Ηλίας Λεοντάρης : Ο κίνδυνος ενός επεισοδίου να εξελιχθεί σε «θερμό» θα υπάρχει

Το σωστό μήνυμα εξέπεμψε η Αθήνα στην ελληνοτουρκική κρίση της περασμένης εβδομάδας στο Αιγαίο, σύμφωνα με τον Ηλία Λεοντάρη.

Μιλώντας στο in.gr, o αντιστράτηγος ε.α. και τέως αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς στην Κύπρο τονίζει η στάση αυτή οφείλει να αποτελέσει «τον άξονα δράσης και όχι αντίδρασης» της χώρας.

Παράλληλα, θεωρεί ότι ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου παραμένει, επισημαίνοντας ότι αναμένεται επιθετικότερη στάση από πλευράς Άγκυρας.

Θεωρεί «αυτονόητο» ότι η Ελλάδα θα είναι μόνη της σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, ενώ σχετικά με τις «κόκκινες γραμμές» της χώρας, εκφράζει την ελπίδα «να υπάρχουν και να τις γνωρίζουν οι αρμόδιοι».

Υπογραμμίζει ότι η προσφυγή στα όπλα θα πρέπει να είναι η έσχατη λύση, προσθέτοντας πως ο ελληνικός λαός δεν θα αποδεχτεί «ως επιτυχία οποιαδήποτε λύση προκύψει ως προϊόν συμβιβασμού και αδυναμίας».

Εκτιμά ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος είναι κίνηση επίδειξης ισχύος, με αποδέκτες σε εσωτερικό-εξωτερικό, επισημαίνει ότι δεν θα υπάρξει ποτέ ξανά «Αττίλας» στην Κύπρο, κάνοντας λόγο για την ανάγκη επικαιροποίησης του Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Αθήνας-Λευκωσίας.

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Τις προηγούμενες μέρες, Ελλάδα-Τουρκία βρέθηκαν ενόψει θερμής αντιπαράθεσης στο Αιγαίο. Παραμένει το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου στο Αρχιπέλαγος;

Το περιστατικό είχε τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τόσο ως προς τη περίοδο που εξελίχθηκε όσο και τα καθ’ αυτό ποιοτικά του στοιχεία. Δε γνωρίζω αν υπάρχει σαφής ορισμός του θερμού επεισοδίου. Όταν εξελίσσεται μια κατάσταση, είναι θέμα μιας άστοχης κίνησης, ενός εσκεμμένου ή όχι λάθους, ή ακόμη και μια μεθοδευμένη σειρά ενεργειών που μπορούν να την κλιμακώσουν και να ξεφύγει από τον έλεγχο των υπευθύνων. Σε ένα τέτοιο περιστατικό εμπλέκονται πολλοί δρώντες.

Συνεπώς, ο κίνδυνος ενός επεισοδίου να εξελιχθεί σε «θερμό» θα υπάρχει όσο υπάρχει δυσπιστία και καιροσκοπική τακτική της Τουρκίας για τη δημιουργία τετελεσμένων ή διαπραγματευτικού πλεονεκτήματος.

Μετά την τουρκική NAVTEX της περασμένης Τρίτης, υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας. Είναι γνωστό στην άλλη πλευρά του Αιγαίου το κόστος που θα καταβάλουν εάν επιχειρήσουν να επιβουλευτούν εν τοις πράγμασι τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας;

Το τελευταίο περιστατικό είχε τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Στα ποιοτικά του χαρακτηριστικά περιλαμβάνεται η αποφασιστικότητα, η ανάληψη προληπτικών ενεργειών, ο περιορισμός των δηλώσεων και της «πολυφωνίας» στον κύκλο των αρμοδίων, καθώς και η μαζικότητα της κινητοποίησης με το μικρότερο δυνατό αποτύπωμα.

Αυτή η εικόνα εξέπεμψε ένα και σωστό μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση. Ασφαλώς και η Τουρκία έλαβε το μέρος του μηνύματος που της αναλογεί. Όμως, ο Ερντογάν δεν θα αλλάξει τακτική. Ας είμαστε έτοιμοι για μια πιο επιθετική στάση σ΄ όλα τα επίπεδα. Αν υπάρχει κάτι που ο Ερντογάν δε μπορεί να ανεχθεί, είναι το αίσθημα της «ήττας» ή της λειτουργίας υπό πίεση. Εξάλλου, το «άγριο θηρίο» γίνεται πιο επικίνδυνο, όταν τραυματίζεται.

Ο Ερντογάν νοιώθει «τραυματισμένος» τόσο στο διεθνές περιβάλλον όσο και στο εσωτερικό της χώρας και αναζητά τρόπους και ευκαιρίες να ανακτήσει τον έλεγχο και να οδηγηθεί προς τις εκλογές, οι οποίες ενδεχομένως να είναι πρόωρες. Επιδιώκει συνθήκες που θα του εξασφαλίζουν την επανεκλογή, ώστε να είναι αυτός που θα δεχθεί, ως Σουλτάνος, τις τιμές των εορταστικών εκδηλώσεων που ήδη προγραμματίζει για το 2023.

Η τακτική που ακολουθήθηκε σ’ αυτήν την κρίση, πρέπει να βελτιωθεί και να αποτελέσει τον άξονα της δράσης μας. Όχι της αντίδρασής μας. Έτσι, μπορούμε να ανακτήσουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων και ίσως ισοσταθμίσουμε την απώλεια του χρόνου, όχι τόσο ως προς τη χρονική διάρκεια αλλά κυρίως ως προς τη χρονική στιγμή που έπρεπε να έχουν γίνει κάποιες ενέργειες στο παρελθόν.

Η αναβλητικότητα των αρμοδίων έδωσε τη δυνατότητα στην Τουρκία και τον Ερντογάν να δημιουργήσουν ένα άλλο πλέγμα συνθηκών, καταστάσεων, δεδομένων και τετελεσμένων. Είναι πλέον, θέμα εγωϊσμού για τον Ερντογάν να περιορίσει τις εξαγγελίες και τις απαιτήσεις του. Για το λόγο αυτό παίρνει μεγαλύτερη αξία ο χρόνος που χάθηκε.

Εάν έρθει η πιο σκοτεινή ώρα στα ελληνοτουρκικά, παρά τις συνεργασίες και τη διεθνή συμπαράσταση που δέχεται κατά περιστάσεις για την τουρκική προκλητικότητα, η Ελλάδα θα είναι μόνη της;

Αυτό είναι αυτονόητο. Δε βρίσκω κανένα λόγο για τον οποίο μια «Χ» μάνα, της αλλοδαπής, θα δεχόταν να δει το παιδί της νεκρό για τα συμφέροντα της Ελλάδος. Δεν υπάρχει καμία τέτοια συμφωνία. Και για να μη συγχέεται η αποστολή του ΝΑΤΟ, δεν υπάρχει πρόνοια αντιμετώπισης περίπτωσης εχθροπραξιών μεταξύ δυο χωρών μελών της συμμαχίας.

Σε ότι αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η συμφωνία της Λισαβώνας κινείται σε θεωρητικό επίπεδο καλών προθέσεων. Η δημιουργία αμυντικού μηχανισμού είναι ακόμη αντικείμενο συζήτησης στα περιβόητά γραφεοκρατικά κανάλια της ΕΕ. Εν τούτοις, δεν είμαι βέβαιος ότι ο ισχυρός πυρήνας των ευρωπαϊκών χωρών επιθυμεί τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Στρατού.

Οι ελληνικές «κόκκινες γραμμές» είναι γνωστές στην Άγκυρα; Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν επικαλεστεί πως «αυτοί που πρέπει γνωρίζουν τις ‘’κόκκινες γραμμές’’ μας». Μήπως αυτές θα έπρεπε να ήταν γνωστές και στον ελληνικό λαό;

Δεν πρέπει και κανένας Έλληνας δεν απαιτεί να γνωρίζει λεπτομέρειες της διπλωματίας και της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, πολύ περισσότερο των αμυντικών σχεδίων μας. Βέβαια, αυτό απέχει από την ανάγκη ενημέρωσης και καθησυχασμού των πολιτών για την ένταση που επικρατεί στις σχέσεις μας με την Τουρκία.

Η κάθε «κόκκινη γραμμή» έχει δύο αποδέκτες: Tον ελληνικό λαό ώστε να του ενισχύει την εμπιστοσύνη προς την ηγεσία που επέλεξε και της εμπιστεύτηκε την τύχη της χώρας αλλά και τον δυνάμει αντίπαλο που επιβουλεύεται να παραβιάσει την εθνική μας κυριαρχία ή να αμφισβητήσει την υλοποίηση των εθνικών μας συμφερόντων.

Εύχομαι να υπάρχουν «κόκκινες γραμμές» και να τις γνωρίζουν οι αρμόδιοι. Ωστόσο, καλό θα ήταν να γνωρίζει ο Έλληνας πολίτης τι θα συμβεί ή ποια θα είναι η αντίδρασή μας  σε κάθε μια από τις πιθανές ενέργειες της Τουρκίας.

Ο λαός μας αντιλαμβάνεται ότι η προσφυγή στα όπλα θα πρέπει να είναι η τελευταία επιλογή. Όμως δε μπορεί να αποδεχτεί ως επιτυχία οποιαδήποτε λύση που θα προκύψει ως προϊόν συμβιβασμού και αδυναμίας. Είναι κοινή πεποίθηση στα ελληνοτουρκικά ότι «η ψυχραιμία και ο κατευνασμός» απέτυχαν.

Οι διαστάσεις της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος

Με μια φιέστα, η Τουρκία, επισημοποίησε την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Τι σηματοδοτεί αυτό τόσο για τον διεθνή προσανατολισμό της Άγκυρας, όσο και για τα ελληνοτουρκικά;

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος είναι μία κίνηση επίδειξης ισχύος προς το εξωτερικό αλλά και συσπείρωσης της εκλογικής μάζας στο εσωτερικό. Είναι μια ενέργεια αποκαθήλωσης του Κεμάλ Ατατούρκ, αλλά και ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση του ισλαμικού κράτους, στο οποίο ο Ερντογάν προτίθεται να μετατρέψει την Τουρκία.

Επισήμως το θέμα της Αγίας Σοφίας δεν εντάσσεται στην ελληνο-τουρκική «ατζέντα», ενώ κατ’ εμέ θα έπρεπε.

Σε ότι αφορά στη διεθνή κοινότητα, δε υπήρξε κάποια ιδιαίτερη στενοχώρια για την αλλαγή του καθεστώτος του ναού της Αγίας του Θεού Σοφίας, από μουσείο σε τζαμί. Οι όποιες δηλώσεις, κινήθηκαν στο πνεύμα της καταδίκης, όμως δεν είχαν κανένα κόστος για τον «παραβάτη». Είναι ως μη γενόμενες. Δε προκύπτει κανένα κόστος για την Άγκυρα ούτε για τον προσανατολισμό της.

Η Τουρκία έχει χαράξει τη δική της πορεία, δείχνοντας με κάθε τρόπο ότι δεν ενδιαφέρεται για τα συναισθήματα των δυτικών ή της διεθνούς κοινότητας γενικότερα. Η διεθνής κοινότητα και οι κατά περίπτωση οργανισμοί της έδειξαν για ακόμη μια φορά ότι δεν έχουν καμία εξουσία επιβολής των όποιων αποφάσεών τους. Περιορίζονται απλά σε «οδηγίες προς ναυτιλομένους».

Εν προκειμένω, διέκρινα και ένα είδος υποκρισίας, καθώς αντιληφθήκαμε ότι είχαμε κάτι, αφού το χάσαμε. Ακούσαμε δηλώσεις και εξαγγέλθηκαν επιτροπές και εκστρατείες για την αλλαγή της απόφασης του Ερντογάν. Ουτοπία, τουλάχιστον. Είναι αργά για δάκρυα.

