Πίσω στον 19ο αιώνα

Η γέννησή της τοποθετείται πριν από έναν ακριβώς αιώνα. Στις 4 Αυγούστου του 1920 δημοσιεύτηκε μια μελέτη 42 σελίδων, όπου ο Ουόλτερ Λίπμαν και ο Τσαρλς Μερτς υποστήριξαν με πολλά παραδείγματα ότι η κάλυψη της Οκτωβριανής Επανάστασης από τους New York Times ήταν προκατειλημμένη. «Οι ειδήσεις γύρω από τη Ρωσία δεν αφορούν τόσο το τι συμβαίνει, όσο το τι θέλουν κάποιοι να βλέπουν», έγραψαν. Την ίδια περίπου εποχή άρχισε να κερδίζει οπαδούς η ρήση του Τζόζεφ Πούλιτζερ ότι «Η Δημοκρατία μας και ο Τύπος της θα ανέβουν ή θα πέσουν μαζί».

Η ημερομηνία του θανάτου της είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστεί. Αλλοι τη συνδέουν με τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, άλλοι με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, άλλοι πάλι με την αλλαγή της σύνθεσης των συντακτικών ομάδων στα μέσα ενημέρωσης: λιγότεροι λευκοί, περισσότερες γυναίκες. Μπορεί και να μην έχει επέλθει ακόμη το οριστικό τέλος. Εχει προταθεί όμως ήδη ο διάδοχος: η αντικειμενικότητα πέθανε, ζήτω η ηθική καθαρότητα!

«Η βιομηχανία των μίντια πρέπει να εγκαταλείψει την επίφαση της αντικειμενικότητας και οι δημοσιογράφοι να καταβάλλουν προσπάθεια να είναι δίκαιοι και να λένε την αλήθεια, όσο καλύτερα μπορούν, με βάση το δεδομένο πλαίσιο και τα διαθέσιμα γεγονότα», έγραψε πρόσφατα στους New York Times ο Γουέσλι Λόουερι, ένας 30χρονος δημοσιογράφος του CBS που έχει βραβευθεί με Πούλιτζερ. Εχει δίκιο ο μικρός, αναφώνησε ο διευθυντής της εφημερίδας, ο Ντιν Μπάκετ. «Η αντικειμενικότητα έχει γίνει καρικατούρα. Καλύτερα να επιδιώκουμε αξίες όπως δικαιοσύνη, ανεξαρτησία και ενσυναίσθηση».

Ο ίδιος αυτός διευθυντής, βέβαια, απομάκρυνε πριν από λίγο καιρό τον υπεύθυνο της αρθρογραφίας επειδή δημοσίευσε το άρθρο ενός ρεπουμπλικανού γερουσιαστή που ζητούσε να χρησιμοποιηθεί ο στρατός για να διαλυθούν οι διαδηλώσεις για τον Τζορτζ Φλόιντ. Και είδε αυτή την εβδομάδα να παραιτείται μια άλλη αρθρογράφος του, καταγγέλλοντας ότι ο πραγματικός διευθυντής της εφημερίδας είναι το Twitter.

Οπως λέει στην El Pais ο αμερικανός καθηγητής Ιστορίας Μαρκ Λίλα, εμπνευστής του γνωστού κειμένου που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Harper’s και κατήγγελλε την αδιαλλαξία ενός συγκεκριμένου προοδευτικού ακτιβισμού, στα τέλη του 20ού αιώνα οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν κινήθηκαν προς τον 20ό αιώνα, αλλά επέστρεψαν στον 19ο. «Ο αιώνας εκείνος χαρακτηριζόταν από θρησκευτικό ζήλο, καταγγελίες, λογοκρισία, αδιαφορία για τις τέχνες, έλλειψη καλλιέργειας. Ζούμε σε έναν καινούργιο 19ο αιώνα».

Εχει ενδιαφέρον ότι την ώρα που στην Αμερική θυσιάζονται δημοσιογράφοι στον βωμό της (θνήσκουσας) αντικειμενικότητας και της (αντιστεκόμενης) πολιτικής ορθότητας, στη Γαλλία παραιτείται ο διευθυντής μιας εφημερίδας για να αναλάβει την ανασυγκρότηση της (παλιάς καλής) Αριστεράς. Αφού διαψεύστηκαν οι ελπίδες που είχε εναποθέσει στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Λοράν Ζοφρέν αποφασίζει στα 68 του να τα βάλει με τον Μακρόν. Καλό στομάχι!