Πληροφόρηση ή τρομοκρατία;

Η πληροφόρηση στις ημέρες μας έχει αποβεί μια δύναμη κατεξοχήν επιθετική. Κάθε πληροφορία, κάθε είδηση, κάθε «νέο» πέφτει επάνω μας καταιγιστικά. Από παντού μας πετροβολούν με αποκλειστικότητες ή με αποκαλύψεις.

[…] Στη ρίζα της λέξης «πληροφορία» υπάρχει ή εξυπακούεται η πληρότητα, η σφαιρικότητα. Τα ρήματα «πληρώ» και «φέρω» είναι τα εννοιολογικά της στοιχεία. Αυτό αναφέρεται όχι μόνο στον πομπό της πληροφορίας αλλά και το δέκτη. Σημασία, δηλαδή, δεν έχει μόνο πώς έρχεται ή πώς επιπίπτει πάνω στο δέκτη, αλλά και πώς αυτός τη λαμβάνει. Ο προορισμός της πληροφορίας είναι να δημιουργεί ένα αίσθημα γνώσης, ασφάλειας και ισορροπίας (έστω και με την κακή είδηση) σε εκείνον που τη λαμβάνει. Όχι βέβαια με τρόπο τεχνητό και πλασματικό, αλλά μέσα από την ίδια τη φύση της αντικειμενικής πληροφόρησης.

Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι πληροφορίες, δημιουργημένες, αποσπασματικές, αγχοπαραγωγές, εμπορευματοποιημένες, φωτοσκιασμένες ανάλογα, προορίζονται μάλλον να δημιουργούν, αντί πληρότητα, ένα πελώριο κενό, έτσι ώστε αυτό να μπορεί να γεμίσει με οτιδήποτε. Η πληροφόρηση φαίνεται σαν να επιδιώκει τη δημιουργία ανθρώπων πανικόβλητων, παραιτημένων και αλωμένων, ίσως με σκοπό να γίνεται εύκολη η κάθε «κατάληψη» της εξουσίας ή της ψυχής. Μια πληροφόρηση που επιτίθεται σαν ύαινα και ξεσκίζει την ευαισθησία ή ανατρέπει τη στοιχειώδη εσωτερική μας ισορροπία, καταλήγει σε τρομοκρατία. Η εικόνα του κόσμου, αποκομμένη τελείως από την ομορφιά και από την ελπίδα, υπογραμμίζει τη μοναξιά του ανθρώπου και το πλήρες αδιέξοδο — κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό, μεταφυσικό.

Τα ανωτέρω, μεταξύ άλλων, ανέφερε σε κείμενό του που είχε δημοσιευτεί στο περιοδικό «Ευθύνη» το 1994 ο Παναγιώτης Φωτέας (1939-1998), δοκιμιογράφος, πεζογράφος και πολιτικός.

Οι παρατηρήσεις του αναφορικά με το τοπίο της πληροφόρησης με βρίσκουν απολύτως σύμφωνο, και είμαι βέβαιος ότι, εάν το φωτισμένο αυτό μυαλό βρισκόταν σήμερα ανάμεσά μας, θα περιέγραφε την κατάσταση με ακόμα μελανότερα χρώματα.

Ναι, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ως επί το πλείστον, επιπίπτουν σκοπίμως στους δέκτες των μηνυμάτων τους, επιφέροντας μοιραία αναισθησία και ανισορροπία.

Ναι, η πληρότητα, η σφαιρικότητα και η αντικειμενικότητα σπανίζουν, καθώς οι προτεραιότητες και τα προτάγματα σχετίζονται με το γρήγορο, το εύπεπτο, το εντυπωσιακό.

Ναι, το σκοτεινό και το τραγικό, αποκομμένα εντελώς από το φωτεινό και το ευοίωνο, δημιουργούν ένα μεγάλο υπαρξιακό κενό, που οδηγεί αναπόφευκτα στην αλλοτρίωση, την ψυχοπνευματική υποδούλωση.

Ναι, η πληροφόρηση καταντά τρομοκρατία, καθώς βιάζει βάναυσα την αλήθεια και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υποσκάπτει ασταμάτητα την πνευματική ακεραιότητα και την ψυχική γαλήνη.