Γερμανική παρέμβαση αποσόβησε τo «θερμό» επεισόδιο στο Αιγαίο – Πώς φτάσαμε ένα βήμα πριν την σύρραξη με την Τουρκία

Προς αποκλιμάκωση οδηγείται η ένταση στο Αιγαίο, μετά τις επαφές της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Πληροφορίες ήθελαν τον τουρκικό πολεμικό στόλο να αποχωρεί και να γυρνά προς τα τουρκικά παράλια. Ωστόσο,  αρμόδιες πηγές του ΓΕΕΘΑ σχολιάζουν ότι «η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη» με τις μονάδες και τα μέσα των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων να εξακολουθούν να παρακολουθούν τις κινήσεις του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού.

Την ίδια ώρα το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Oruc Reis» παραμένει αγκυροβολημένο ανοιχτά του λιμανιού της Αττάλειας, χωρίς να έχει μετακινηθεί καθόλου από τη θέση του το τελευταίο 24ωρο μετά την έκδοση της παράτυπης τουρκικής NAVTEX, η οποία δεσμεύει περιοχή νότια του Καστελόριζου.

Antalya dolaylarında beklemekte olan Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisine
Deniz Kuvvetleri'ne bağlı fırkateynler eşlik ediyor. pic.twitter.com/T5dYFk8mQp

— Doğu Akdeniz Politik (@akdenizpolitik) July 22, 2020

Έπειτα από ένα 24ωρο «θρίλερ», όπου υπήρχαν φήμες ακόμα και για ένοπλη σύγκρουση, το διπλωματικό μπαράζ από την ελληνική πλευρά, καθώς και οι τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε διαδοχικά η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέτρεψαν τα χειρότερα.

Μπορεί να πέφτουν οι τόνοι χάρη στη γερμανική παρέμβαση, παρ’ όλα αυτά ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ενημερώσει αύριο, Πέμπτη, τους πολιτικούς αρχηγούς για τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, καθώς και για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής.

Bild: Η Μέρκελ σταμάτησε στο παρά 5′ πόλεμο Ελλάδας – Τουρκίας

«Τουρκία και Ελλάδα έφτασαν πολύ κοντά σε στρατιωτική σύγκρουση το βράδυ της Τρίτης, μετά την απόφαση της Άγκυρας να στείλει ερευνητικό πλοίο ανοιχτά του Καστελλόριζου», αποκαλύπτει η γερμανική εφημερίδα Bild.

Τα πλοία του πολεμικού ναυτικού και των δύο χωρών ήταν σε ετοιμότητα, ενώ και τα μαχητικά αεροσκάφη τους ήταν ήδη στον αέρα. Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με την Bild, η καγκελάριος Μέρκελ απέτρεψε μία πιθανή πολεμική σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών.

Kriegsschiffe im Mittelmeer – Merkel stoppt griechisch-türkischen Militärkonflikt https://t.co/LTpZzdpVzu

— BILD (@BILD) July 22, 2020

Η γερμανική εφημερίδα δίνει το χρονοδιάγραμμα της έντασης:

• Το πρωί η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX σύμφωνα με την οποία επρόκειτο να διεξάγει έρευνες για υδρογονάνθρακες στο Καστελόριζο, το οποίο βρίσκεται μόλις τρία χιλιόμετρα από την δυτική ακτή της Τουρκίας.
• Ήδη από το πρωί, δύο μαχητικά F-16 της τουρκικής αεροπορίας πέταξαν πάνω από το νησί. Η Αθήνα απάντησε στέλνοντας και αυτή μαχητικά αεροσκάφη.
• Το μεσημέρι, το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό κήρυξε συναγερμό. Ανακλήθηκαν οι άδειες των στρατιωτών και επέστρεψε από την Κύπρο αρχηγός ΓΕΕΘΑ της χώρας Κωνσταντίνος Φλώρος. Ο λόγος: Στρατιωτική δραστηριότητα γύρω από τη βάση του Ακσάζ στην Τουρκία.
• Το απόγευμα όλα έγιναν ξεκάθαρα: 18 πλοία κινούνταν προς το Καστελόριζο, όπως έμαθε η εφημερίδα από στρατιωτικούς κύκλους από την Αθήνα. Μία κατάσταση δηλαδή , που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση μεταξύ δύο χωρών – μελών του ΝΑΤΟ.
• Αλλά τότε ήρθε η Μέρκελ – και σύμφωνα με πληροφορίες της Bild – κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή κάλεσε τον Ερντογάν και τον Μητσοτάκη ώστε να διαμεσολαβήσει μεταξύ των δύο πλευρών, με επιτυχία. Ο τουρκικός στόλος άλλαξε ρότα προς την αντίστροφη πορεία και οι εντάσεις προς στιγμήν εκτονώθηκαν.
• Το τηλεφώνημα της Μέρκελ επιβεβαιώθηκε και από την αναπληρώτρια εκπρόσωπο της καγκελαρίου. “Επιβεβαιώνω πως η καγκελάριος μίλησε στον Ερντογάν, στο τηλέφωνο. Η συνομιλία πραγματοποιήθηκε για την κατάσταση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Γι αυτούς τους λόγους συνομίλησε αργότερα και με τον Μητσοτάκη».

