Στη ζώνη δοκιμασίας

Δίπλα στη συμπλήρωση ενός χρόνου διακυβέρνησης από τη νέα ομάδα εξουσίας, συμπληρώνεται και το κεφάλαιο, το συμπαγές κεφάλαιο των προβλημάτων, που ορίζουν την Ελλάδα του σήμερα. Προβλήματα και αιτήματα που συγκροτούν την έσω κοινωνική και πολιτική της υπόσταση. Αλλοτε με τρόπο εκθαμβωτικά ορατό, άλλοτε με τρόπο υπονομευτικά μεταμφιεσμένο. Μετά τον χρόνο που πέρασε και με τα σημαντικά εμπόδια που συνάντησε στον δρόμο της να έχουν με επιτυχία αντιμετωπισθεί (Εβρος, Covid-19), σήμερα βρίσκεται μπροστά στην οριακότητα της εποχής. Εδώ θα κριθεί μέχρι πού και πόσο αντέχει η διαχειριστική της αντίληψη. Εδώ θα κριθεί η πολιτική αντοχή της επιλογής ισορροπίας και συμβιβασμών.

Η οριακότητα της εποχής και ο πολιτικός χειρισμός της θα αποτελέσει τη ζώνη δοκιμασίας για την κυβέρνηση. Είναι πάντα στη διακυβέρνηση αναγκαία μια επαρκής διαχείριση. Ποτέ όμως δεν εξαντλείται σε αυτή. Αν μια ομάδα εξουσίας δεν έχει μόνο σκοπό την αυτοσυντήρησή της, η διαχειριστική επάρκεια εξελίσσεται σε παγίδα, αφού η ικανοποίηση των αποτελεσμάτων του μικρού ορίζοντα παραπλανά και παγιδεύει.

Πάντα θα επανέρχεται το σταθερό και αναπόδραστο. Το αίτημα της στρατηγικής θεώρησης. Μια ματιά των ορατών συνθηκών του παρόντος, που ψάχνει επίμονα την αόρατη κίνηση και τροπή, με σκοπό να της ορίσει ρυθμό και κατεύθυνση. Η κυβέρνηση δεν μας κέρδισε την προσοχή με τις στρατηγικές της ανησυχίες. Είναι σαν να μην την απασχολεί η ζωή την επομένη. Στη χώρα για δεκαετίες την αναμέτρηση κερδίζουν οι οπαδοί των προβλημάτων και οι εχθροί των λύσεων. Οι φίλοι των λύσεων δεν είχαν ιδιαίτερη τύχη στην κάλπη. Από μετάθεση σε μετάθεση, από σε αναβολή σε αναβολή, φτάσαμε στη σημερινή οριακότητα.

Οριακότητα στην οικονομία. Η κρίση του Covid-19 έφερε ύφεση, πηγές πλούτου όπως ο τουρισμός πλήττονται, παρδοσιακοί τομείς παραγωγής υστερούν, νέες παραγωγικές δραστηριότητες δεν εμφανίζονται, η καινοτομία είναι στα χαρτιά, οι πόροι συγκεκριμένοι, η διανομή τους με μεθόδους παλαιάς πολιτικής κοπής. Καμιά παραγωγική Ελλάδα δεν σκιρτά. Η κυβέρνηση στέκεται και βραδυπορεί.

Οριακότητα του κράτους. Εχει πια ωριμάσει όσο ποτέ μια γενναία μεταρρύθμιση στο κράτος, με δραματική διαγραφή της δουλοκτητικής φύσης του. Μεταρρύθμιση με προσανατολισμό τα δικαιώματα και όχι τη διάσωση προνομίων αυθαιρεσίας των «λειτουργών». Αξιολόγηση. Παντού. Αυστηρή. Απαιτητική. Ασφαλώς χρήσιμες οι παρεμβάσεις του Κυριάκου Πιερρακάκη. Δεν αρκεί όμως μια λύση στην «κυκλοφορία» των εγγράφων. Ο πυρήνας των διατάξεων ελέγχου και γραφειοκρατικής παρεμπόδισης πρέπει να σπάσει.

Οριακότητα της τουρκικής επιθετικότητας. Είμαστε σε ριζικά νέα φάση στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Το ζήτημα δεν τίθεται με παρρησία στον δημόσιο διάλογο. Πώς στεκόμαστε απέναντι στη νέα συνθήκη των πραγμάτων, στην κλιμάκωση που έχουμε μπροστά μας; Ως πού μπορούμε και αντέχουμε να πάμε; Με την κυβέρνηση να έχει την πρώτη ευθύνη για αυτό, ας γνωρίζουμε ότι τα πράγματα που αποφεύγουμε να συναντήσουμε, θα μας συναντήσουν αυτά.

Ενα χρόνο στην εξουσία. Και δεν έχει ακόμη με σαφήνεια η κυβέρνηση απαντήσει. Η φύση της πολιτικής είναι μία. Είναι μια υπόθεση απέναντι και εναντίον. Και ακολούθως και μαζί συγκροτημένη δημιουργική δράση πέρα από το παρόν. Απέναντι σε τι έχει τοποθετηθεί η κυβέρνηση; Και υπέρ τίνος θα σχεδίαζε στρατηγικά τη δράση της;

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας