν κατά μέσο όρο 3900 τεστ ανά ημέρα, αριθμός ελαφρά μειωμένος σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Από το πλήθος των ελέγχων το 0,5% επιστρέφει θετικό κατά μέσο όρο, όταν τα σχετικά ποσοστά σε Τσεχία, Βέλγιο, και Αυστρία είναι 3,4%, 0,8% και 0,8%. Πιο συγκεκριμένα, και για το μεσοδιάστημα μεταξύ έκτης και έβδομης έκθεσης προόδου στην Ελλάδα διενεργήθηκαν 203 τεστ ανά θετικό κρούσμα όταν π.χ. στην Αυστρία, τη Τσεχία και το Βέλγιο τα αντίστοιχα νούμερα πλησίασαν το 119, 30 και 133. Η διασπορά στην Ελλάδα είναι 1,51 κρούσματα ανά εκατομμύριο κατοίκους, στην Αυστρία 5,39, στη Τσεχία 14,74 και στο Βέλγιο 6,94.

Η κινητικότητα του πληθυσμού παρέμεινε σταθερή σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα σε όλο το φάσμα της κοινωνικής δραστηριότητας. Ως μέτρο σύγκρισης λογίζεται η μέση κινητικότητα σε σχέση με τον Απρίλιο οπόταν βρίσκονταν σε ισχύ τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας. Υπό αυτό το πρίσμα, η παραμονή στην κατοικία βρίσκεται στο -16%- μειωμένη κατά 2% σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Αυξημένη κατά 5% εμφανίστηκε η κίνηση του πληθυσμού για τρόφιμα και φάρμακα στο +25% σε σχέση με τον Απρίλιο. Η μετακίνηση στα καταστήματα σημείωσε ελαφρά μείωση 5% και πλέον διαμορφώνεται στο +46%, συνεπώς συντηρείται θετική επίδραση του σταδιακού ανοίγματος των καταστημάτων. Ελαφρά αύξηση σημείωσε η προσέλευση στην εργασία με +2% και διαμορφώθηκε στο +35%. Η χρήση των ΜΜΜ παρέμεινε σταθερή. Αύξηση σημείωσε η κινητικότητα σε πάρκα και υπαίθριους χώρους με +4%. Συνολικά η πληθυσμιακή κινητικότητα σε σχέση με τον Απρίλιο ενισχύθηκε κατά 38%, με την τελευταία εβδομάδα να σημειώνεται αύξηση κατά 4%.

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) για τον Μάιο εμφάνισαν αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) για τέταρτο συνεχόμενο μήνα με τις εισροές να αυξάνονται σε 1,72 δις ευρώ τον Μάιο από 1,43 δις τον Απρίλιο. Συνολικά τους τέσσερις τελευταίους μήνες οι θετικές ροές καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα ανέρχονται σε 7,05 δις ευρώ.

Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης του ιδιωτικού τομέα κατέγραψε μικρή επιτάχυνση για δεύτερο συνεχόμενο μήνα και ανήλθε σε 0,7% τον Μάιο έναντι 0,3% τον προηγούμενο μήνα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, η χρηματοδότηση επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 4,7% τον Μάιο από 4% τον Απρίλιο με τις μηνιαίες καθαρές ροές δανείων να ενισχύονται σε 429 εκ ευρώ τον Μάιο από 195 εκ ευρώ τον προηγούμενο μήνα.

Ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο παρουσίασε σημαντική μείωση κατά 24,7% τον Απρίλιο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε στους κλάδους ένδυσης-υπόδησης (-83%), επίπλων-ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού (-53,6%) και βιβλίων-χαρτικών (-53,1%). Στον αντίποδα αύξηση παρουσίασαν οι πωλήσεις εκτός καταστημάτων (+22,1%) και τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (+8,6%).

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Ιούνιο παρουσίασε μικρή υποχώρηση κατά 0,9 μονάδες (σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα) στις 87,6 μονάδες αντανακλώντας μείωση των προσδοκιών στην βιομηχανία και στις υπηρεσίες. Αντίθετα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, καθώς και οι δείκτες προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο και τις κατασκευές κατέγραψαν σημαντική βελτίωση τον Ιούνιο σε σύγκριση με τον Μάιο. Σημειώνεται ότι τους τέσσερις τελευταίους μήνες, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα έχει υποχωρήσει κατά 22,6%, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης στην ευρωζώνη μειώθηκε με μεγαλύτερο ρυθμό κατά 26,8%.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, η μέση μείωση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο διάστημα Μάρτιος – Ιούνιος ανέρχεται σε 8,8% έναντι μέσου όρου μείωσης 7,6% για τις χώρες της Ευρώπης. Συνολικά τον Ιούνιο, η μέση μείωση της ζήτησης ενέργειας στην Ελλάδα ανήλθε σε 10,8%, υψηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρώπης (-8,6%), ενώ ανάλογη εικόνα εμφανίζουν και άλλες τρεις χώρες της Μεσογείου με τη μέση πτώση να διαμορφώνεται σε -8% στην Ισπανία, -9,5% στην Πορτογαλία και -17,5% στην Ιταλία.

