Χριστόδουλος Τσιγάντες : Ένας σπουδαίος Έλληνας

Ο Χριστόδουλος Τσιγάντες, με καταγωγή από τα Σβορωνάτα Κεφαλλονιάς, ο μεγαλύτερος από τους τρεις γιους του Γεράσιμου Σβορώνου – Τσιγάντε και της Ευγενίας Αντύπα, γεννήθηκε στην παραδουνάβια πόλη Τούλτσα (Τουλτσέα) της Ρουμανίας.

Λίγον καιρό μετά το θάνατο του πατέρα του, ο Τσιγάντες μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή.

Σε ηλικία μόλις 17 ετών, το 1914, εισήλθε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε ηλικία 19 ετών και με το βαθμό του ανθυπολοχαγού, επέδειξε ιδιαίτερη ανδρεία πολεμώντας στο Μακεδονικό Μέτωπο.

Έλαβε μέρος στο ελληνικό εκστρατευτικό σώμα που μετέβη το 1919 στη Μεσημβρινή Ρωσία, ενώ έδωσε το «παρών» και στη Μικρασιατική Εκστρατεία, κατά τα έτη 1919-1920.

Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου ο γλωσσομαθής και καλλιεργημένος Τσιγάντες, που είχε όλα τα απαιτούμενα προσόντα για μια λαμπρή στρατιωτική σταδιοδρομία, φοίτησε στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου της Γαλλίας.

Όμως, η συμμετοχή του ως αντισυνταγματάρχη στο αποτυχημένο κίνημα του Μαρτίου του 1935 είχε ως επακόλουθο την καθαίρεσή του και την καταδίκη του σε ποινή ισόβιων δεσμών.

Με την παλινόρθωση της μοναρχίας, το Νοέμβριο του 1935, απονεμήθηκε βασιλική χάρη στον Τσιγάντε, ο οποίος έλαβε άδεια να αναχωρήσει για το εξωτερικό, όχι όμως και να επιστρέψει στο στράτευμα.

Όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Τσιγάντες βρισκόταν στην Αίγυπτο.

Κατετάγη στη Λεγεώνα των Ξένων με το βαθμό του λοχαγού, υπηρέτησε ως αξιωματικός-σύνδεσμος με τις «Ελεύθερες Γαλλικές Δυνάμεις» του στρατηγού Ντε Γκωλ και έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις στην Ανατολική Αφρική.

Το 1942, με την αμνηστία που δόθηκε από την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και επανήλθε στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού με το βαθμό του συνταγματάρχη.

Την περίοδο εκείνη ο Τσιγάντες ανέλαβε την οργάνωση του Ιερού Λόχου, της πρώτης κατ’ ουσίαν μονάδας ανορθοδόξου πολέμου στη σύγχρονη ελληνική στρατιωτική ιστορία.

Οι καταδρομείς του Ιερού Λόχου, των οποίων ο Τσιγάντες υπήρξε πρώτος και τελευταίος διοικητής, κατάφεραν να φέρουν εις πέρας με απόλυτη επιτυχία παράτολμες επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική και στο Αιγαίο πέλαγος μέχρι το Μάιο του 1945.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον Ιερό Λόχο υπηρετούσαν, μακριά από την κατεχόμενη πατρίδα και κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, εθελοντές αξιωματικοί και οπλίτες όλων των κλάδων των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, με διαφορετική στρατιωτική νοοτροπία αλλά και διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις.

Μόνο ένας αξιωματικός με την ισχυρή προσωπικότητα, την πλούσια στρατιωτική πείρα και τα αναμφισβήτητα ηγετικά προσόντα του Τσιγάντε θα μπορούσε να διοικήσει με αποτελεσματικό τρόπο μια τέτοια μονάδα.

Ειδικά στο Αιγαίο πέλαγος, από το Φεβρουάριο του 1944 έως το Μάιο του 1945, ο Ιερός Λόχος εκτέλεσε δεκάδες καταδρομικές επιχειρήσεις κατά των Γερμανών και συνέλαβε εκατοντάδες αιχμαλώτους.

Για την ηρωική του δράση στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Μικρασιατική Εκστρατεία, στη Βόρεια Αφρική, στη Μέση Ανατολή και στο Αιγαίο ο Τσιγάντες τιμήθηκε με παράσημα και πολεμικά μετάλλια από την Ελλάδα και άλλες χώρες.

Μάλιστα, ήταν ένας από τους τρεις έλληνες συνταγματάρχες που τιμήθηκαν στη Βόρεια Αφρική με το ελληνικό παράσημο του Ταξιάρχου του Τάγματος του Σωτήρος (οι άλλοι δύο τιμηθέντες ήταν ο Θρασύβουλος Τσακαλώτος και ο Παυσανίας Κατσώτας).

Μετά την απελευθέρωση της χώρας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής ο Τσιγάντες διετέλεσε στρατιωτικός διοικητής Αρχιπελάγους και αρχηγός της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής Δωδεκανήσων.

Αποστρατεύτηκε κατόπιν δικής του αιτήσεως το 1948.

Άνθρωπος δημοκρατικών αντιλήψεων, ο Τσιγάντες εργάστηκε ως πολιτικός σχολιαστής στις εφημερίδες «Έθνος», «Ελευθερία» και «Τα Νέα».

Επίσης, διετέλεσε γενικός διευθυντής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), θέση από την οποία επαύθη αμέσως μετά την επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου.

Ο Χριστόδουλος Τσιγάντες έφυγε από τη ζωή στις 12 Οκτωβρίου 1970, στο Λονδίνο, έχοντας στο πλευρό του παλαιούς συναγωνιστές του, βρετανούς αξιωματικούς με τους οποίους είχε στενή φιλική σχέση.

Η αποτέφρωση της σορού του έγινε μία ημέρα αργότερα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Τσιγάντες είχε αυτοεξοριστεί στη Μεγάλη Βρετανία εν πλήρει συνειδήσει, ενόσω η Ελλάδα τελούσε υπό το τυραννικό δικτατορικό καθεστώς των Απριλιανών.

Στο μνημείο που έχει ανεγερθεί προς τιμήν των ηρωικώς πεσόντων Ιερολοχιτών στις επιχειρήσεις των ετών 1942-1945, εντός του Πεδίου του Άρεως, φυλάσσεται η τέφρα του θρυλικού διοικητή του Ιερού Λόχου, του Χριστόδουλου Τσιγάντε.