Αυτή είναι η πέμπτη Εκκλησία της «Αγίας του Θεού Σοφίας» που μετατρέπεται σε τζαμί. Υπάρχουν χιλιάδες άλλοι ναοί που έχουν λεηλατηθεί και ατιμασθεί από τους Οθωμανούς και τους Τούρκους, στη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη και την Κύπρο, χωρίς να εφαρμοσθεί καμία απόφαση των περιβόητων διεθνών οργανισμών.

Ας είμαστε τουλάχιστον παρόντες και σε εγρήγορση στα γεγονότα που θα ακολουθήσουν στο θρησκευτικό τομέα. Εννοώ τη συμπεριφορά της Τουρκία προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Πατριάρχη, την τύχη των ναών που απέμειναν ακόμη, τη Σχολή της Χάλκης καθώς και τις περιουσίες των εκκλησιαστικών ιδρυμάτων και των ιδιωτών. Μάλιστα, η «ξανθή φυλή» χάρηκε γιατί δε θα πληρώνουν εισιτήριο πλέον στην Αγία Σοφία. Τι άλλο θα ακούσουμε…

«Δεν θα υπάρξει άλλος Αττίλας στην Κύπρο»

Συμπληρώθηκαν 46 χρόνια από την πρώτη φάση της τουρκικής εισβολής και κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να σταθεί δίπλα στην Κυπριακή Δημοκρατία, για να μη υπάρξει ποτέ ξανά «Αττίλας» στη Μεγαλόνησο;

Δεν μπορεί και δε θα υπάρξει άλλος Αττίλας. Οι συνθήκες είναι διαφορετικές σε πολιτικό και στρατιωτικό πεδίο. Η Τουρκία αυτό που ήθελε να κάνει στην Κύπρο, το έκανε το 1974. Αυτό δε σημαίνει ότι δικαιολογείται οποιοσδήποτε εφησυχασμός από πλευράς μας.

Η Τουρκία είναι χώρα που δεν μπορεί να ενταχθεί σε κάποιο πλαίσιο. Για’ αυτό πρέπει η Κυπριακή Δημοκρατία να διατηρεί και να συντηρεί την Εθνική Φρουρά σε υψηλό επίπεδο επιχειρησιακών δυνατοτήτων και ετοιμότητας, ώστε να αποτελεί μια ισχυρή πηγή εθνικής ισχύος και ταυτόχρονα αξιόπιστη δύναμη αποτροπής και ανάληψης νικηφόρων στρατιωτικών επιχειρήσεων αν και εφόσον αυτό απαιτηθεί. Σ’ ότι αφορά στη στάση της Ελλάδος, είναι γνωστό ότι αυτή είναι δεδηλωμένη και σ’ αυτό το πλαίσιο κινείται η συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών.

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν ακολουθούν τις επιθυμίες και τα σχέδια που συντάσσονται από τον καιρό της ειρήνης, καθότι συντάσσονται σε βάση προϋποθέσεων, αλλά επηρεάζονται από τα δεδομένα της γενικής επιχειρησιακής και τακτικής κατάστασης και τις εκτιμήσεις της κάθε χρονικής στιγμής,  σε συνδυασμό με τα μετεωρολογικά δεδομένα των περιοχών που επηρεάζουν την αποστολή.

Πρέπει να έχουμε σχεδιάσει εναλλακτικές επιλογές για κάθε πιθανό σενάριο ή τακτική κατάσταση που εκτιμούμε ότι θα μπορούσε να παρουσιασθεί.

Είναι απολύτως απαραίτητο, να επανεξεταστούν και να επικαιροποιηθούν οι πρόνοιες και οι απαιτήσεις του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΔΕΑΧ) στη βάση των σημερινών και κυρίως των μελλοντικών συνθηκών.