Ιούλιος 1921: Ο Ελληνικός Στρατός στα ενδότερα της Ανατολίας

Στις 6 Ιουλίου 1921, ημέρα Τρίτη, ο Ελληνικός Στρατός –οι άνδρες της Στρατιάς Μικράς Ασίας– κατάφερε να καταλάβει το περίφημο Εσκί Σεχίρ (Εσκή Σεχήρ), δύο μόλις ημέρες μετά την άλωση της Κιουτάχειας.

Ελληνικές δυνάμεις στο Εσκί Σεχίρ (φωτογραφία του Ανρί-Πολ Μπουασονά, πηγή: ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ)

Χτισμένο σε περιοχή υψηλής στρατηγικής σημασίας, σε απόσταση περίπου 55 χλμ σε ευθεία γραμμή από την Κιουτάχεια, το Εσκί Σεχίρ, το αρχαίο Δορύλαιον ή Δορυλάειον (αρχικά φρυγικό κέντρο, που γνώρισε περίοδο ακμής κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους), αποτελούσε κύρια στρατιωτική βάση του Κεμάλ, συγκοινωνιακό κόμβο και κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό.

Έλληνες πεζικάριοι παρελαύνουν στο Εσκί Σεχίρ (πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

Η πόλη, απλωμένη κοντά στις όχθες ενός παραπόταμου του Σαγγαρίου, ήταν έδρα καζά με 30.000 κατοίκους (μεταξύ αυτών, 7.000 Έλληνες, 1.000 Αρμένιοι και λίγοι Ευρωπαίοι). Συνίστατο από τρία μέρη: την άνω πόλη με τις τουρκικές συνοικίες, την πολυσύχναστη κάτω πόλη (με παζάρι, καταστήματα, καφενεία και θερμά θειούχα λουτρά) και το νέο προάστιο, που είχε συγκροτηθεί στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης.

Ο Ελληνικός Στρατός στα ενδότερα της Ανατολίας

Το καλοκαίρι του 1921, στο πλαίσιο των λεγόμενων Επιχειρήσεων Θέρους, οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις ανέπτυξαν επιχειρησιακή δράση στα ενδότερα της Ανατολίας, σε απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων από τις ακτές του Αιγαίου.

Η Στρατιά Μικράς Ασίας, που αριθμούσε στις αρχές Απριλίου του ίδιου έτους 4.364 αξιωματικούς και 122.164 οπλίτες, είχε ενισχυθεί μετά τις προηγηθείσες Εαρινές Επιχειρήσεις σε προσωπικό και σε υλικό.

Έτσι, στις 16 Ιουνίου 1921 οι δυνάμεις Πεζικού που είχε στη διάθεσή της η Στρατιά Μικράς Ασίας ήταν εξοπλισμένες με 106.007 τυφέκια και 908 πολυβόλα.

Λάφυρα που πήραν οι Έλληνες από τους Τούρκους μετά την άλωση του Εσκί Σεχίρ (πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

Η κατάληψη του Εσκί Σεχίρ από το Γ’ ΣΣ

Την προέλαση προς το Εσκί Σεχίρ ανέλαβε το Γ’ ΣΣ, που συνιστούσε το βόρειο μέτωπο (Προύσας) των ελληνικών δυνάμεων.

Στοιχείο του Ελληνικού Πυροβολικού στο Εσκί Σεχίρ (φωτογραφία του Ανρί-Πολ Μπουασονά, πηγή: Φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη)

Για την κατάληψη του Εσκί Σεχίρ το Γ’ ΣΣ διέθεσε 27 τάγματα Πεζικού δυνάμεως 16.190 τυφεκιοφόρων και 228 πολυβόλων.

Έλληνες στρατιώτες στον καταυλισμό τους, στην περιοχή του Εσκί Σεχίρ (φωτογραφία του Ανρί-Πολ Μπουασονά, πηγή: ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ)

Οι άνδρες του Γ’ ΣΣ, δίνοντας επικές μάχες, κατήγαγαν περιφανείς νίκες παρά τη λυσσώδη τουρκική αντίσταση.

Αναμνηστική φωτογραφία στο κατειλημμένο από τους Έλληνες Εσκί Σεχίρ (πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

Το τίμημα ήταν βεβαίως βαρύτατο, οι απώλειες σοβαρότατες, καθώς οι Τούρκοι ανθίσταντο σε οργανωμένες τοποθεσίες άμυνας και κάθε σπιθαμή εδάφους κερδιζόταν με τεράστια προσπάθεια και κυρίως διά της λόγχης.

Ελληνικές δυνάμεις στο Εσκί Σεχίρ (πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο)

Δυστυχώς, οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις δεν κατόρθωσαν να πραγματοποιήσουν τον αντικειμενικό σκοπό τους, που ήταν η ολοσχερής καταστροφή των τουρκικών δυνάμεων.

Έλληνες στρατιώτες στο Εσκί Σεχίρ (φωτογραφία του Ανρί-Πολ Μπουασονά, πηγή: ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ)

Έτσι, προϊόντος του χρόνου, η ελληνική εκστρατεία προς την Άγκυρα ανακόπηκε, καθώς η Μικρασιατική Στρατιά, παρά τα λαμπρά –και ανεπανάληπτα λόγω των ανυπέρβλητων δυσκολιών– επιτεύγματά της σε επίπεδο τακτικής (ένα από αυτά ήταν και η κατάληψη του Εσκί Σεχίρ), ηττήθηκε, όπως φανέρωσαν τα μετέπειτα δραματικά γεγονότα, στο πεδίο της στρατηγικής.

*Στην κεντρική φωτογραφία του παρόντος άρθρου, τα ελληνικά στρατεύματα εισέρχονται στο Εσκί Σεχίρ (πηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο).