Ιουλιανή Συνθήκη : Ένα σημαντικό βήμα για την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους

Το καλοκαίρι του 1827, σε μια περίοδο κατά την οποία η Ελληνική Επανάσταση έδινε την εντύπωση ότι έπνεε τα λοίσθια, οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία), για δικούς της λόγους η καθεμία εξ αυτών (πολιτικούς και οικονομικούς), έλαβαν την απόφαση να προβούν στην επίλυση του Ελληνικού Ζητήματος διά της υπογραφής της Συνθήκης του Λονδίνου.

Η εν λόγω συνθήκη, που υπεγράφη στις 6 Ιουλίου 1827 και κατέλαβε μια ξεχωριστή θέση στη νεότερη ελληνική ιστορία ως Ιουλιανή Συνθήκη, αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα για την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Τα προηγηθέντα

Το 1827 ήταν η πλέον δυσάρεστη και δύσκολη χρονιά της Ελληνικής Επανάστασης.

Η Τρίπολη είχε από καιρό πέσει πάλι στα χέρια των Τούρκων.

Την πτώση του Μεσολογγίου την ακολούθησε η πτώση του κάστρου της Αθήνας, της Ακρόπολης.

Οι Τούρκοι είχαν αλώσει όλα τα κάστρα της Πελοποννήσου εκτός από το Ναύπλιο και τη Μονεμβασιά, περιοχές στις οποίες, μαζί με τη Μάνη, έκαιγε ακόμη η φλόγα της Επανάστασης.

Οι Έλληνες συνέχιζαν τις ολέθριες αδελφοκτόνες διαμάχες τους.

Ο Καραϊσκάκης, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Παπαφλέσσας, ο Μπότσαρης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος είχαν χαθεί, ο Ιμπραήμ λεηλατούσε, σκότωνε και έκαιγε, σκορπίζοντας τον όλεθρο και την καταστροφή.

Στο διπλωματικό πεδίο είχε προηγηθεί, στις 24 Απριλίου 1826, η υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Πετρούπολης, του πρώτου επίσημου διπλωματικού εγγράφου που αναγνώριζε πολιτική ύπαρξη στην Ελλάδα.

Το εν λόγω πρωτόκολλο, που είχε συναφθεί από τη Ρωσία και την Αγγλία, μολονότι δεν ήταν αριστοτεχνικά συντεταγμένο, προέβλεπε την ανάληψη μεσολαβητικού ρόλου από τις δύο χώρες, χωρίς όμως να ορίζει με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίον οι δυνάμεις αυτές επρόκειτο να δραστηριοποιηθούν.

Η Ιουλιανή Συνθήκη

Η Γαλλία δεν είχε συνταχθεί με τις δύο άλλες Μεγάλες Δυνάμεις, μέχρι τη στιγμή που πείστηκε ότι αυτές είχαν την πρόθεση να αναπτύξουν δράση ερήμην της.

Αποφασισμένες πλέον να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ειρήνευση και τη χορήγηση αυτονομίας στην Ελλάδα υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις ενεπλάκησαν σε διαπραγματεύσεις, που είχαν ως κατάληξη της υπογραφή της Ιουλιανής Συνθήκης.

Η συνθήκη αυτή άλλαξε πραγματικά τα δεδομένα σε ό,τι αφορούσε το Ελληνικό Ζήτημα, καθώς στο πρώτο άρθρο της οριζόταν ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις απαιτούσαν από τα αντιμαχόμενα μέρη να επιδείξουν συμβιβαστική διάθεση και να συνάψουν ανακωχή.

Σε περίπτωση άρνησης του Σουλτάνου οι Μεγάλες Δυνάμεις θα επέβαλλαν την ανακωχή και ακολούθως την ειρήνευση στη βάση της επικυριαρχίας της Πύλης στην αυτόνομη Ελλάδα.

Το Μυστικό Συμπληρωματικό Άρθρο

Όμως, το σημαντικότερο τμήμα της Ιουλιανής Συνθήκης ήταν το λεγόμενο Μυστικό Συμπληρωματικό Άρθρο, όπου οριζόταν ότι, εάν η ανακωχή δε γινόταν δεκτή εντός μηνός, οι Δυνάμεις θα ελάμβαναν τα προσήκοντα στις περιστάσεις μέτρα, κάτι που σήμαινε ότι δε θα δίσταζαν να χρησιμοποιήσουν ακόμα και τα πυροβόλα τους για την επιβολή της ειρήνης.

Λίγους μήνες αργότερα, στις 20 Οκτωβρίου 1827, το Μυστικό Συμπληρωματικό Άρθρο της Ιουλιανής Συνθήκης ήταν εκείνο που ουσιαστικά έδωσε το πράσινο φως στους επικεφαλής του Συμμαχικού στόλου για την καταβύθιση του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στον κόλπο του Ναβαρίνου.