EE : Στις ελληνικές καλένδες η τουρκική προκλητικότητα – Ο ρόλος της Γερμανίας

Ροκανίζουν το χρόνο οι Ευρωπαίοι σε ότι αφορά τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής που να απαντά στις τουρκικές προκλήσεις τις οποίες σε αυτή τη φάση υφίστανται άμεσα δύο κράτη μέλη της ΕΕ, η Ελλάδα και η Κύπρος.

Τον …ερχόμενο Σεπτέμβριο

Οι ευρωτουρκικές σχέσεις παραπέμφθηκαν για συζήτηση σε ειδική Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, σύμφωνα με δήλωση από την Κυπριακή πλευρά ωστόσο δεν φαίνεται να έχει κλειδώσει κάτι τέτοιο και επικρατεί σύγχυση καθώς ο εκπρόσωπος Τύπου του προέδρου Σαρλ Μισέλ, Barend Leyts να ενημερώνει τους δημοσιογράφους που έσπευσαν να το επιβεβαιώσουν ότι «δεν μπορεί να επιβεβαιώσει μια τέτοια πληροφορία».

Ταυτόχρονα κατά την πρώτη μέρα της παρούσας Συνόδου των ηγετών της ΕΕ δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια νεότερη εξέλιξη αναφορικά με τη διαμόρφωση από τον κ. Μπορέλ της λίστας των κυρώσεων για την παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Άλλωστε το κύριο ζήτημα που μονοπωλεί τις συζητήσεις στις Βρυξέλλες αυτή τη στιγμή είναι η γεφύρωση των εσωτερικών αντιθέσεων και των διαφωνιών εντός της ΕΕ προκειμένου να επιτευχθεί συμβιβασμός που θα οδηγήσει σε απόφαση για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Μάλιστα από τα μηνύματα των Ευρωπαίων ηγετών αυτό που αναδεικνύεται είναι πως δεν βρίσκεται στις προτεραιότητές τους το ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων, σε αντίθεση με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη που με τις παρεμβάσεις τους έδειξαν να είναι και οι μόνοι που επείγονται για ευρωπαϊκή απάντηση στην τουρκική επιθετικότητα.

Ξεκάθαρες επιλογές

Κατά την πρώτη μέρα της Συνόδου Κορυφής που βρίσκεται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες, ο κ. Μητσοτάκης ζήτησε ξεκάθαρες επιλογές για αυστηρές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι δεν γίνεται η Τουρκία να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών μελών και να μην υπάρχει ισχυρή αντίδραση.

Επιπλέον, έθιξε το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, υπογραμμίζοντας ότι είναι ενδεικτικό για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τις διεθνείς συμφωνίες, τον αλληλοσεβασμό και τον διαθρησκειακό διάλογο.

Επίσης ζήτησε να συζητηθεί αναλυτικά η σχέση ΕΕ-Τουρκίας στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Το ζήτημα των σχέσεων με την Τουρκία έθεσε και ο Νίκος Αναστασιάδης, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος δήλωσε ότι «κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπήρξε σύντομο μήνυμα για τις σχέσεις με την Τουρκία από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Νίκο Αναστασιάδη».

Αιχμές για «διάβρωση» ομόφωνων αποφάσεων της ΕΕ

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά την παρέμβαση του, ανέφερε ότι «η προσέγγιση του κατευνασμού έναντι της Τουρκίας δοκιμάστηκε και απέτυχε. Πρέπει να μετουσιώσουμε τις δηλώσεις αλληλεγγύης σε πράξεις».

Μάλιστα ο Νίκος Αναστασιάδης άφησε αιχμές κατά κύκλων της ΕΕ τονίζοντας με νόημα , ότι ενόσω η τουρκική προκλητικότητα συνεχίζεται δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε πρωτοβουλίες που αντιτίθενται ή διαβρώνουν τις ομόφωνες αποφάσεις που έχει λάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο Νίκος Αναστασιάδης ζήτησε επέκταση των κυρώσεων της ΕΕ έναντι φυσικών και νομικών προσώπων που εμπλέκονται στο παράνομο γεωτρητικό πρόγραμμα της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ζήτησε, επίσης, τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην απόφαση που ήδη έχει ληφθεί στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, για την ετοιμασία δέσμης περαιτέρω μέτρων που θα επιβληθούν στην Τουρκία.

