ΗΠΑ : Τεχνολογικοί κολοσσοί στον ανακριτή

Εικοσιδύο χρόνια νωρίτερα, όταν ο Μπιλ Γκέιτς βρέθηκε ενώπιον του Κογκρέσου για να απαντήσει σε ισχυρισμούς ότι αναγκάζει τους ανταγωνιστές του να αποσυρθούν με άδικα μέσα, απάντησε με έναν τρόπο που έκτοτε έχει μετατραπεί σε επωδό της Σίλικον Βάλεϊ.

Σύμφωνα με το επιχείρημα του Γκέιτς, η Microsoft και άλλες εταιρείες του μεγέθους της έχουν παράγει καταπληκτικά προϊόντα σε συμφέρουσες τιμές. Έχουν δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας και οικονομικές ευκαιρίες από οποιονδήποτε άλλο τομέα ης οικονομίας. Και έχουν μετατρέψει τις ΗΠΑ σε ηγέτη της καινοτομίας. Παρά την απολογία του Γκέιτς, ωστόσο, η Microsoft ήρθε αντιμέτωπη με μια πολύκροτη μήνυση για άδικο ανταγωνισμό από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, σε μια υπόθεση που θα αποτελούσε για χρόνια δεδικασμένο και σημείο-τομή για την ψηφιακή οικονομία.

Ανακρίνοντας τους τιτάνες της τεχνολογίας

Τώρα, στον απόηχο αυτής της ιστορικής υπόθεσης, το Κογκρέσο ετοιμάζεται να ανακρίνει τους τιτάνες της τεχνολογίας της εποχής μας: Την Amazon, την Apple, το Facebook και την Alphabet, τη μητρική εταιρεία της Google.

Την Τετάρτη, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των τεσσάρων εταιρειών – ανάμεσά τους και δύο από τους πλουσιότερους άνδρες στον κόσμο – αναμένεται να εμφανιστούν ενώπιον της ομάδας Δικαίου Ανταγωνισμού της Επιτροπής Δικαιοσύνης του Κογκρέσου για να απαντήσουν σε καταγγελίες ότι οι εταιρείες τους είναι υπερβολικά κυρίαρχες ή έχουν βλάψει τον ανταγωνισμό, η καθεμία με το δικό της τρόπο.

Θα είναι η πρώτη σχετική ακρόαση από την επίσκεψη του Γκέιτς στο Καπιτόλιο το 1998. Και για ορισμένους ειδικούς στη νομοθεσία, η ιστορία πρόκειται να επαναληφθεί, καθώς οι κολοσσοί των νέων τεχνολογιών αντιμετωπίζουν μια σειρά από αντιμονοπωλιακούς ελέγχους από το κράτος και τις ομοσπονδιακές αρχές, αλλά και από την ΕΕ.

«Όσο περισσότερο πιέσουν τα μέλη της Επιτροπής Δικαιοσύνης αυτές τις εταιρείες, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα δεχτεί το εκτελεστικό σώμα κατά των μονοπωλίων να εκπονήσει διεξοδικές έρευνες», εξηγεί η Τζιν Κίμελμαν, πρώην αξιωματούχος του αντιμονοπωλιακού τμήματος του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Διαφορετικές εμπειρίες με τον αμερικανικό νόμο

Τα κορυφαία στελέχη της επιτροπής αναφέρουν ότι είναι αποφασισμένοι να κρατήσουν τις συζητήσεις εστιασμένες στην ουσία, συγκεντρώνοντας στοιχεία για την τεράστια δύναμη αυτών των εταιρειών και θέτοντας τις βάσεις για δραστικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και νέας νομοθεσίας. Όμως με τους γίγαντες της τεχνολογίας να παίζουν αμυντικά σε πολλά μέτωπα – ιδιαιτέρως εντός μιας προεκλογικής περιόδου στην οποία κρίνονται πολλά – είναι πολύ πιθανό και ένα δραματικό κλείσιμο της υπόθεσης, παρά την πιθανή άμβλυνση λόγω των ασυνήθιστων χαρακτηριστικών του.

Κάθε ένας από τα διευθύνοντα στελέχη που θα καταθέσουν, έχει διαφορετικές εμπειρίες από τη σχέση του με τους νομοθέτες. Ο Τιμ Κουκ της Απλ κατέθεσε το 2013, πριν ξεκινήσει η αντίδραση κατά των νέων τεχνολογιών, και σε μεγάλο βαθμό έμεινε αλώβητος, συζητώντας τα λεπτότερα σημεία της παγκόσμιας φορολογικής πολιτικής. Ο νυν διευθύνων σύμβουλος της Alphabet, Σουντάρ Πιτσάι, αποδείχθηκε ψύχραιμος εν μέσω πιέσεων σε ακρόαση για τις πρακτικές χρήσης δεδομένων της Google και τους ισχυρισμούς πολιτικής προκατάληψης που του προσήψαν μέλη της επιτροπής στα τέλη του 2018. Και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook έχει περάσει από δεκάωρη ανάκριση από το Κογκρέσο και τη Γερουσία γύρω από τις σοβαρότατες καταγγελίες για κακή χρήση προσωπικών δεδομένων των χρηστών από την εταιρεία.

Τα μάτια στραμμένα στον Μπέζος

Από τους τέσσερις CEOs, όμως, μεγάλο μέρος της προσοχής του κοινού είναι στραμμένο στον Τζεφ Μπέζος της Amazon. Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου έχει θέσει τον εαυτό του ως σημαντικό παίκτη της Ουάσινγκτον με διάφορους τρόπους: Αγοράζοντας σπίτι στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, δημιουργώντας νέα γραφεία για την Amazon δίπλα στο Εθνικό Αεροδρόμιο Ρέιγκαν και έχοντας στην ιδιοκτησία του την Washington Post. Παρ’ όλα αυτά, ο Μπέζος δεν έχει καταθέσει ποτέ ενώπιον του Κογκρέσου. Στην πραγματικότητα, εξαιρετικά σπάνια έχει εμφανιστεί σε πλαίσιο όπου δεν ήταν ενήμερος για το τι θα συζητηθεί και δεν βρισκόταν σε φιλικό περιβάλλον, κάνοντας ορισμένους να αναρωτιούνται για το πόσο καλά θα ανταπεξέλθει στην ανάκριση.

Πώς προέκυψαν αυτές οι πιέσεις;

Σε αντίθεση με την περίπτωση της Microsoft, που κατηγορούνταν ότι χρησιμοποιεί τα Windows για να κερδίσει ένα άδικο πλεονέκτημα στους browser και άλλους τύπους software – οι εταιρείες που θα περάσουν από ανάκριση την Τετάρτη αντιμετωπίζουν ένα πολύ μεγαλύτερο εύρος καταγγελιών. Το γεγονός αντανακλά τον τρόπο με τον οποίο η βιομηχανία τεχνολογίας έχει επεκταθεί για να καλύψει σχεδόν κάθε γωνιά της ζωής μας, ξεπερνώντας την πληροφορική και φτάνοντας μέχρι τα βασικά αγαθά, τον έλεγχο της υγείας μας και άλλες καθημερινές δραστηριότητες.

Η Amazon αντιμετωπίζει κατηγορίες ότι πούλησε δεδομένα στις εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται, προκειμένου εκείνες να επιλέξουν αναλόγως ποια νέα προϊόντα θα πωλούν και πώς θα υποσκάπτουν αντίστοιχους ανεξάρτητους πωλητές που δραστηριοποιούνταν στην ίδια πλατφόρμα. Οι ανταγωνιστές της Apple την κατηγορούν για τις πολιτικές των εφαρμογών της που περιορίζουν τον τρόπο σχεδιασμού τους και αναγκάζουν τους δημιουργούς software να χρησιμοποιούν κανάλια πληρωμών που της ανήκουν.

Η κυριαρχία του Facebook στην ψηφιακή διαφήμιση έχει εγείρει ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο «σκοτώνει» μικρούς ειδησεογραφικούς παρόχους, αφαιρώντας τους τα διαφημιστικά έσοδα και αγοράζοντας μικρές start-up ως πιθανή μέθοδο για την απομάκρυνση δυνητικών ανταγωνιστών. Και η Google έχει κατηγορηθεί πως ευνοεί τις δικές τις υπηρεσίες στα αποτελέσματα αναζητήσεων, ενώ έχει τιμωρηθεί με πρόστιμο στην Ευρώπη για τη σύνδεσή τους με το σύστημα Android το οποίο της ανήκει.

Οι εταιρείες αρνούνται τις καταγγελίες

Όλες οι εταιρείες αρνούνται τους ισχυρισμούς περί μονοπωλίου, με ορισμένες να δίνουν έμφαση στον ανταγωνισμό που πράγματι αντιμετωπίζουν – συχνά αναφερόμενες η μία στην άλλη ή στην αυξανόμενη δύναμη κινεζικών εταιρειών – ή σημειώνοντας προσεκτικά ότι πολλές από τις υπηρεσίες τους είναι δωρεάν για τους καταναλωτές ή διαθέσιμες σε πολύ χαμηλό κόστος. (Επί δεκαετίες, ένα από τα πιο καίρια σημεία της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας ήταν οι επιπτώσεις των εταιρικών συμπεριφορών στις τελικές τιμές των προϊόντων. Πιο πρόσφατα, ορισμένοι ειδικοί έχουν αναρωτηθεί αν τα δικαστήρια εστιάζουν υπερβολικά στις τιμές, ιδιαιτέρως όταν διανύουμε την εποχή της πανίσχυρης διαφήμισης που στηρίζεται σε προσωπικά δεδομένα).

Από κάποιες απόψεις, οι ακροάσεις θα αποτελέσουν την κορύφωση χρόνων αυξανόμενου ελέγχου και κριτικής για τις επιπτώσεις της τεχνολογικής βιομηχανίας στην ιδιωτικότητα, τον πολιτικό διάλογο, τη ρητορική μίσους και τις εκλογές. Όμως αυτά τα ζητήματα ενδέχεται να μην συνδέονται τόσο με αντιμονοπωλιακούς ισχυρισμούς, όσο με την αντίληψη ότι οι πλατφόρμες ουσιαστικά έχουν μετατραπεί σε αναγκαίες υπηρεσίες. Ακόμη κι έτσι, και παρά το γεγονός ότι αυτά τα ζητήματα δεν συνδέονται τόσο άμεσα με τον ανταγωνισμό, πολλοί αναλυτές περιμένουν να τα ακούσουν κατά την ακρόαση.

Τι επιχειρήματα μπορεί να προβάλουν οι εταιρείες

Πριν τη συζήτηση, τουλάχιστον μία εταιρεία ξεκίνησε έρευνα για να αποδείξει γιατί δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζει αυτού του είδους τον έλεγχο. Την Τετάρτη, η Apple δημοσίευσε έρευνα που παρήγγειλε και η οποία δείχνει ότι το μερίδιο 30% που λαμβάνει από εκείνους που αναπτύσσουν εφαρμογές είναι συνηθισμένο σε ολόκληρο το ψηφιακό οικοσύστημα – μεταξύ άλλων, αναφέρεται στο Google Play Store, στο Microsoft Store και στις ιστοσελίδες πωλήσεων.

Οι τέσσερις CEO υποστηρίζουν με πάθος – όπως έκανε και ο Γκέιτς – ότι οι εταιρείες τους επέτρεψαν σε αμέτρητες ακόμη επιχειρήσεις να σχηματιστούν και να θριαμβεύσουν. Και οι νομοθέτες θα παίξουν το ρόλο τους, προσπαθώντας να αναδείξουν τα κενά στη λογική των CEO και να τους πιάσουν απροετοίμαστους.

Όμως από πολλές απόψεις, τα επιχειρήματα που θα ακουστούν ενώπιον της επιτροπής δεν είναι εκείνα που θα έχουν σημασία, όπως αναφέρουν οι ειδικοί. Η διερεύνηση τέτοιων υποθέσεων, ενθαρρύνει πολλές μικρότερες εταιρείες να τολμήσουν να προχωρήσουν σε δημόσιες καταγγελίες.

Η ακρόαση ενδέχεται να δημιουργήσει ένα διαφορετικό κλίμα, ανοίγοντας το δρόμο για μια μήνυση του Υπουργείου Δικαιοσύνης – το οποίο αυτή τη στιγμή διερευνά την Google – ή τους εισαγγελείς εν γένει, οι οποίοι διενεργούν δικές τους έρευνες για τη Google και το Facebook.

Πηγή: www.cnn.com