ευγονικός -ή -ό: 1. (βιολ., ως ουσ.) η ευγονική, κλάδος της γενετικής που ασχολείται με τη μελέτη των δυνατοτήτων για βελτίωση, σωματική ή πνευματική, του ανθρώπινου είδους. 2. που αναφέρεται στην ευγονική: Ευγονικές θεωρίες.

Το (όχι και τόσο) μακρινό 1929, η Γενική Συνέλευση της Βόρειας Καρολίνας έδωσε άδεια στα διευθύνοντα όργανα ή τους επικεφαλής όλων των σωφρονιστικών ή φιλανθρωπικών κρατικών ιδρυμάτων της πολιτείας να στειρώνουν ασθενείς ή κρατουμένους εφόσον αυτό εξυπηρετούσε στα μάτια τους το ατομικό τους ή το δημόσιο συμφέρον. Σε τοπικό επίπεδο, κομητειακά συμβούλια επιτρόπων εξουσιοδοτήθηκαν να διατάζουν τη στείρωση, δημοσία δαπάνη, οποιουδήποτε ατόμου κρινόταν ως νοητικά καθυστερημένο ή απλά νοητικά ανεπαρκές, με το που λάμβαναν σχετική αίτηση από τον κοντινότερο συγγενή ή τον νόμιμο κηδεμόνα του. Η Επιτροπή Ευγονικής της Βόρειας Καρολίνας συστάθηκε και επισήμως από τη Γενική Συνέλευση το 1937, ώστε να εξετάζει τις αιτήσεις για στείρωση ανθρώπων. Η ίδια εξουσιοδότησε όλα τα πολιτειακά νοσοκομεία να χρεώνουν τα έξοδα των στειρώσεων στις αρμόδιες τοπικές Αρχές. Η Βόρεια Καρολίνα εγκαθίδρυσε έτσι το πρώτο στηριζόμενο από την πολιτεία πρόγραμμα ελέγχου γεννήσεων του αμερικανικού έθνους. Αντίθετα με τα προγράμματα άλλων πολιτειών, όμως, η νομοθεσία της επέτρεπε και σε τοπικούς αξιωματούχους της Πρόνοιας να υποβάλλουν αιτήσεις για στείρωση δικαιούχων. Το πεδίο εφαρμογής του νόμου, λοιπόν, επεκτεινόταν ξεκάθαρα στους αποδέκτες κοινωνικών επιδομάτων.

Σχεδόν 7.600 άνθρωποι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, ηλικίας ακόμα και 10 χρόνων, υποβλήθηκαν σε χειρουργική στείρωση στη Βόρεια Καρολίνα την περίοδο 1929-1974, στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, με γνώμονα πάντα το «δημόσιο συμφέρον». Οι περισσότερες επεμβάσεις γίνονταν διά της βίας, παρότι ορισμένες γυναίκες που δεν έβρισκαν άλλο μέσο αντισύλληψης κατέφευγαν σε αυτές δηλώνοντας ακατάλληλες μητέρες. Ολα αυτά βέβαια ήταν ήδη γνωστά – σε κάποιους. Οπως ήδη γνωστό ήταν πως το πρόγραμμα έβαζε δυσανάλογα στο στόχαστρο τους μαύρους πολίτες. Μια νέα μελέτη, ωστόσο, αναδεικνύει το εύρος της στοχοποίησης των μαύρων, τα κίνητρα και τους μηχανισμούς που χρησιμοποιήθηκαν.

γενοκτονία, η: σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις διαπράττεται με την πρόθεση καταστροφής, εν όλω ή εν μέρει, μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας ως τέτοιας: (α) Ανθρωποκτονία με πρόθεση μελών της ομάδας· (β) Πρόκληση βαρείας σωματικής ή διανοητικής βλάβης σε μέλη της ομάδας· (γ) Με πρόθεση επιβολής επί της ομάδας συνθηκών ζωής υπολογισμένων να επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της εν όλω ή εν μέρει· (δ) Επιβολή μέτρων που σκοπεύουν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων εντός της ομάδας· (ε) Διά της βίας μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα.

Ο Ουίλιαμ Ντάριτι τζούνιορ, καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής, Αφρικανικών και Αφροαμερικανικών Σπουδών και Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ, ο Γκρέγκορι Πράις, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Ορλεάνης, και η Ρόντα Σαρπ, ιδρύτρια και πρόεδρος του Ινστιτούτου Γυναικών για την Επιστήμη, την Ισότητα και τη Φυλή, ανέλυσαν περισσότερες από 2.100 καταναγκαστικές στειρώσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Βόρεια Καρολίνα από το 1958 έως το 1968. Εξέτασαν ειδικότερα αυτόν που ονομάζεται «πλεονάζων πληθυσμός», τους πολίτες δηλαδή που δεν αποτελούν κομμάτι του εργατικού δυναμικού και χρειάζονται συχνά κρατική στήριξη. Διαπίστωσαν λοιπόν πως στη διάρκεια της δεκαετούς περιόδου που μελέτησαν – το πρόγραμμα συνεχίστηκε έως το 1974 – τα τοπικά επίπεδα στειρώσεων συμβάδιζαν με το μέγεθος του πλεονάζοντος πληθυσμού μόνον όταν ο πληθυσμός αυτός ήταν μαύρος. Με άλλα λόγια, οι στειρώσεις αυξάνονταν παράλληλα με τον αριθμό των μαύρων άνεργων πολιτών – χωρίς να στοχοποιούνται στις ίδιες διαστάσεις οι λευκοί ή άλλης καταγωγής άνεργοι. «Η δυσανάλογη χρήση της ευγονικής στείρωσης στους μαύρους πολίτες της Βόρειας Καρολίνας ήταν μια πράξη γενοκτονίας», διαβεβαιώνουν μέσω της American Review of Political Economy.

Πόσοι, αλήθεια, από τους σημερινούς Αμερικανούς να γνωρίζουν αυτή τη μαύρη και τόσο πρόσφατη σελίδα της ιστορίας τους; Και αν αφήσουμε στην άκρη τους συνειδητά ρατσιστές, από τη μία πλευρά, και τους ακτιβιστές κατά του ρατσισμού, από την άλλη, τους Τραμπ και Σία, από τη μία, το κίνημα Black Lives Matter, από την άλλη, πόσοι θα ήταν έτοιμοι να δεχθούν το βάρος αυτής της αλήθειας, χωρίς να μπουν στον πειρασμό να την αμφισβητήσουν, να την αρνηθούν, να της επιτεθούν; Δύσκολο να αντιμετωπίζεις με γενναιότητα αλήθειες που σε αναγκάζουν να αναθεωρήσεις την εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου ή τη χώρα σου – μπορεί τα μεγέθη να μην είναι ίδια και οι ιστορίες πολύ διαφορετικές, αλλά το διαπιστώσαμε και με το παραπάνω με αφορμή την πρόσφατη συνέντευξη του Γιάννη Αντετοκούνμπο στην αμερικανική ιστοσελίδα Bleacher Report.

ΥΓ: Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες, να φτάσει το 2010, ώστε να συστήσει η Βόρεια Καρολίνα ένα ίδρυμα και ένα ταμείο αποζημίωσης για τα θύματα του προγράμματος καταναγκαστικών στειρώσεων που παρέμεναν εν ζωή. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στάλθηκαν οι πρώτες επιταγές, ύψους 20.000 δολαρίων εκάστη, σε 220 από αυτούς. Οσοι όμως υποβλήθηκαν σε στείρωση από τοπικές υπηρεσίες υγείας ή πρόνοιας, έμειναν εκτός ρύθμισης.

Headlines