Στο δυτικό τμήμα της πόλης της Ρόδου, ενός οικιστικού συνόλου με μοναδική γοητεία, υψώνεται ο λόφος του Αγίου Στεφάνου, ευρέως γνωστός ως Μόντε Σμιθ.

Εκεί βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της ακρόπολης της Ρόδου, με οικοδομήματα που χρονολογούνται στους Ελληνιστικούς και τους Υστεροελληνιστικούς Χρόνους (3ος-2ος αιώνας π.Χ.).

Η ακρόπολη της Pόδου δεν είχε οχυρωματικό χαρακτήρα, όπως οι παλαιότερες ακροπόλεις. Αποτελούσε μια μνημειακή ζώνη με ιερά, μεγάλους ναούς, δημόσια κτίρια και υπόγειους χώρους λατρείας, όπου κυριαρχούσε το πνεύμα της ελληνιστικής αρχιτεκτονικής.

Tα οικοδομήματα της ακρόπολης ήταν χτισμένα σε κλιμακωτά επίπεδα, πάνω σε πλατώματα που συγκρατούνταν από αναλημματικούς τοίχους. Κατά τη διάρκεια της Ιταλοκρατίας έλαβαν χώρα στην ακρόπολη ανακατασκευές ευρείας κλίμακας, σύμφωνες με το πνεύμα της εποχής, ενώ στις κατοπινές δεκαετίες πραγματοποιήθηκαν αναστηλωτικές εργασίες.

Τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της ακρόπολης της Ρόδου είναι τα ακόλουθα:

  • Ο ναός της Αθηνάς Πολιάδος και του Διός Πολιέως, στο βόρειο άκρο του λόφου της ακρόπολης. Σε αυτόν τον πώρινο και περίπτερο ναό, δωρικού ρυθμού και μνημειώδους χαρακτήρα, φυλάσσονταν τα κείμενα των συνθηκών με άλλα κράτη.
  • Τα «Νυμφαία», υπόγειες σπηλαιώδεις κατασκευές, λαξευμένες στο βράχο, που λειτουργούσαν ως χώροι αναψυχής και λατρείας, ίσως των Νυμφών.
  • Το αναστηλωμένο μαρμάρινο ωδείο, χωρητικότητας περίπου 800 θεατών, που χρησίμευε για τη διεξαγωγή μουσικών εκδηλώσεων ή ως χώρος παρακολούθησης μαθημάτων των φημισμένων ρητόρων της Pόδου.
  • Ο ναός του Πυθίου Απόλλωνος, στο νότιο τμήμα του λόφου. Ο ναός, πώρινος και περίπτερος, είχε μικρότερες διαστάσεις από το ναό της Aθηνάς Πολιάδος και του Διός Πολιέως. Τέσσερις κίονες του ναού και τμήμα του επιστυλίου έχουν αναστηλωθεί.
  • Το στάδιο, ανεσκαμμένο και αναστηλωμένο επί Ιταλοκρατίας.
  • Το γυμνάσιο, ανατολικά του σταδίου.

Η εξαιρετική θέα που προσφέρει ο λόφος του Αγίου Στεφάνου στην παλαιά και τη νέα πόλη της Ρόδου, τη θάλασσα, καθώς και τα μικρασιατικά παράλια, είναι ο λόγος για τον οποίον είχε εγκαταστήσει εδώ το παρατηρητήριό του ο σερ Σίντνεϊ Σμιθ (Sir William Sidney Smith, 1764-1840), διοικητής των βρετανικών ναυτικών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να παρακολουθεί τις κινήσεις του γαλλικού στόλου στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα.

Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, η ονομασία Μόντε Σμιθ, με την οποία αναφέρεται κατά κανόνα ο λόφος που υψώνεται πάνω από την πόλη της Ρόδου, οφείλεται στον προαναφερθέντα άγγλο ναύαρχο, ο οποίος έγινε διάσημος αφενός μεν για την ευφυΐα, το δυναμισμό και την ανδρεία του (κατάφερε να αντιπαρατεθεί επιτυχώς στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη το 1799), αφετέρου δε για τη ματαιοδοξία και τις εκκεντρικότητές του.

Headlines