29/7/1825 : Η παράτολμη επιχείρηση του Κωνσταντίνου Κανάρη στην Αίγυπτο

Τον Ιούλιο του 1825 ο Ιμπραήμ είχε πατήσει για τα καλά το πόδι του στο Μοριά και σημείωνε τη μια επιτυχία μετά την άλλη απέναντι στους επαναστατημένους Έλληνες.

Την εποχή εκείνη ο Κωνσταντίνος Κανάρης συνέλαβε ένα παράτολμο σχέδιο για αντιπερισπασμό: να εκστρατεύσει στην πατρίδα του αιγύπτιου πολέμαρχου και να κάψει τον αιγυπτιακό στόλο, που ναυλοχούσε στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, μπροστά στο παλάτι του πατέρα του, Μοχάμετ Άλι.

Το σχέδιο του κοινοποιήθηκε στους προύχοντες της Ύδρας Μανώλη Τομπάζη, Λάζαρο Κουντουριώτη και Αντώνιο Κριεζή, οι οποίοι ενθουσιάστηκαν και αποφάσισαν να το θέσουν σε εφαρμογή.

Με πάσα μυστικότητα για το φόβο των κατασκόπων, ετοιμάστηκαν τρία πυρπολικά, ένα για τον Κανάρη, ένα για τον Αντώνιο Βώκο και άλλο ένα για τον Μανώλη Μπούτη.

Τα πυρπολικά αυτά θα συνοδεύονταν από τα μεγάλα πλοία του Κριεζή και του Τομπάζη, ο οποίος θα είχε το γενικό πρόσταγμα της όλης επιχείρησης.

Ο στολίσκος απέπλευσε από την Ύδρα στις 23 Ιουλίου 1825 και στις 29 Ιουλίου βρισκόταν έξω από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας.

Αμέσως ο Τομπάζης συγκάλεσε σύσκεψη στο πλοίο του και αποφασίστηκε τα μεν πλοία να παραμείνουν έξω από το λιμάνι, όσο το δυνατόν αφανή από τα παρατηρητήρια του εχθρού, τα δε πυρπολικά να εισδύσουν στο λιμάνι και, αφού επιτελέσουν το έργο τους οι πυρπολητές, να επιστρέψουν με τις λέμβους στα πλοία.

Στους πυρπολητές δόθηκαν σαφείς εντολές να μη βλάψουν σκάφη με ξένη σημαία.

Το σχέδιο πήγε από την αρχή στραβά.

Ο Κανάρης όρμησε πρώτος με το πυρπολικό του και άφησε αρκετά πίσω τους Βώκο και Μπούτη.

Μέχρι να συνεννοηθούν για να εισέλθουν και οι τρεις ταυτόχρονα στο λιμάνι, είχαν παρέλθει πολύτιμες ώρες.

Ο ήλιος άρχισε να δύει, όταν ο Κανάρης αποφάσισε να ενεργήσει μόνος και στράφηκε με το πυρπολικό του προς το λιμάνι.

Όμως, για κακή του τύχη τον αντιλήφθηκε ο πλοηγός του λιμανιού, και αφού διαπίστωσε ότι δεν ήταν εμπορικό, αλλά εχθρικό πλοίο, προσπάθησε να κάνει ανεπιτυχώς ρεσάλτο στο πλοίο του Κανάρη και να το εμποδίσει να εισέλθει στο λιμάνι.

Ο Κανάρης γνώριζε τη διάταξη του λιμανιού της Αλεξάνδρειας από παλαιότερα ταξίδια του και κατηύθυνε το πυρπολικό του προς την αποβάθρα των ανακτόρων του Μοχάμετ Άλι, μπροστά στην οποία ήταν ελλιμενισμένες μεγάλες φρεγάτες και η ναυαρχίδα του στόλου.

Όμως, ο άνεμος άλλαξε ξαφνικά κι έπαψε να είναι ευνοϊκός για το θρυλικό ναυμάχο.

Το πυρπολικό του δεν ήταν δυνατόν να προχωρήσει.

Στο μεταξύ, είχε γίνει αντιληπτό από τους Αιγυπτίους, που κινούνταν ήδη προς αντιμετώπισή του.

Ο Κανάρης, ευρισκόμενος πλέον σε δύσκολη θέση, άναψε το πυρπολικό και προσπάθησε να το ρίξει πάνω σε ένα επισκευαζόμενο αιγυπτιακό δίκροτο.

Με τους άνδρες του επιβιβάστηκε στη συνοδευτική λέμβο, για να εξέλθει από το λιμάνι.

Το πυρπολικό δε βρήκε στόχο, αφού το αιγυπτιακό πλοίο έλυσε κάβους και απομακρύνθηκε, ενώ η λέμβος του δεχόταν καταιγιστικά πυρά από τον εχθρό.

Βαλλόμενη ακατάπαυστα κατόρθωσε να φθάσει στο στόμιο του λιμανιού, όπου συνάντησε τον Βώκο με το πυρπολικό του, ενώ ο Μπούτης παρέμενε έξω από το λιμάνι.

Από τη δραματική επιχείρηση διαφυγής του Κανάρη σκοτώθηκαν δύο μέλη του πληρώματός του, οι Παντελής Τζιτζάς και Ιωάννης Χούντας, και τραυματίστηκαν πέντε, οι Ιωάννης Κωνσταντινίδης, Αγγελής Γκλάβας, Νικόλαος Δήμου, Γεώργιος Ψαριανός και Νικόλαος Μανιάτης.

Ο Μοχάμετ Άλι, αμέσως μόλις πληροφορήθηκε την επιθετική ενέργεια του ελληνικού πυρπολικού, διέταξε τα πλοία του να καταδιώξουν τον ελληνικό στολίσκο, ενώ ο ίδιος επιβιβάστηκε σε μια κορβέτα και ανοίχτηκε στο πέλαγος.

Όμως, τα ελληνικά πλοία είχαν προλάβει να απομακρυνθούν.

Στις 18 Αυγούστου 1825 επέστρεψαν στην Ύδρα, όπου τους επιφυλάχθηκε υποδοχή ηρώων.

Το γεγονός προξένησε αίσθηση και θαυμασμό για τον Κωνσταντίνο Κανάρη στα ευρωπαϊκά κέντρα.

Γάλλοι φιλέλληνες εξεγέρθηκαν, όταν γράφτηκε ότι στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας γαλλικό πολεμικό πλοίο (μπρίκι) κανονιοβόλησε το πυρπολικό του Κανάρη.

Ο γάλλος υπουργός Βιλέλ αναγκάστηκε να προβεί σε διάψευση του συμβάντος ενώπιον της Βουλής.

(Πηγή πληροφοριών: sansimera.gr)