Στην Ελλάδα δεν έχουμε την καλύτερη γνώμη για τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.

Μετράει ακόμη το τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής (παρ’ ότι για αυτήν έχουν ευθύνη και όσοι σχεδίασαν τη Μικρασιατική Εκστρατεία). Όμως, ήταν ο δημιουργός της νέας Τουρκίας και ένας άνθρωπος που προσπάθησε να κάνει την Τουρκία ένα σύγχρονο κράτος.

Κομμάτι της σκέψης του και ο χωρισμός θρησκείας και κράτους. Να είναι η Τουρκία ένα κοσμικό κράτος.

Και αυτό το έκανε με διάφορους τρόπους. Ένας από αυτούς ήταν και η απόφασή του η Αγία Σοφία να είναι Μουσείο.

Απόφαση σοφή: η Αγία Σοφία δεν μπορούσε πια να είναι ούτε τζαμί, ούτε ναός. Και αυτό γιατί είχε υπάρξει και από τα δύο, αποτελώντας ορόσημο και του βυζαντινού-χριστιανικού πολιτισμού και του οθωμανικού.

Και για δεκαετίες κανέναν δεν ενοχλούσε αυτό, εκτός από τους ισλαμιστές που δεν συμπαθούσαν τον κεμαλισμό και νοσταλγούσαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ο Ερντογάν είναι ένας από αυτούς.

Και παίρνει την επιλογή να ξανακάνει τζαμί την Αγία Σοφία με κριτήρια που αφορούν το εσωτερικό της Τουρκίας.

Θέλει να δώσει το στίγμα ότι στην Τουρκία δεν ισχύουν πια οι αρχές του κεμαλισμού και κυρίως ο χωρισμός θρησκείας και κράτους.

Στο στόχαστρό του είναι όλοι εκείνοι στην Τουρκία που δεν θέλουν την Τουρκία της υποχρεωτικής μαντήλας και της παρουσίας της θρησκείας παντού. Που θέλουν περισσότερες δημοκρατικές ελευθερίες και αντιστέκονται στο συντηρητισμό. Που κάνουν την Πόλη αλλά και τις πόλεις των παραλίων του Αιγαίου να είναι ζωντανές και προοδευτικές. Που δεν θέλουν μια Τουρκία σε σύγκρουση με τους γείτονές της.

Ενάντια σε αυτούς στρέφεται ο Ερντογάν και σε αυτούς κάνει μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι στο δικό μας πληγωμένο εθνικό φιλότιμο.

Και βέβαια κάνει ζημιά στον παγκόσμιο πολιτισμό. Γιατί τα μνημεία πρέπει κανείς να τα σέβεται. Και η Αγία Σοφία είναι μνημείο μοναδικό γιατί σε αυτό συναντιούνται ιστορίες, θρησκείες και πολιτισμοί. Και γι’ αυτό έπρεπε να μείνει ακριβώς όπως είναι τώρα.

Όλα αυτά έχουν μεγάλη σημασία για να καταλάβουμε πώς πρέπει να απαντήσουμε και εμείς.

Και η απάντηση η δική μας πρέπει να είναι απλή: εμείς δεν είμαστε σαν τον Ερντογάν.

Σεβόμαστε όλους τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στον Ελλαδικό χώρο και τους αναδεικνύουμε εξίσου.

Δεν καταστρέφουμε μνημεία είτε στο όνομα πολιτικών σκοπιμοτήτων, είτε στο όνομα της «ανάπτυξης».
Σεβόμαστε το δικαίωμα στη διαφορά και αρνούμαστε κάθε θρησκευτικό φανατισμός.

Γι’ αυτό το λόγο και ας αφήσουμε και τις υπερπατριωτικές κορώνες και τα μοιρολόγια για την Άλωση και τις απειλές για «αντίποινα» και ας συμμαχήσουμε με αυτούς που μοιράζονται τις ίδιες αξίες με εμάς: τους δημοκρατικούς και προοδευτικούς πολίτες της Τουρκίας και την παγκόσμια κοινή γνώμη που δεν θέλει να βλέπει να καταστρέφονται μνημεία.

Headlines