Το επόμενο «χτύπημα» της Τουρκίας: Γεωτρήσεις νότια της Κρήτης

Ως ισχυρό μήνυμα συνέχισης των ωμών προκλήσεων και της προσπάθειας για δημιουργία τετελεσμένων εκτιμάται η απόφαση της Τουρκίας για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Η Αθήνα βρίσκεται σε αυξημένη επιφυλακή και προχωρά σε σειρά διπλωματικών κινήσεων για τη θωράκισή της απέναντι σε ενδεχόμενη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, που ενδεχομένως να είναι η επόμενη κίνηση στον σχεδιασμό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σε αυτό το πλαίσιο ενισχύονται σημαντικά τα σενάρια για αποστολή ενός τουρκικού ερευνητικού σκάφους στην περιοχή του παράνομου – σύμφωνα με την Αθήνα – τουρκολιβυκού μνημονίου, είτε νοτιοανατολικά της Κρήτης είτε στην περιοχή του Καστελλόριζου.

Το επόμενο βήμα της Τουρκίας δεν αποκλείεται να σημειωθεί και μέσα στο καλοκαίρι, πριν από τον Σεπτέμβριο, με στόχο ένα πρώτο τεστ στα αντανακλαστικά Αθήνας – Βρυξελλών. Την ετοιμότητα της Αγκυρας για γεωτρήσεις στη συγκεκριμένη περιοχή σε συνεργασία με τη Λιβύη επανέλαβε χθες ο τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δηλώνοντας ετοιμότητα για συνεργασία με εταιρείες από τη Βρετανία, τη Ρωσία, την Ιταλία ή τις ΗΠΑ. Ο Τσαβούσογλου υποστήριξε ότι η συμφωνία με τη Λιβύη αυξάνει και την ΑΟΖ της Αιγύπτου, ενώ διεμήνυσε ότι αν Ελλάδα και «ελληνοκύπριοι» αποκτήσουν μια δίκαιη προσέγγιση στο ζήτημα του διαμοιρασμού θα λυθεί το 90% των προβλημάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, με αιχμή την απόφαση για την Αγια-Σοφιά και τα μηνύματα που στέλνει σε σχέση με την τουρκική επιθετικότητα. Στις επαφές που προγραμματίζονται εκτιμάται ότι είναι και τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Σήμερα βρίσκεται στην Αθήνα ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος θα έχει συνάντηση με την ομόλογό του Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, με στόχο τον συντονισμό Αθήνας και Λευκωσίας εν όψει της Συνόδου Κορυφής όπου θα επιδιωχθεί να δοθεί συνέχεια στο θέμα των τουρκικών προκλήσεων.

Οικονομικές κυρώσεις

Η απειλή που δημιουργούν η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας και ο εξαυταρχισμός της Τουρκίας τέθηκε στο επίκεντρο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, με πληροφορίες να αναφέρουν ότι η ΕΕ προχωρά σε κατάρτιση λίστας οικονομικών κυρώσεων – πλέον – και όχι μόνο κατά προσώπων απέναντι στην Αγκυρα. Η Αθήνα μάλιστα προτείνει «τομεακά μέτρα», σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, με τον ακριβή προσδιορισμό τους να αναμένεται να συζητηθεί, ενώ θα συνεχιστούν και οι επαφές της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης. Σε αυτά πληροφορίες εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να ενταχθούν οι τομείς του τουρισμού αλλά και των τραπεζών. Ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας σημείωσε δε ότι στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων «υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της».

Ο Δένδιας επιβεβαίωσε και την ανησυχία της Αθήνας για τις εξελίξεις, καθώς ανέφερε ότι η τουρκική παραβατικότητα θα συζητηθεί εκ νέου «στο άτυπο Συμβούλιο του Αυγούστου στο Βερολίνο και όχι στο τακτικό Συμβούλιο τον Σεπτέμβριο, όπως ήταν η αρχική τοποθέτηση», ωστόσο υπογράμμισε ότι θα ζητηθεί «σύγκληση εκτάκτου Συμβουλίου εάν η Τουρκία μέχρι το άτυπο Συμβούλιο κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της».

Οι ΥΠΕΞ της ΕΕ συμφώνησαν ακόμα ότι ο ύπατος εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, θα διερευνήσει τους τρόπους για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία, «αυστηρά» στη βάση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου. Κυπριακές διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ως εξαιρετικά σημαντικό ότι δεν δόθηκε εντολή για διαπραγμάτευση με την Τουρκία.

Στην προετοιμασία των πιθανών μέτρων που «θα μπορούσαν να ληφθούν» απέναντι στην Τουρκία αναφέρθηκε και ο Μπορέλ, έστω και αν έσπευσε να επισημάνει ότι οι κυρώσεις δεν αποτελούν πολιτική από μόνες τους. Τάχθηκε υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων ΕΕ – Αγκυρας, αλλά στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών αξιών, και τόνισε ότι η Τουρκία πρέπει να τερματίσει τις μονομερείς ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι αντίθετες με τα συμφέροντα της ΕΕ, παραβιάζουν την κυριαρχία των κρατών-μελών και έρχονται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο.

Σε σχέση με την Αγία Σοφία, ο Μπορέλ ανέφερε ότι η απόφαση «καλλιεργεί δυσπιστία και προκαλεί νέες διχόνοιες ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες και υπονομεύει τις προσπάθειές μας για διάλογο και συνεργασία», καλώντας τις τουρκικές αρχές να την επανεξετάσουν και να την αλλάξουν άμεσα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