Ισπανία: Θύμα υποκλοπής έπεσε ο πρόεδρος του Καταλανικού Κοινοβουλίου

Ένα από τα πιο ψηλά ιστάμενα πολιτικά πρόσωπα στην Καταλονία, ο πρόεδρος του τοπικού κοινοβουλίου, Ρότζερ Τόρεντ και τουλάχιστον ακόμα δύο υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της Καταλονίας ενημερώθηκαν ότι το 2019 είχαν πιθανότατα πέσει θύματα παρακολουθήσεων μεσω κινητού τηλεφώνου, στα πλαίσια μιας «πιθανής υπόθεσης τοπικής εσωτερικής πολιτικής κατασκοπίας».

Και όσο και αν αυτό είναι ήδη αρκετό για να ταράξει τα νερά της ισπανικής πολιτικής σκηνής, μια σημαντική λεπτομέρεια ενδέχεται να προκαλέσει πολιτικό τσουνάμι:

Σύμφωνα με την εταιρεία που έχει κατασκευάσει το κατασκοπικό λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε για την παρακολούθηση των καταλανών πολιτικών, το «προϊόν» της πωλείται μόνο σε κυβερνήσεις για την ανίχνευση ποινικών εγκληματιών και τρομοκρατών.

Αν αυτό ευσταθεί, τότε ο κύκλος των υπόπτων μικραίνει ιδιαίτερα.

Τα παραπάνω στοιχεία ήρθαν στο φως της δημοσιότητας ύστερα από κοινή έρευνα της βρετανικής εφημερίδας Guardian και της ισπανικής εφημερίδας El País.

H καταγγελία της WhatsApp

Σύμφωνα με μήνυση που κατατέθηκε στις ΗΠΑ, το συγκεκριμένο λογισμικό παρακολούθησης εκμεταλλευόταν μια προηγούμενη αδυναμία στο λογισμικό της πολύ διαδεδομένης εφαρμογής ανταλλαγής κλήσεων και μηνυμάτων WhatsApp και μπορούσε να δώσει πρόσβαση σε οτιδήποτε υπήρχε μέσα στη συσκευή του θύματος: email, φωτογραφίες, γραπτά μηνύματα. Επίσης μπορούσε να ενεργοποιήσει την εφαρμογή ηχογράφησης του τηλεφώνου και την κάμερα, μετατρέποντάς το έτσι σε συσκευή παρακολούθησης.

Ο Τόρεντ, o οποίος ενημερώθηκε για το περιστατικό από ερευνητές που συνεργάζονται με την WhatsApp δήλωσε ότι είναι ξεκάθαρο πώς πίσω από την υπόθεση αυτή βρίσκεται το «ισπανικό κράτος» προσθέτοντας ότι κατά την εκτίμησή του το πιθανότερο είναι να μην έχει υπάρξει καν εισαγγελική εντολή.

Σύμφωνα με την Whatsapp οι παρακολουθήσεις των καταλανών έγιναν σε δύο διαφορετικά διαστήματα 15 ημερών τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2019, όταν 1.400 συνολικά χρήστες της εφαρμογής αποτέλεσαν στόχο του λογισμικού παρακολούθησης «Pegasus» της ισραηλινής εταιρείας NSO Group.

Όπως αναφέρει η Whatsapp,  ανάμεσα σε αυτά τα θύματα παρακολούθησης, συγκαταλέγονται δημοσιογράφοι στην Ινδία, ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μαρόκο, διπλωμάτες και κυβερνητικά στελέχη.

