Οταν το V σχηματίζεται ανάποδα

Ολοένα και περισσότερο απομακρύνεται η προοπτική της επιστροφής τύπου V της παγκόσμιας οικονομίας στην ανάπτυξη. Οι πρώτες ενδείξεις για το δεύτερο εξάμηνο του 2020 είναι απογοητευτικές, ενώ ακόμα και η επίτευξη του στόχου για το 2021 δείχνει να εξαρτάται από πολλές σύνθετες κι εν πολλοίς άγνωστες συνισταμένες.

Το ΔΝΤ, για παράδειγμα, υπολογίζει ότι στο τέλος του χρόνου 170 χώρες – δηλαδή το 90% του πληθυσμού παγκοσμίως – θα έχει χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα σε σχέση με πέρυσι. Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, η πρόβλεψη ήταν ότι 160 χώρες θα είχαν… υψηλότερο εισόδημα. Το συμπέρασμα; Η εικόνα έχει ανατραπεί πλήρως. Το V σχηματίζεται ανάποδα και το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα μπορέσει να αντεπεξέλθει η Ελλάδα μέσα σε αυτό το περιβάλλον.

Αν η κυβέρνηση, που εκ των πραγμάτων θα κληθεί να διαχειριστεί (κι) αυτό το πρόβλημα, το απομονώσει κι επιχειρήσει να το αντιμετωπίσει ελληνοκεντρικά, τότε απλώς θα δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο. Γιατί το ζήτημα είναι διεθνές και αλληλένδετο. Για παράδειγμα, μπορεί να ακούγεται «μακρινό», αλλά η επανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα επηρεαστεί – κι αυτή, όπως και στο σύνολό της η ευρωπαϊκή – από τον εν εξελίξει οικονομικό πόλεμο των ΗΠΑ με την Κίνα, που μαίνεται με μεγάλη σφοδρότητα, συνεχώς εντεινόμενη. Χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν κινεζικές πρώτες ύλες στην παραγωγή και πολύ περισσότερες εισάγουν εμπορικά προϊόντα από εκεί. Σε ένα περιβάλλον έμμεσων αυξανόμενων απαγορεύσεων, που επιβάλλει η Ουάσιγκτον, τίποτα από τα παραπάνω, στο άμεσο μέλλον, δεν θα είναι αυτονόητο.

Στο μεταξύ, τα δεδομένα από το μέτωπο Πεκίνου – Ουάσιγκτον αλλάζουν δραματικά. Οι Κινέζοι, προφανώς μέσω κεντρικής πολιτικής απόφασης, δαπανούν πολύ λιγότερα απ’ ό,τι νομίζαμε για την αγορά αμερικανικών προϊόντων, περιορίζοντας την εξάρτηση. Υπάρχει ένα σχετικό, αποκαλυπτικό, δημοσίευμα στον Economist που κυκλοφορεί, που καταδεικνύει αυτή την κρίσιμη μετατόπιση δυνάμεων στο μέτωπο. Την ίδια ώρα, η απόφαση του Λευκού Οίκου να μην ανανεωθούν οι βίζες όσων φοιτητών θα φοιτήσουν από τον Σεπτέμβριο σε αμερικανικά πανεπιστήμια on line αποκλειστικά, λόγω πανδημίας, στοχοποιεί κυρίως 370.000 κινέζους φοιτητές. Για την ιστορία, διαδικτυακά θα λειτουργήσουν από το φθινόπωρο μερικά από τα μεγαλύτερα αμερικανικά πανεπιστήμια, όπως το Harvard, το USC κ.ά.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, λοιπόν, όπου αργά ή γρήγορα καλείσαι να επιλέξεις φίλους κι εχθρούς, η διαδικασία αναδιάρθρωσης μιας οικονομίας, ακόμα και τόσο μικρής όσο η ελληνική, απλώς γίνεται πολύ δυσκολότερη. Και κυρίως, περισσότερο απρόβλεπτη. Κι αυτό στην κυβέρνηση καλό θα είναι να το έχουν υπόψη τους, γιατί έρχεται…