Αφήνουν τα άλογα να ζήσουν

Κλείνοντας τη συνέντευξη που τo 2008 είχε παραχωρήσει στο περιοδικό Sight and Sound, ο Κλιντ Ιστγουντ είχε κάνει μια εκτενή αναφορά σε έναν συνάδελφό του, τον πορτογάλο σκηνοθέτη Μανοέλ Ντε Ολιβέιρα, ο οποίος αποτελούσε (και εξακολουθεί να αποτελεί) φαινόμενο και όχι μόνον του κινηματογράφου. Στα 100 του, χρόνια τότε, ο Ντε Ολιβέιρα σκηνοθετούσε ακόμη και όλοι μιλούσαν για ένα θαύμα ζωής. «Αναρωτιέμαι τι πίνει και πολύ θα ήθελα να πίνω το ίδιο ποτό» είχε πει ο Ιστγουντ ο οποίος την 31η του περασμένου Mαΐου έκλεισε τα 90 και στα τέλη της περασμένης χρονιάς μας είχε παραδώσει μια ακόμη ταινία, την «Μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ». Οσο για τον Ντε Ολιβέιρα, πέθανε το 2015 σε ηλικία 106 ετών και έχοντας γυρίσει οκτώ ακόμη, μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ από την εποχή που ο Ιστγουντ είχε μιλήσει στο Sight and Sound.

Θυμήθηκα αυτή τη συνέντευξη (που μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση όταν την είχα πρωτοδιαβάσει), όταν προσφάτως το μάτι μου έπεσε τυχαία σε ένα άλλο δημοσίευμα, επίσης παλιό: Δεκέμβριος του 1970 και θέμα στον βρετανικό Τύπο είχαν γίνει τέσσερις υπερήλικες που εκείνη την εποχή, σύμφωνα με μια έρευνα φαρμακευτικής εταιρείας, ήταν οι γηραιότεροι εργαζόμενοι στη Μεγάλη Βρετανία. Αξίζει να ειπωθούν δυο λόγια για την ιστορία τους. Στα 92 του, ο Τζέιμς Τσίβερτον ήταν ο πιο μεγάλος εκ των τεσσάρων. Επί 40 χρόνια εργαζόταν ως οδηγός λεωφορείου. Κάποια στιγμή όμως υποχρεώθηκε διά νόμου να αποσυρθεί από το επάγγελμα αυτό, κάτι που έγινε όταν ο Τσίβερτον βρισκόταν στην ηλικία των 73. Ωστόσο, έζησε σαν συνταξιούχος μόνον για… δύο ημέρες διότι τόσες ακριβώς χρειάστηκε για να βρει τη νέα του απασχόληση, σε ένα μηχανουργείο του Αλντερσοτ… Νεότερος κατά έναν μήνα του Τσίβερτον ήταν ο Γουίλιαμ Κεμπ, ο οποίος σε όλη του τη ζωή έφτιαχνε παράθυρα. Εξακολουθούσε να το κάνει την εποχή του δημοσιεύματος, κομπάζοντας μάλιστα ως ο γηραιότερος παραθυροποιός των Βρετανικών Νήσων…

Ο τρίτος της παρέας ήταν σαφώς νεότερος, μόνον ενενήντα ενός. Φρέντερικ Σπάροου το όνομά του, κηπουρός το επάγγελμά του. Το ασκούσε από τα 26 του χρόνια χωρίς να έχει σταματήσει ούτε μια μέρα. Συνομήλικος του Σπάροου ήταν ο Τζον Λόιντ, χαράκτης υάλου το επάγγελμα. Αλλη μια ζωή ολόκληρη σε μια και μόνον δουλειά, πέντε ημέρες την εβδομάδα, τα Σαββατοκύριακα ρεπό. Μάλιστα, η εταιρεία στην οποία ο Λόιντ εργαζόταν στο Στόρμπριτζ, του είχε εξασφαλίσει, λόγω ηλικίας, σε καθημερινή βάση μεταφορά από το σπίτι στον χώρο εργασίας και πίσω.

Το δημοσίευμα καταλήγει με το δεδομένο ότι και οι τέσσερις αυτοί άνθρωποι αγαπούσαν την εργασία τους η οποία όλη μαζί και για τους τέσσερις αντιστοιχεί σε 313 χρόνια. Η ζωη σκυλίσια, ίσως, όμως δεν θα μπορούσαν να την εγκαταλείψουν ποτέ όσο υπήρχαν ανάμεσά μας – και μάλλον αυτό θα πρέπει να έγινε…

Θα μπορούσες να πεις ότι αυτή η ιστορία (που σίγουρα δεν θα είναι και η μόνη πάνω σε αυτό το θέμα) ανατρέπει το περίφημο ρητό «σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν».

Για κάποιους ανθρώπους η ηλικία δεν έχει κοντέρ – είναι τόσο νέοι όσο αισθάνονται. Και σίγουρα αυτό δεν ισχύει μόνον στις φίρμες, όπως τον Κλιντ Ιστγουντ, που αρκεί να έχουν καλή υγεία για να εξακολουθούν να εργάζονται. Τη σήμερον ημέρα βέβαια, μόνον οι φίρμες φαίνεται ότι μπορούν να πετύχουν κάτι τέτοιο.

Ομως η αποδοτικότητα, η ενέργεια, η ανάγκη του προσφέρειν όπως και η ικανότητα να το κάνεις, είναι όλα τους στοιχεία που αποτελούν στόχο ζωής σε εκείνους που νιώθουν έτσι. Και κάποιοι άλλοι, αν είναι αρκετά έξυπνοι, μπορούν να το εκμεταλλευτούν και να καρπωθούν από αυτό.