Αγία Σοφία: Προσευχή μετά από 86 χρόνια για το μπαϊράμι

Προσευχή στην Αγία Σοφία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά σήμερα τα ξημερώματα για το μουσουλμανικό Μπαϊράμι των Θυσιών έπειτα από 86 χρόνια όπως μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Την προσευχή τέλεσε ο επικεφαλής Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων Αλί Ερμπάς.

Σύμφωνα με το κυπριακό πρακτορείο ειδήσεων συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Βουλής Μουσταφά Σεντόπ, ο Υπουργός Συγκοινωνιών Αντίλ Καραϊσμάίλογλου, ο νομάρχης Κωνσταντινούπολης Αλί Γερλίκαγια και ο επαρχιακός πρόεδρος Κωνσταντινούπολης ΑΚΡ.

Τουρκικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν ότι πριν ξεκινήσει ακόμη η προσευχή η Αγία Σοφία είχε γεμίσει, ενώ γέμισε και η πλατεία μπροστά στο μνημείο μέχρι και το Μπλε Τζαμί. Η προσευχή στην Αγία Σοφία είχε ανακοινωθεί χθες το βράδυ.

Σχεδιάζουν «μίνι» Αγία Σοφία στη Συρία

Την ίδια ώρα στην κατασκευή μικρογραφίας της Αγίας Σοφίας φέρεται να προχωρά το συριακό καθεστώς υπό τον πρόεδρο Μπασάρ Αλ Άσαντ με τη βοήθεια της Ρωσίας προκειμένου να αντισταθμίσει τη μετατροπή του ιστορικού μνημείου σε τζαμί.

Η απόφαση του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πυροδότησε κατακραυγή παγκοσμίως, με πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες να λένε ότι η Αγία Σοφία αποτελούσε σημαντικό σύμβολο της διαθρησκευτικής ενότητας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας moscowtimes, η οποία επικαλείται δηλώσεις ρώσου βουλευτή, η κατασκευή  της «μίνι Αγίας Σοφίας θα πραγματοποιηθεί στην κεντρική επαρχία της Χαμά και θα υποβοηθηθεί από τη Ρωσία.

Όπως σημειώνει, η κίνηση αυτή θα δείξει τη σημασία του «ειρηνικού διαλόγου» μεταξύ των μεγάλων θρησκειών.

«Η Συρία, σε αντίθεση με την Τουρκία, είναι μια χώρα που προωθεί τον ειρηνικό και διαθρησκευτικό διάλογο» επεσήμανε ο βουλευτής της Ρωσίας στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti.

Πότε θα ξεκινήσει η κατασκευή

Οι προετοιμασίες για την κατασκευή της μικρογραφίας της Αγίας Σοφίας αναμένεται να ξεκινήσει τον επόμενο μήνα, ανέφερε την Τρίτη το ειδησεογραφικό πρακτορείο Al-Modon.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η ιδέα για το κτίριο ξεκίνησε από έναν άντρα που ονομάζεται Nabeul Al-Abdullah, επικεφαλής μιας φιλανθρωπικής πολιτοφυλακής εντός της επαρχίας. Αφού έλαβε την έγκριση του μητροπολίτη της Ιεράς Μητρόπολης Επιφανείας (Χάμα), Νικολάου, τα σχέδια παρουσιάστηκαν στη συνέχεια στον ρωσικό στρατό εντός της Συρίας.

«Νομίζω ότι όλη η Ρωσία θα θέλει να βοηθήσει. Αυτό θα είναι πραγματικά ένα ορόσημο για όλους τους Ορθόδοξους» πρόσθεσε ο βουλευτής.

Το αντίγραφο πρόκειται να χτιστεί στην πόλη Al-Suqaylabiyah, η πλειονότητα το κατοίκων της οποίας είναι ελληνο-ορθόδοξη, σε ένα κομμάτι γης που δωρίστηκε από τον αρχηγό της πολιτοφυλακής Al-Abdullah. Μάλιστα, η τοποθεσία του νέου καθεδρικού ναού βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από τις τουρκικές στρατιωτικές βάσεις στη Χαμά.

