Μυκήνες : Η μητρόπολη του μυκηναϊκού κόσμου

Σύμβολο της ηρωικής Eλλάδας με παγκόσμια φήμη και ακτινοβολία, οι πολύχρυσες Μυκήνες περιβάλλονται από το μαγικό πέπλο του μύθου των Aτρειδών, τις περιπέτειες των οποίων ιστορούν οι αρχαίοι έλληνες τραγικοί.

Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση, ιδρυτής και πρώτος βασιλιάς των Μυκηνών υπήρξε ο Περσέας, γιος του Δία και της Δανάης, γενάρχης της δυναστείας των Περσειδών.

Η επόμενη μυκηναϊκή δυναστεία, η δυναστεία των Ατρειδών, δηλαδή του Ατρέα και των επιγόνων του (του Αγαμέμνονα, του Μενελάου, του Ορέστη και του Τισαμενού), ήταν εκείνη που κατάφερε να επιβληθεί σε όλους τους άλλους τοπικούς ηγεμόνες του ελλαδικού χώρου και να ηγηθεί της εκστρατείας των Ελλήνων στην Τροία.

Ο λόφος των Μυκηνών κατοικήθηκε ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ.

Η πόλη, που γνώρισε την ύψιστη ακμή της κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, υπήρξε η μητρόπολη του μυκηναϊκού κόσμου, το σημαντικότερο κέντρο του μυκηναϊκού πολιτισμού, ο οποίος αναπτύχθηκε σε ολόκληρο σχεδόν τον ελλαδικό χώρο αλλά και εκτός αυτού (σε όλες τις τότε γνωστές θέσεις της μεσογειακής λεκάνης) κατά το χρονικό διάστημα 1600-1100 π.Χ.

Οι Μυκήνες κατοικήθηκαν έως το 468 π.Χ., όταν κατελήφθησαν από τους Αργείους.

Η ακρόπολη επανακατοικήθηκε τον 3ο αιώνα π.Χ.

Πάντως, ο χώρος είχε εγκαταλειφθεί αρκετά πριν τον επισκεφθεί ο Παυσανίας (2ος αιώνας μ.Χ.).

Κυκλώπεια τείχη, που οικοδομήθηκαν σε τρεις φάσεις (14ος-13ος αιώνας π.Χ.), περιβάλλουν σε μήκος 900 περίπου μέτρων τη φύσει οχυρή ακρόπολη των Μυκηνών, που χάρη στη στρατηγική θέση της εξασφάλιζε τον έλεγχο των οδών επικοινωνίας.

Τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών είναι τα ακόλουθα:

• Το Ανάκτορο (στο ψηλότερο σημείο), με μνημειακό κλιμακοστάσιο, κεντρική αυλή και το «μέγαρο», ένα επίμηκες ορθογώνιο αρχιτεκτόνημα που χωρίζεται σε πρόπυλο, «πρόδομο» και «δόμο» (αίθουσα του θρόνου).
• Η Πύλη των Λεόντων, η κύρια είσοδος της τειχισμένης ακρόπολης και ιδιαίτερα αξιόλογο δείγμα μνημειακής γλυπτικής, που οφείλει την ονομασία της στο ανάγλυφο σύμπλεγμα αντικριστών λεόντων που καλύπτει το τρίγωνο πάνω από το υπέρθυρο.
• Ο Ταφικός Περίβολος Α, με βασιλικούς λακκοειδείς τάφους των αρχών της Υστεροελλαδικής Ι Εποχής (16ος αιώνας π.Χ.) και πολύτιμα κτερίσματα (χρυσές νεκρικές προσωπίδες και ποικίλα αριστουργήματα), που εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
• Η Οικία των Ειδώλων, λατρευτικό κέντρο, στο οποίο βρέθηκαν σημαντικά ανθρωπόμορφα και οφιόσχημα ειδώλια.
• Ο Ταφικός Περίβολος Β (εκτός των τειχών), με βασιλικούς λακκοειδείς τάφους των Μεσοελλαδικών Χρόνων (17ος-16ος αιώνας π.Χ.) και ευρήματα αριστουργηματικής τέχνης, που εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
• Ο «Θησαυρός του Ατρέως» (εκτός των τειχών), ο μεγαλοπρεπέστερος και πλέον αντιπροσωπευτικός θολωτός τάφος των Μυκηνών (περίπου 1250 π.Χ.), άριστα διατηρημένος.
• Οι θολωτοί τάφοι «της Κλυταιμνήστρας» (1400-1300 π.Χ.), «του Αιγίσθου» (1510-1460 π.Χ.) και «των Λεόντων» (1460-1400 π.Χ.), εκτός των τειχών.