Η ώρα των μεγάλων αποφάσεων

Η ελληνική οικονομία εισέρχεται ξανά σε μία δύσκολη περίοδο. Η κρίση του κορωνοϊού έχει ανατρέψει τα θετικά δεδομένα στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, παράλληλα με τις προσδοκίες για μια άμεση ισχυρή επανεκκίνηση της οικονομίας. Το 2020, έπειτα από πολλά χρόνια πρωτογενών πλεονασμάτων, θα σημειωθεί πρωτογενές έλλειμμα που θα υπερβεί το 5% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι το 2021 η χώρα μας θα έχει επιστρέψει στα ελλείμματα, θα εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη και μια ασθενική ανάπτυξη, ανάλογα με τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας, όπου και εκεί τα νέα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά.

Βεβαίως, όλα αλλάζουν αυτή την περίοδο στην Ευρώπη. Οι αυστηροί κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας για το έλλειμμα δεν πρόκειται να επιστρέψουν, τουλάχιστον, το επόμενο έτος. Και μαζί με αυτούς, η θηλιά των πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ αποτελεί, πλέον, παρελθόν για την Ελλάδα. Ταυτόχρονα και η γερμανική προεδρία, αυτό το εξάμηνο, στην ΕΕ είναι προς το συμφέρον της χώρας μας. Η καγκελάριος Μέρκελ ποντάρει πολλά στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης. Το μόνο εργαλείο που μπορεί αυτή την ώρα να κινητοποιήσει επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ σε όλη την ευρωπαϊκή οικονομία.

Σ’ αυτή τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται δεν υπάρχουν πολλές επιλογές, λένε όσοι γνωρίζουν τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που διαμορφώνονται επιτακτικά μπροστά μας. Μπορεί το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο να είναι πιο χαλαρό λόγω της πανδημίας, αλλά οι αγορές καραδοκούν. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος τώρα: Να ξαναμπεί η Ελλάδα στη μαύρη λίστα των αγορών και σε έναν φαύλο κύκλο αύξησης των επιτοκίων γυρίζοντας πολλά χρόνια πίσω.

Σε δύσκολα ερωτήματα δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Δεν υπάρχει κάποιος εύκολος δρόμος. Ο μόνος τρόπος είναι ο δρόμος της ανάπτυξης της οικονομίας και αυτός περνάει μέσα από το νέο υπό διαμόρφωση Ευρωπαϊκό Ταμείο, τα κονδύλια του οποίου όμως δεν είναι δεδομένο ότι η χώρα μας θα μπορέσει να τα αξιοποιήσει στο έπακρο, ώστε να καρπωθεί τα οφέλη του. Υπάρχει το αρνητικό προηγούμενο του ΕΣΠΑ, όπου το ελληνικό Δημόσιο απέτυχε να το αναδείξει σε εργαλείο ανάπτυξης, χάνοντας δισεκατομμύρια για τη χώρα μας. Δεν γίνεται ξαφνικά το ελληνικό κράτος από κακός μαθητής να αναδειχθεί σε αριστούχο, όπως απαιτείται για να τρέξουν γρήγορα οι χρηματοδοτήσεις από την Ευρώπη και να γίνουν οι επενδύσεις που απαιτούνται.

Κάπως έτσι, ανοίγει πάλι η μεγάλη συζήτηση για τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα μας εδώ και τώρα, χωρίς καμία νέα καθυστέρηση. Τις βαθιές αλλαγές που απαιτείται να ξεκινήσουν, πρώτα από όλα, από το Δημόσιο, όπως επισημαίνουν με έμφαση αξιόπιστοι οικονομικοί παράγοντες του τόπου. Ο μηχανισμός του Δημοσίου θα κληθεί να παραγάγει μεγάλο έργο για να ορθοποδήσει η χώρα. Θα μπορέσει με τις δομές που διαθέτει ή θα αποτύχει; Θα αλλάξει; Οι επιλογές που πρέπει να γίνουν και οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι μεγάλες. Βεβαίως, όχι μόνο στο Δημόσιο. Σε όλα τα κρίσιμα μέτωπα. Στη φορολογία, στο Ασφαλιστικό, παντού.

Είναι η ώρα των μεγάλων αποφάσεων. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση που έχει μπροστά της η κυβέρνηση και η ελληνική κοινωνία, όπως την περιγράφουν όσοι γνωρίζουν τι διακυβεύεται!