Στο σκέλος των ηλεκτρονικών συναλλαγών, διατηρείται η σημαντική αύξηση του όγκου ηλεκτρονικών συναλλαγών τον Ιούνιο (+30%), ενώ η τάση αύξησης της αντίστοιχης αξίας που καταγράφηκε στο πρώτο μισό του μήνα, αντιστράφηκε την 3η εβδομάδα, διατηρώντας όμως σε θετικό πρόσημο την συνολική απόδοση του μήνα έως τώρα(+6,7%). Συνολικά, για το διάστημα από 1 Μαρτίου έως 23 Ιουνίου, ο όγκος εμφάνισε μέση αύξηση 16%, ενώ η αξία των συναλλαγών καταγράφει μικρή μείωση (-1,1%).

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου με 26 Ιουνίου με τάση επιδείνωσης σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 25 Ιουνίου εμφανίζει μείωση 15,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή, παρουσιάζοντας οριακές μόνο διαφοροποιήσεις σε σύγκριση με τις προηγούμενες δύο εκθέσεις. Ειδικότερα, ο ρυθμός μείωσης τον Ιούνιο μέχρι στιγμής (-10,9%) εμφανίζει μικρή επιτάχυνση σε σύγκριση με τον Μάιο (-9,1%).

Σταδιακή βελτίωση εμφανίζουν τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με ραγδαία και απότομη μείωση της ζήτησης λόγω της επιβολής των μέτρων περιορισμού. Συγκεκριμένα, ο ρυθμός μείωσης της ηλεκτρονικής δαπάνης στα καταστήματα εστίασης υποχώρησε σε 46,6% τον Ιούνιο (από 72,5% τον Μάιο), στους χώρους στάθμευσης σε -8,8% (από -43,4%), στα πολυκαταστήματα σε 62,8% (από 79,8%), στις υπηρεσίες μεταφορών σε 54,1% (από 67,4%).

Αντίθετα, σημαντική αύξηση καταγράφεται στα διόδια (+121,7% τον Ιούνιο από +58,5% τον Μάιο), στις εταιρίες ενέργειας (+66,2% από +29,3%), στα ανταλλακτικά αυτοκινήτων (+39,7% από +15,7%), στα οικοδομικά υλικά (+56,3% από +43,2%), ενώ στις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων καταγράφεται αύξηση 16,7% τον Ιούνιο μετά από σημαντική πτώση τους προηγούμενους τρεις μήνες, που ξεπέρασε το 56% τον Απρίλιο.

Οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά κανάλια πληρωμών και δεν αποτελούν αποκλειστικά ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Το πλήθος διασαφήσεων για εισαγωγές εμπορευματοκιβωτίων ως ένας πρόδρομος δείκτης ζήτησης βελτιώθηκε κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα και συγκεκριμένα η μείωση περιορίστηκε σε 27% τον Ιούνιο από 35,2% τον Μάιο. Μικρότερη βελτίωση καταγράφηκε στις εξαγωγές, όπου ο ρυθμός πτώσης υποχώρησε σε 20,7% τον Ιούνιο από 23,8% τον προηγούμενο μήνα.

Συμπερασματικά, τα ευρήματα της έβδομης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου αναδεικνύουν μια σταθερή εικόνα σε σχέση με τα αποτελέσματα της έκτης. Διαπιστώνεται μια βελτίωση στο υγειονομικό σκέλος, η οποία ενδεχομένως να οφείλεται και στα μέτρα περιορισμού σε βασικά clusters όπως της Ξάνθης. Σε ημερήσια βάση, εντοπίζεται σταθερός αριθμός εισαγόμενων κρουσμάτων, Σε πανελλαδικό επίπεδο οι μέσοι όροι των θανάτων και των νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ βαίνουν μειούμενοι. Στο οικονομικό σκέλος, εδραιώνεται η αύξηση των καταθέσεων, η πιστωτική επέκταση στις επιχειρήσεις και η σημαντική ενίσχυση του όγκου ηλεκτρονικών συναλλαγών, ενώ παρατηρείται επιτάχυνση της μείωσης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τον Ιούνιο.