Ηρόδοτος, pater historiae (Μέρος Α’)

Κατά κοινή παραδοχή, η ελληνική κλασικότητα έφθασε στο απόγειο της ακμής της με τις τραγωδίες του Σοφοκλή και τον Παρθενώνα.

Μάλιστα, η συνένωση ιωνικών και δωρικών στοιχείων στον ξακουστό ναό της Ακρόπολης είναι ένα εύγλωττο σύμβολο για τις ιδιαίτερες συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτεύχθηκε η ωρίμαση αυτή της κλασικότητας επί αττικού εδάφους.

Κοντά στην ώριμη τραγωδία του Σοφοκλή τοποθετείται το έργο του Ηροδότου, στο οποίο συνενώνονται ένα πλήθος από αρχαϊκά χαρακτηριστικά —καρπός της παράδοσης— και ποικιλόμορφα στοιχεία άμεσα σχετιζόμενα με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτό διαμορφώθηκε.

Όσα γνωρίζουμε για τη ζωή του Ηροδότου προέρχονται κυρίως από το λεξικό της Σούδας ή συνάγονται έμμεσα από το ίδιο το έργο του.

Ο Ηρόδοτος γεννήθηκε στην Αλικαρνασσό, στη νοτιοδυτική ακτή της Μικράς Ασίας, λίγο πριν από την εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον των Ελλήνων (480-479 π.Χ.).

Η Αλικαρνασσός, ως αποικία της Τροιζήνας, ήταν κατ’ αρχήν δωρική, αλλά ιωνικά στοιχεία πρέπει να είχαν διεισδύσει από νωρίς στην πόλη, όπως φανερώνουν επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. σε ιωνική διάλεκτο.

Έτσι, ο Ηρόδοτος διατήρησε μεν διά βίου την κλίση του προς το δωρικό χαρακτήρα, το χαρακτήρα της δωρικής φυλής, αλλά γνώρισε και τον ιωνικό χαρακτήρα, χωρίς βεβαίως να γοητευτεί από αυτόν.

Η οικογένεια του Ηροδότου ήταν μια από τις σημαντικότερες της Αλικαρνασσού, δεν είναι όμως εξακριβωμένο αν οι γονείς του είχαν αριστοκρατική καταγωγή ή απλώς διέθεταν μεγάλη οικονομική άνεση.

Ο πατέρας του λεγόταν Λύξης και ένας θείος του, γνωστός επικός ποιητής, λεγόταν Πανύασσης.

Τα ονόματα αυτά των στενών συγγενών του υποδηλώνουν πολιτιστικές επιδράσεις της καρικής ενδοχώρας —οι Κάρες ήταν αρχαίος λαός της νοτιοδυτικής Μικράς Ασίας— και της Εγγύς Ανατολής.