Τρόμος στο Σεν Μισέλ 25 χρόνια μετά

Η βόμβα εξερράγη στην καρδιά του Παρισιού, την ώρα που ο κόσμος επέστρεφε από τη δουλειά στα σπίτια του. Η έκρηξη φιάλης αερίου μέσα σε συρμό του προαστιακού RER B συγκλόνισε τον σταθμό «Σεν Μισέλ-Νοτρ Νταμ» με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 8 άνθρωποι και να τραυματιστούν περισσότεροι από 100.

Όταν ο γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ και ο πρωθυπουργός Αλέν Ζυπέ έφθαναν λίγο αργότερα στο σημείο της έκρηξης δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι η 25η Ιουλίου του 1995 θα αποτελούσε την απαρχή μιας σειράς τρομοκρατικών ενεργειών που θα απασχολούσαν τη Γαλλία για πολλά χρόνια. Οι διωκτικές αρχές κατέληξαν γρήγορα ότι η επίθεση φέρει την υπογραφή της αλγερινής τρομοκρατικής οργάνωσης Groupe Islamique Armé (GIA), η οποία με το χτύπημα αυτό μετέφερε από την Αλγερία τις ένοπλες συγκρούσεις ισλαμιστών και στρατιωτικών στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας.

Στρατολόγηση τρομοκρατών σε υποβαθμισμένα προάστια

Λίγες εβδομάδες αργότερα οι γαλλικές αρχές εντόπιζαν τον 24χρονο βομβιστή Καλέντ Κελκάλ, ο οποίος είχε στρατολογηθεί από αλγερινούς τρομοκράτες στα υποβαθμισμένα προάστια της Λυών. Το πιθανότερο είναι να ριζοσπαστικοποιήθηκε μερικά χρόνια νωρίτερα στη φυλακή. Ο Κελκάλ έπεσε νεκρός από αστυνομικά πυρά κατά τη διάρκεια της σύλληψής του. Τα υπόλοιπα μέλη του τρομοκρατικού πυρήνα καταδικάστηκαν από τη γαλλική δικαιοσύνη σε ισόβια.

Η βιογραφία του Καλέντ Κελκάλ στρέφει για πρώτη φορά την προσοχή της γαλλικής κοινής γνώμης στα υποβαθμισμένα προάστια, τα οποία και στο μέλλον θα αποτελούσαν πρόσφορο έδαφος για τη στρατολόγηση εκ μέρους ακραίων και τρομοκρατικών οργανώσεων. 20 χρόνια μετά το χτύπημα στον προαστιακό, ένα πρωινό του 2015 τρομοκράτες εισέβαλαν στο σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo σκοτώνοντας συνολικά δώδεκα άτομα. Και σε αυτή τη περίπτωση οι τρομοκράτες είχαν ρίζες στην Αλγερία. Σε βάρος ενός από αυτούς, του Σερίφ Κουασί, είχαν διεξαχθεί έρευνες το 2010 όταν προσπάθησε να απελευθερώσει μέσα από τη φυλακή τον Σμαΐν Αΐτ Αλί Μπελκασέμ, ο οποίος συμμετείχε στην βομβιστική επίθεση στο σταθμό «Σεν Μισέλ».

Αποτυχημένη ενσωμάτωση

Ποιες όμως είναι οι ρίζες για το μίσος κατά της πρώην αποικιοκρατικής δύναμης; Ο Στέφαν Ζάιντεντορφ από το γαλλογερμανικό Ινστιτούτο στο Λούντβιχσμπουργκ εκτιμά ότι η απάντηση στο ερώτημα πρέπει να αναζητηθεί στο παρελθόν: «Ακόμα και μετανάστες τρίτης ή τέταρτης γενιάς είχαν πρόβλημα με τις αλγερινές τους ρίζες, παρά το γεγονός ότι δεν ήξεραν καν καλά αραβικά. Δυστυχώς πολλοί από αυτούς δεν κατάφεραν να μετουσιώσουν τις γαλλικές υποσχέσεις για μια καλύτερη ζωή και ενσωμάτωση στη γαλλική κοινωνία, ανεξάρτητα από τη καταγωγή, το χρώμα και τις οικονομικές δυνατότητες. Η διαφορά μεταξύ υποσχέσεων και πραγματικότητας εξηγεί σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα».

Ακόμα και σήμερα παρά τη συνύπαρξη δεκαετιών με μετανάστες στη χώρα τους, γάλλοι πολιτικοί σηκώνουν τα χέρια μπροστά στα προβλήματα ενσωμάτωσης. Τα προγράμματα παιδείας, επιμόρφωσης, καθώς και έργα υποδομής στα υποβαθμισμένα προάστια δεν κατάφεραν να αλλάξουν ριζικά τη ζωή των κατοίκων ούτε να βελτιώσουν τις οικονομικές τους προοπτικές. Σε αυτό έρχεται να προστεθεί και το ζήτημα της ασφάλειας. Πρόσφατα σημειώθηκαν για μια ακόμα φορά βίαια επεισόδια στα προάστια με αφορμή τα περιοριστικά μέτρα λόγω κορωνοϊού.

Οι πρωταγωνιστές της τρομοκρατικής επίθεσης του 1995 βρίσκονται ακόμα στη φυλακή. Παρά το αίτημα για απελευθέρωση και απέλαση στην Αλγερία ενός από τους τρομοκράτες, του Μπουαλέμ Μπενσαΐντ, η γαλλική δικαιοσύνη αναμένεται, σύμφωνα με παρατηρητές, να το απορρίψει. Όπως όλα δείχνουν ο 52χρονος σήμερα Μπενσαΐντ, καθώς και τα υπόλοιπα μέλη του τρομοκρατικού πυρήνα, θα παραμείνουν για πολλά χρόνια ακόμα στις φυλακές της Γαλλίας.

Αντρέας Νόλ

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος