Δάμων, ο θεωρητικός της μουσικής (Μέρος Β’)

Ο Δάμων κατάφερε να συλλάβει σε όλο του το βάθος το ζήτημα της επίδρασης της μουσικής στο χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου.

Σε ένα απόσπασμα έργου του Φιλόδημου, επικούρειου φιλοσόφου και ποιητή με πλούσιο συγγραφικό έργο, διαβάζουμε ότι ο Δάμων, απαντώντας στο ερώτημα αν η μουσική βελτιώνει από ηθικής απόψεως τον άνθρωπο ως μια ολότητα ή μόνο σε ορισμένες πτυχές της προσωπικότητάς του, υποστήριζε εμφατικά το πρώτο.

Εξίσου σημαντική θεωρούσε ο Δάμων την επίδραση της μουσικής στην κοινωνία, ισχυριζόταν δε ότι ενδεχόμενες μεταβολές σε αυτό το πεδίο είχαν αναπόφευκτα αντίκτυπο σε ολόκληρη τη νομική συγκρότηση μιας πόλης.

Τις σκέψεις του αυτές τις διατύπωσε σε ένα σύγγραμμα, που είχε τη μορφή ενός λόγου προς τον Άρειο Πάγο.

Η επιλογή αυτής της μορφής είναι ευεξήγητη, εάν το έργο πραγματευόταν κυρίως ζητήματα μουσικής αγωγής και, κατά συνέπεια, θέματα που αφορούσαν άμεσα τη σεβάσμια βουλή του λόφου του Άρη.

Το σύγγραμμα του Δάμωνος αναφέρεται πλειστάκις στην Πολιτεία του Πλάτωνος —ο εξέχων φιλόσοφος είχε για μουσικοδιδάσκαλο τον Δράκοντα, μαθητή του Δάμωνος—, απ’ όπου πληροφορούμαστε ότι ο Δάμων διεξήλθε τη ρυθμική και προέβη στην ανάλυση των επιμέρους μέτρων.

Το εν λόγω συγγραφικό έργο του Δάμωνος δεν είναι πάντως ένα εγχειρίδιο μετρικής, καθώς ο συγγραφέας δίνει προτεραιότητα στην επίδραση που ασκεί η μουσική στο ήθος, καθώς και στο πρόβλημα της μουσικής μόρφωσης.

Η πυθαγορική διδασκαλία επηρέασε κατά τα φαινόμενα τις θεωρίες του Δάμωνος —ο μουσικός Πυθοκλείδης, δάσκαλος του Αγαθοκλή και του Λαμπροκλή, πνευματικός πρόγονος του Δάμωνος, ονομάζεται Πυθαγόρειος—, δυστυχώς όμως δεν έχουμε πλέον τη δυνατότητα να ορίσουμε με ακρίβεια το βαθμό επίδρασής της.

Δάμων, ο θεωρητικός της μουσικής (Μέρος Α’)