Υπενθυμίζεται πως η Άνγκελα Μέρκελ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, το απόγευμα της Τρίτης, οπότε και την ενημέρωσε για τις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας. Το βράδυ της ίδιας ημέρας η Γερμανίδα καγκελάριος επικοινώνησε με τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, σε μία καθοριστική παρέμβαση για τις εξελίξεις στο Αιγαίο.

Εκπρόσωπος γερμανικού ΥΠΕΞ: Δεν επιθυμούμε καμία κλιμάκωση

«Δεν επιθυμούμε καμία κλιμάκωση» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά «αντιθέτως, θέλουμε να υπάρχει συνετός διάλογος», δήλωσε πριν από λίγο ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Κρίστοφερ Μπούργκερ, επαναλαμβάνοντας ταυτόχρονα τη χθεσινή δήλωση του υπουργού εξωτερικών Χάικο Μάας από την Αθήνα, ότι «θέλουμε πρόοδο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, αλλά αυτή είναι δυνατή μόνο εφόσον η Άγκυρα εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».

Από την πλευρά της καγκελαρίας, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ουλρίκε Ντέμερ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες περί τηλεφωνικής συνομιλίας της Άνγκελα Μέρκελ με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.

Σε ό,τι αφορά την επικοινωνία της με τον κ. Ερντογάν, δήλωσε ότι έγινε χθες το βράδυ και στο πλαίσιό της «συζητήθηκαν διάφορα θέματα, ιδιαίτερα η κατάσταση στην Λιβύη και στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και διάφορα διμερή ζητήματα».

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν οι τουρκικές γεωτρήσεις αποτέλεσαν θέμα της συνομιλίας με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, η κ. Ντέμερ δήλωσε: «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι θέμα ήταν η Ανατολική Μεσόγειος. Η θέση μας επί της αρχής σε ό,τι αφορά τις γεωτρήσεις, για το θέμα των θαλασσίων συνόρων και την εκμετάλλευση φυσικών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι γνωστή. Υπάρχει και απόφαση για κυρώσεις από την ΕΕ».

Για το ίδιο θέμα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών παρέπεμψε και πάλι στις δηλώσεις του κ. Μάας από την Αθήνα.

Ο υπουργός «επανέλαβε τη θέση της γερμανικής κυβέρνησης, ότι πρέπει να τηρηθεί το διεθνές δίκαιο και ότι πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας θα είναι εφικτή μόνο εάν η Τουρκία εγκαταλείψει τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα βλέπουμε στην ΕΕ την αναγκαιότητα για έναν διάλογο με την Τουρκία, διότι η Τουρκία είναι μια στρατηγικά σημαντική χώρα», δήλωσε ο κ. Μπούργκερ και υπενθύμισε ότι κατά το τελευταίο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ το θέμα των σχέσεων με την Τουρκία «ήταν πολύ ψηλά στην ημερήσια διάταξη».

Ανέφερε επίσης ότι το ζήτημα «θα εξακολουθήσει να αποτελεί θέμα το οποίο θα χειριζόμαστε κατά προτεραιότητα κατά την προεδρία μας στην ΕΕ».

Οι κινήσεις της Αθήνας – Τα τρία σενάρια

Πέρα από τη χθεσινή επικοινωνία του πρωθυπουργό με την Άνγκελα Μέρκελ, το ελληνικό ΥΠΕΞ απέστειλε έντονο διάβημα στην Άγκυρα για τερματισμό των παράνομων ενεργειών, ενώ σήμερα, η ελληνική διπλωματία προχώρησε στην έκδοση αντι-NAVTEX στη συγκεκριμένη περιοχή.

Η Ελλάδα επιχείρησε διεθνοποίηση του ζητήματος στο ανώτατο επίπεδο, καθώς ενημέρωσε την ΕΕ, στο ΝΑΤΟ και στον ΟΗΕ, καθώς και τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία).

Σύμφωνα με δημοσίευμα στα σημερινά «ΝΕΑ», τρία είναι τα πιθανά σενάρια που μπορεί να συμβούν, βάσει του επιχειρησιακού σχεδιασμό του υπουργείου Άμυνας, και φτάνουν μέχρι και την πολεμική εμπλοκή του Πολεμικού Ναυτικού.

Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, σε περίπτωση που το «Ούρουτς Ρέις» κατευθυνθεί στην ελληνική υφαλοκρηπίδα χωρίς να συνοδεύεται από τουρκικά πολεμικά, τότε το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό θα το παρακολουθεί με στόχο τη μη πρόκληση έντασης.

Στο δεύτερο σενάριο, εάν το τουρκικό ερευνητικό συνοδευτεί από πολεμικά πλοία, τα πράγματα θα οδηγηθούν σε μια ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση ισχύος στην περιοχή με το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό να στήνει πλωτό φράγμα στην Τουρκία.

Το τρίτο σενάριο είναι ουσιαστικά και το επόμενο βήμα της απελευθέρωσης των κανόνων εμπλοκής στην περίπτωση που τον τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό προχωρήσει σε επιθετικές ενέργειες.