Υπόθεση Καλογρίτσα: Οι «εργολάβοι» της αμαρτίας και το μεγάλο κόλπο με τον αυτοκινητόδρομο Πάτρα – Πύργος

Το σπάσιμο του έργου για την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Πάτρα -Πύργος σε οκτώ τμήματα με πρόσχημα την ενίσχυση του ανταγωνισμού ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Ο στόχος, όπως αποδείχθηκε, εκ των υστέρων, ήταν να μπει η εταιρεία του Χρήστου Καλογρίτσα στα πιο βαθιά – και πιο προσοδοφόρα – νερά της κατασκευαστικής αγοράς…

Σήμερα, πέντε χρόνια, από την ακύρωση του διαγωνισμού, ο αυτοκινητόδρομος δεν έχει κατασκευαστεί, το αντικείμενο της εταιρείας «Τοξότης» του επιχειρηματία Χρήστου Καλογρίτσα είναι σχεδόν ανύπαρκτο, και η μπάλα για το πολύπαθο έργο είναι πλέον στο… γήπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Απ’ όλα αυτά, ωστόσο, βγαίνει ένα συμπέρασμα: ο Χρήστος Καλογρίτσας αποτέλεσε σάρκα εκ της σαρκός του ΣΥΡΙΖΑ.

Το έργο, με βάση όλα όσα έχουν εξαγγελθεί κατά τα τελευταία χρόνια, θα έπρεπε να είναι έτοιμο – το αργότερο – έως το καλοκαίρι του 2016 (!). Κι αν δεν είχε σπάσει σε οκτώ τμήματα, θα ήταν έτοιμο, κατά τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, από το 2019. Τώρα, αν όλα πάνε κατ’ ευχήν υπάρχει η πιθανότητα να κατασκευαστεί έως το τέλος του 2023.

Τον Οκτώβριο του 2014, κατά το Υποδομών, το έργο του οδικού άξονα Πάτρα – Πύργος ήταν έτοιμο προς δημοπράτηση, ως ενιαίο έργο και με προϋπολογισμό 443 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, η πρώην ηγεσία του υπουργείου υποστήριζε (και υποστηρίζει) «πως ποτέ η χρηματοδότηση δεν ήταν εξασφαλισμένη».

Σαρξ εκ της σαρκός…

Τι προκύπτει από την καταγραφή των γεγονότων. Το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ ακύρωσε τον διαγωνισμό ύψους, όπως προαναφέρθηκε, 443 εκατομμυρίων ευρώ, και μήκους 75 χιλιομέτρων. «Η χρηματοδότηση ήταν εξασφαλισμένη από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων», λένε από το Υποδομών.

Στη συνέχεια, το έργο σπάει σε οκτώ τμήματα. Στους διαγωνισμούς που ακολούθησαν, στις 4 από τις 8 εργολαβίες μειοδοτεί η εταιρεία συμφερόντων του Χρήστου Καλογρίτσα (ο «Τοξότης»). Εδώ, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί, ότι δεν μπήκε καμία υπογραφή στις συμβάσεις, απλώς μειοδότησε στους διαγωνισμούς.

Οι τέσσερις εργολαβίες είχαν συμβατικό προϋπολογισμό 252 εκατομμύρια ευρώ – και 115 εκατομμύρια ευρώ μετά τις εκπτώσεις, που ξεπερνούσαν το 50%(!). Κι όλα αυτά, την ώρα που η εταιρεία «Τοξότης» όφειλε εκείνη την περίοδο περίπου 117 εκατομμύρια ευρώ στην Τράπεζα Αττικής (τον βασικό πιστωτή).

Από εκεί και μετά, αρχίζει το «πανηγύρι» με τις υπόλοιπες κατασκευαστικές εταιρείες να βγαίνουν στην αντεπίθεση. Και η καχυποψία για την υποστήριξη της εταιρείας συμφερόντων του Χρήστου Καλογρίτσα από την τότε κυβέρνηση, φουντώνει ακόμη περισσότερο, όταν το διάστημα 2015 – αρχές 2016 η εταιρεία έλαβε δάνεια ύψους 77,6 εκατομμυρίων ευρώ από την Τράπεζα Αττικής, σύμφωνα με παλαιότερο πόρισμα του ελέγχου που διενέργησε στην τράπεζα μεικτό κλιμάκιο της Τράπεζας της Ελλάδας και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της ΕΚΤ.

Οταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αντιλήφθηκε ότι ο Χρήστος Καλογρίτσας δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει κανένα τμήμα, αποφάσισε να αναθέσει την 1η εργολαβία σε άλλη εταιρεία. Ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής, στις 5 Αυγούστου 2019, με δυο αποφάσεις κήρυξε έκπτωτη την εταιρεία του Χρήστου Καλογρίτσα για τις εργολαβίες των τμημάτων 1 και 4 λόγω μη υποβολής εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης. Σημειώνεται πως την 1η εργολαβία ανέλαβε η ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ενώ για την 4η υπάρχουν δικαστικές διενέξεις.

Οι τότε ανησυχίες της ΕΕ. Οπως αποδείχθηκε, η απόσταση από το να είναι κάποιος μειοδότης μέχρι να γίνει ανάδοχος (να αναλάβει δηλαδή να υλοποιήσει το έργο) πολλές φορές είναι πολύ μεγάλη με συνέπεια αυτή η… απόσταση να μη διανύεται ποτέ, και να τινάζεται το έργο στον αέρα, όπως έγινε και στην περίπτωση του Πάτρα – Πύργος.

Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει τις σχετικές ανησυχίες της (τον Φεβρουάριο του 2017) για το αν αυτοί που θα πάρουν το έργο θα μπορέσουν τελικά να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους εξαιτίας των πολύ μεγάλων εκπτώσεων (από 49,91% έως 57,45%).

Η επιχειρηματολογία της τότε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών, σε απαντητική επιστολή (τον ίδιο μήνα) ήταν πως η διαίρεση του έργου έγινε για να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός. Οπως υποστήριζαν: «Το 2015 στο Μητρώο Εργοληπτών Επιχειρήσεων ήταν εγγεγραμμένες οκτώ εταιρείες στην 7η τάξη (είναι η ανώτερη). Από τις οκτώ, οι δύυο διεγράφησαν στο τέλος του έτους λόγω οικονομικών προβλημάτων, οι τρεις είχαν πρόβλημα κωλύματος και απέμειναν άλλες τρεις».

Εκδήλωση και μπάζα(!)

Ενδεικτικό της προχειρότητας είναι, όπως λένε από το Υποδομών, η περίπτωση της 5ης εργολαβίας Σαγαίικα – Βάρδα. Εδώ, όπου είχε γίνει και σχετική εκδήλωση έναρξης εργασιών (!) σε μεγάλου μήκους τμήμα του χώρου εκτέλεσης του έργου που είχε απαλλοτριωθεί υπέρ του Δημοσίου, έγινε απόθεση μεγάλων ποσοτήτων απορριμμάτων (υπολογίζονται σε 50.000 τόνους). Και σύμφωνα με πληροφορίες, ο ανάδοχος του έργου ζητάει περισσότερα από δύο εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να μεταφέρει τις χιλιάδες τόνους απορριμμάτων σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής.  Διαπιστώθηκε ακόμη – και – αφαίρεση ποσοτήτων υλικών, από τα κατασκευασμένα την περίοδο 2009-2011 μεταβατικά επιχώματα των τεχνικών έργων.

Προτεραιότητα του Υποδομών

Στο Υποδομών θεωρούν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ολοκληρωθούν εγκαίρως τα έργα με την κατάτμηση. Ετσι, υπάρχουν δύο κίνδυνοι: είτε η χώρα να χάσει κοινοτικά κονδύλια είτε να κληθεί να καλύψει από τον κρατικό προϋπολογισμό το κόστος της κατασκευής.

Γι’ αυτό αποφάσισαν να ξεκινήσουν τις διαδικασίες για την ένταξη του έργου στην Ολυμπία Οδό. Αυτό όμως μπορεί να γίνει μόνο αν δοθεί το πράσινο φως από την ΕΕ. Ετσι, τώρα, όπως προαναφέρθηκε, η μπάλα είναι στο γήπεδο της τελευταίας. Ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής μιλώντας πρόσφατα στη Βουλή, χαρακτήρισε ως

«προχωρημένες» τις συζητήσεις με την Κομισιόν. Ηδη, όπως είπε, από τις τρεις απαιτούμενες εγκρίσεις έχει ληφθεί η πρώτη και απομένουν άλλες δύο. Στο μεταξύ, από το Υποδομών ακυρώθηκαν όλα τα υπό κατασκευή τμήματα του αυτοκινητόδρομου.