Ο Σεπτέμβριος είναι μακριά

Ακόμα και στην περίπτωση που τελικά αποφασιστεί η ειδική συνεδρίαση της ΕΕ για τις ευρωτουρκικές σχέσεις ο Σεπτέμβριος είναι πολύ μακριά καθώς ήδη η Τουρκία ξεδιπλώνει την αναθεωρητική της πολιτική. Σε μόλις μία εβδομάδα από σήμερα, στις 24 Ιουλίου μπαίνει σε εφαρμογή η λειτουργία της Αγια-Σοφιάς ως τζαμιού. Μάλιστα η ημερομηνία που επέλεξε ο Ταγίπ Ερντογάν μόνο τυχαία δεν είναι καθώς πρόκειται για την ημέρα κατά την οποία υπογράφτηκε η συνθήκη της Λωζάνης.

Με την κίνηση αυτή ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να δείξει έμπρακτα ότι αμφισβητεί τα υπάρχοντα σύνορα στην περιοχή καθώς θεωρεί τη συνθήκη εκείνη ως ζημιά και ήττα του Κεμάλ.

Παράλληλα η Άγκυρα έχει διαμηνύσει ότι προτίθεται μέσα στο καλοκαίρι να προχωρήσει σε έρευνες και γεωτρήσεις τόσο νότια της Κρήτης στο πλαίσιο του τουρκολιβυκού συμφώνου όσο και στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Ο ρόλος της Γερμανίας

Κατά τα φαινόμενα η Γερμανία είναι βασικός παράγοντας της ευρωπαϊκής κωλυσιεργίας καθώς έχει εντελώς διαφορετική στάση από χώρες όπως η Γαλλία της οποίας οι σχέσεις είναι στο κόκκινο με την Τουρκία και έχουν εκφραστεί ακόμα και εντός του ΝΑΤΟ μετά το επεισόδιο ανοιχτά της Λιβύης και την παραλίγο εμπλοκή πολεμικών πλοίων των δύο χωρών.

Ενδεικτική αυτής της κατάστασης ήταν η σκέψη που υπήρχε από τον Σαρλ Μισέλ -όπως τουλάχιστον διέρρευσε στον ελληνικό τύπο, αλλά δεν επιβεβαιώνεται από τις αρμόδιες πηγές των Βρυξελλών- να πραγματοποιηθεί πενταμερής συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου με την συμμετοχή των Μέρκελ, Μακρόν, Μητσοτάκη και Λάιεν.

Από ότι φαίνεται το Βερολίνο πιέζει για έναν ελληνοτουρκικό διάλογο και διευθέτηση πριν από όλα σε διμερές επίπεδο, ενώ επιφυλακτικές σε κυρώσεις προς την Τουρκία εμφανίζονται η Ιταλία, η Ισπανία και η Ουγγαρία και ουσιαστικά συντάσσονται με την Γερμανία.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πριν από λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε η μυστική τριμερής συνάντηση στο Βερολίνο σε επίπεδο διπλωματών, την οποία βεβαίως διέρρευσε στη συνέχεια και έκανε γνωστή ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Αξίζει να σημειωθεί δε, ότι όπως έγινε σήμερα γνωστό, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας θα έρθει στην Αθήνα την Τρίτη και θα έχει συνάντηση με το Νίκο Δένδια.

Η συνάντηση των δύο υπουργών ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια της γερμανικής πρωτοβουλίας για διάλογο σε διμερές ελληνοτουρκικό επίπεδο που εκφράστηκε με την προηγηθείσα μυστική συνάντηση στο Βερολίνο του διπλωματικού συμβούλου της Άνγκελας Μέρκελ, Γιαν Χέκερ, της Ελένης Σουρανή, επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ιμπραχίμ Καλίν, συμβούλου και εκπροσώπου του Ταγίπ Ερντογάν.