DW: Γιατί ο χριστιανισμός μπορεί να αντέξει αυτό που γίνεται στην Αγία Σοφία

Από την άλλη πλευρά σε μακροσκελή της ανάλυση η εφημερίδα Welt εξηγεί γιατί «ο Χριστιανισμός μπορεί να αντέξει» τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

«Η Κωνσταντινούπολη είναι σήμερα μια τουρκική πόλη. Αλλά ανήκει σε όλο τον κόσμο. Ιδρυθείσα πριν από 2.680 χρόνια ως Βυζάντιο, έγινε στη συνέχεια ρωμαϊκή, βυζαντινή, οθωμανική και εν τέλει τουρκική πόλη. Στη μακρά της ιστορία που αποτέλεσε το σταυροδρόμι για πολλά έθνη και πολιτισμούς οφείλεται το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα έχει -και παρά τον Ερντογάν- μια λαμπρή ακτινοβολία. Όποιος αντίκρισε μια φορά τη σιλουέτα της Κωνσταντινούπολης, δεν μπορεί να την ξεχάσει πια. Εξού και δεν είναι ασήμαντο ότι ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν μετέτρεψε εκ νέου την Αγία Σοφία σε τζαμί.

[…] Ακόμη δεν είναι σαφές πού το πάει ο Ερντογάν. Μπορεί να θέλει να αποπροσανατολίσει από προβλήματα στο εσωτερικό και να θέλει να προσφέρει στους πιστούς Τούρκους λίγο μουσουλμανικό πανηγύρι. Μπορεί όμως να θέλει άλλα και περισσότερα. Ωστόσο είναι αξιομνημόνευτο ότι η πρώτη προσευχή της Παρασκευής στην Αγία Σοφία […] δεν ήταν τόσο εντυπωσιακή, θριαμβευτική και επιθετική όπως προεξοφλούσαν πολλοί στο προοίμιο. Ούτε ήρθαν εκατομμύρια στην Κωνσταντινούπολη, ούτε κηρύχθηκε ο ιερός πόλεμος. […] Ο Ερντογάν γνωρίζει άλλωστε ότι το 30% των ψηφοφόρων του δεν ενδιαφέρονται για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και πως μόλις το 40% των Τούρκων την υποστηρίζει. Η πλειονότητα απέχει πολύ από το να επιζητεί ένα θεοκρατικό καθεστώς.

[…] Γι΄ αυτό και στη διαμάχη αυτή για την Αγία Σοφία δεν χρειάζονται υπερβολές, πόσο μάλλον  να επισείει κανείς μια νέα χριστιανο-ισλαμική σύγκρουση των πολιτισμών. Για πάνω από 900 χρόνια η Αγία Σοφία ήταν για την Ορθοδοξία η κεντρική εκκλησία, όπως μαρτυρούν ακόμη και σήμερα οι νωπογραφίες στο εσωτερικό. Αυτό όμως δεν θεμελιώνει δικαιώματα ιδιοκτησίας και χρήσης. Εκκλησίες και τζαμιά είναι άγιοι χώροι, αλλά μπορούν να βεβηλωθούν, να μετατραπούν ή να δημευθούν χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι θρησκείες υφίστανται ζημιά. Εν τέλει οι εκκλησίες και τα τζαμιά είναι απλώς κτίρια, όπως και όλα τα υπόλοιπα. Δεν ζει κάτι το άγιο μέσα τους. Είναι άγιοι χώροι μέχρι να μην είναι πια. Και τότε αποκτούν και αυτοί το στάτους του εφήμερου. Και γίνονται στάβλοι, αποθήκες, σχολεία ή μουσεία», γράφει η εφημερίδα αναφερόμενη σε δεκάδες εκκλησίες στη Γερμανία, που εξαιτίας της όλο και μικρότερης προσέλευσης των πιστών έχουν κλείσει, πουληθεί και μετατραπεί σε άλλους χώρους, ακόμη και σε τζαμιά. «Μπορεί αυτό να πονάει τους Χριστιανούς. Αλλά έτσι είναι: το εξασθενημένο θρησκευτικό ενδιαφέρον πολλών Γερμανών που στην καλύτερη είναι απλώς τυπικά Χριστιανοί είναι αυτό που προκαλεί την εξαφάνιση εκκλησιών. Την ευθύνη γι΄ αυτό δεν φέρουν οι μουσουλμάνοι, αλλά οι μη μουσουλμάνοι.

Οι μετατροπές τόπων λατρείας δεν είναι νέο φαινόμενο

Όσον αφορά τις μετατροπές, λοιπόν, οι Χριστιανοί θα έπρεπε να είναι προσεκτικοί. Κατά τον Μεσαίωνα πολλές συναγωγές στη Γερμανία είχαν μετατραπεί σε χριστιανικές εκκλησίες. […] Το ότι δεν πρόκειται για ιστορίες μακρινών σκοτεινών εποχών καταδεικνύουν τα όσα εκτυλίχθηκαν πριν από καιρό στην Κόρδοβα της Ισπανίας» γράφει η Welt αναφερόμενη στην αρνητική απάντηση που είχε δώσει το 2006 ο τότε Πάπας Βενέδικτος σε παράκληση ισπανών μουσουλμάνων να μπορούν να προσεύχονται και εκείνοι στον ιστορικό καθεδρικό ναό της Κόρδοβα που ήταν κάποτε και τζαμί. «Ισπανοί μουσουλμάνοι ενδέχεται να αισθάνονται, λοιπόν, τον ίδιο πόνο που δήλωσε ότι αισθάνεται ο νυν Πάπας Φραγκίσκος για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας».

[…] Ένας από τους λόγους που η μετατροπή της Αγίας Σοφίας προσέκρουσε σε τόσο έντονη κριτική είναι και το γεγονός ότι αντίκειται σε ένα δόγμα, στο οποίο εξακολουθούν να πιστεύουν σήμερα πολλοί και το οποίο λέει ότι όλοι οι δρόμοι της σύγχρονης εποχής οδηγούν μακριά από τη θρησκεία. Το να οδηγεί αυτός ο δρόμος και πάλι »προς τα πίσω» δεν ταιριάζει φυσικά σε αυτή την εικόνα. Στην πραγματικότητα όμως αυτός ο δρόμος ακολουθείται εδώ και καιρό στις ΗΠΑ, στη νότια Αμερική, στην Ασία αλλά και αλλού. Γι΄ αυτό λοιπόν η εκ νέου μετατροπή της Αγίας Σοφίας -και παρά τα όποια κρυφά κίνητρα- δεν πρέπει να ισοδυναμεί με συμφορά. Ως μουσείο η Αγία Σοφία είχε έναν περίεργο υβριδικό χαρακτήρα. Όχι καθαρά ορθόδοξη-χριστιανική, ούτε καθαρά μουσουλμανική. […] Από έξω τζαμί και από μέσα τουριστικό αξιοθέατο και χώρος για επίδοξους αρχιτέκτονες. Για τον Χριστιανισμό που βλέπει να φθίνει ο αριθμός των εκκλησιών του, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας είναι κάτι που μπορεί να αντέξει».

«Ο ηγέτης των απανταχού μουσουλμάνων»

Στο θέμα της Αγίας Σοφίας επανέρχεται και η σημερινή Süddeutsche Zeitung υπό τον τίτλο «Στο πνεύμα του πορθητή».

«[…] Με την εργαλειοποίηση της Αγίας Σοφίας ο πρόεδρος Ερντογάν δεν απευθύνεται μόνο στους τούρκους μουσουλμάνους. Με το λαϊκίστικο αυτό μείγμα εθνικισμού, νεο-οθωμανικής ανάγνωσης του παρελθόντος αλλά και εξόφθαλμης μουσουλμανικής αδελφοσύνης, προβάλλει εαυτόν ως ηγέτη των απανταχού μουσουλμάνων, ως μαχητή κατά οποιασδήποτε αδικίας, είτε πρόκειται για την ισραηλινή εποικιστική πολιτική και κατοχή στην Παλαιστίνη, είτε για τον πόλεμο στη Συρία, είτε για την εχθρότητα έναντι του Ισλάμ στην Ευρώπη.

Σε περίπτωση που καρποφορήσει η τακτική του Ερντογάν ενδέχεται να φανερωθεί και η πραγματική συνέπεια του αξιοσημείωτου κηρύγματος της περασμένης Παρασκευής: η κινητοποίηση των μουσουλμάνων που είναι δυσαρεστημένοι με την πολιτική κατάσταση στις χώρες τους και η υποταγή τους σε έναν τούρκο πρόεδρο που μάχεται πρωτίστως για τη διατήρηση της εξουσίας στη χώρα του».