Μέχρι τώρα δεν έχουν προκύψει στοιχεία ότι έχει γίνει χρήση του συγκεκριμένου λογισμικού από κάποια ευρωπαϊκή χώρα, όμως ο Τόρεντ πιστεύει ότι είναι πιθανόν να έχει πέσει θύμα παρακολούθησης από την ισπανική κυβέρνηση «Είναι λάθος σε μια δημοκρατία, πολιτικοί να γίνονται θύματα κατασκοπίας με τη βοήθεια του νόμου. Είναι επίσης ανήθικο να ξοδεύονται τεράστια ποσά δημοσίου χρήματος για να αγοράζονται λογισμικά που μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία για τη δίωξη πολιτικών αντιφρονούντων»

Η απάντηση του ισπανικού κράτους

Το ισπανικό Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών (CNI) σχολιάζοντας τη δημοσιευθείσα έρευνα ανέφερε ότι ενεργεί «σε πλήρη συμφωνία με το νομικό σύστημα και με τον απόλυτο σεβασμό στους εφαρμοστέους νόμος» και πως οι ενέργειές τους ελέγχονται από το ισπανικό Ανώτατο Δικαστήριο. To CNI πάντως αρνήθηκε να σχολιάσει οτιδήποτε σε σχέση με τη χρήση ή μη της εφαρμογής «Pegasus».

Οι άλλο δύο Καταλανοί που έπεσαν θύμα παρακολούθησης είναι η Άννα Γκάμπριελ, πρώην τοπική βουλευτής του ακροαριστερού, αντικαπιταλιστικού κόμματος CUP και ο ακτιβιστής Τζόρντι Ντομίνγκο.

Η Γκάμπριελ ζει στην Ελβετία καθώς ύστερα από τη διενέργεια του παράνομου, σύμφωνα με τον ισπανικό νόμο, δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας αναγκάστηκε να φύγει από την Ισπανία.

Ο Ντομίνγκο πάντως υποστηρίζει πως πιθανότατα δεν ήταν αυτός ο πραγματικός στόχος αλλά ένας προεξέχων δικηγόρος, με το ίδιο όνομα, που είχε συμμετάσχει στη διαμόρφωση του κειμένου του καταλανικού συντάγματος.

Με ανακοίνωσή του, το γραφείο του ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε πως «Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο ότι ο πρόεδρος του καταλανικού κοινοβουλίου, Ρότζερ Τόρεντ, η πρώην βουλευτής Άννα Γκάμπριελ και ο ακτιβιστής Τζόρντι Ντομίνγκο αποτέλεσαν θύματα υποκλοπης τω τηλεφώνων τους. Επιπλέον, πρέπει να δηλώσουμε, ότι οποιαδήποτε επιχείρηση περιλαμβάνει κινητό τηλέφωνο διεξάγεται πάντα σε συμφωνία με τις αρμόδιες δικαστικές αρχές».

Ο Τζον Σκοτ – Ράιλτον πάντως, επικεφαλής ερευνητής της Citizen Lab που έχει παρακολουθήσει στενά τη χρήση του λογισμικού της NSO Group και έχει συνεργαστεί με πρόσωπα που βρέθηκαν στο στόχαστρο των παρακολουθήσεων το 2019, επιβεβαιώνει ότι ο Τόρεντ υπήρξε στόχος παρακολούθησης.

«Με δεδομένη τη φύση της επίθεσης και των περιορισμένων πληροφοριών που συνέλεξε η Whatsapp από τους χρήστες της, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι το τηλέφωνο είχε στοχοποιηθεί. Χρειάζεται όμως περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί ότι η συσκευή τελικά παγιδεύτηκε. Προς το παρόν δεν έχουμε λόγο να πιστεύουμε ότι δεν παγιδεύτηκε».

«Είναι πολύ σοβαρό θέμα για όλους, κάθε δημοκρατικός πολίτης θα πρέπει να νιώθει πολύ άβολα με ειδήσεις όπως αυτή» δηλώνει ο Τόρεντ απαιτώντας να γίνει διεξοδική έρευνα και προσθέτει πως μία από τις πιο προοδευτικές κυβερνήσεις στην ιστορία της Ισπανία θα πρέπει να διερωτηθεί «αν αυτή η υπόθεση θα συμβάλει στο να μπει ένα τέλος στον βρώμικο πόλεμο»