Κοροναϊός : Γιατί «προτιμά» τα εργοστάσια επεξεργασίας κρεάτων;

Λίγο καιρό πριν, η Γερμανία αναγκαζόταν να θέσει σε καραντίνα 360.000 άτομα, εξαιτίας τεράστιας συρροής κοροναϊού σε εργοστάσιο επεξεργασίας κρεάτων στο Γκίτερσλοχ. Τόσο πριν όσο και μετά από αυτό το περιστατικό, εγκαταστάσεις στη Βρετανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, τον Καναδά, την Ιρλανδία, τη Βραζιλία, την Αυστραλία και τις ΗΠΑ αναγκάζονταν να κλείσουν ή να συνεχίσουν να λειτουργούν υπό αυστηρότερες προϋποθέσεις, καθώς μετατρέπονταν σταδιακά σε τοπικά επίκεντρα της πανδημίας. Τις τελευταίες ημέρες, αντίστοιχο περιστατικό σημειώθηκε και στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην πόλη της Καβάλας, όπου μέχρι στιγμής έχουν προκύψει περισσότερα από 23 κρούσματα του νέου κοροναϊού.

Η τάση του κοροναϊού να «προτιμά» τέτοιου είδους εγκαταστάσεις είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί. Ευτυχώς, φαίνεται πως ο νέος ιός δεν μεταδίδεται μέσω των τροφίμων, καθησυχάζοντας τις ανησυχίες για ραγδαία εξάπλωσή του σε ευρύτερα κομμάτια του πληθυσμού. Με την υγεία των εργαζομένων και των οικογενειών τους, όμως, να μην εμφανίζεται εξίσου προστατευμένη, οι ειδικοί αναζήτησαν από νωρίς τις παραμέτρους που έχουν μετατρέψει σε αρκετές περιπτώσεις τα εργοστάσια επεξεργασίας κρεάτων σε εστίες υπερμετάδοσης.

Συνθήκες εργασίας

Μιλώντας στο Wired, ο Νικόλας Χρηστάκης, επικεφαλής του εργαστηρίου Ανθρώπινης Φύσης στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, σημείωσε: «Ένα, δύο, τρία εργοστάσια επεξεργασίας κρέατος, εντάξει, αυτό είναι κάτι που δεν ξεφεύγει από το αναμενόμενο. Όμως είναι σαφές ότι αυτές οι εξάρσεις είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Για εμένα, αυτό αποτελεί απόδειξη ότι υπάρχει κάτι ξεχωριστό στην επεξεργασία των κρεάτων που αυξάνει τον κίνδυνο που διατρέχουν οι εργαζόμενοι να κολλήσουν κοροναϊό».

Ποια είναι, όμως, αυτά τα μοναδικά χαρακτηριστικά; Η πλήρης εξακρίβωσή τους θα χρειαστεί πολύ ακόμη χρόνο και έρευνα. Υπάρχουν όμως ορισμένες ισχυρές ενδείξεις.

Σύμφωνα με το CDC, ο κυριότερος κίνδυνος προκύπτει από τα παρατεταμένα διαστήματα που περνούν οι εργαζόμενοι σε κοντινή απόσταση ο ένας από τον άλλο. Πολλά από αυτού του είδους τα εργοστάσια είναι τεράστια και μπορεί να απασχολούν ακόμη και χίλιους εργαζόμενους σε κάθε οκτάωρη βάρδια, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις είναι αναγκασμένοι να στέκονται σχεδόν κολλημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, προκειμένου να αφαιρέσουν το κρέας από τα κουφάρια που κρέμονται από γάντζους ή περνούν από ιμάντες μεταφοράς.

Σε πολλές περιπτώσεις, έχουν ελάχιστο χρόνο να ολοκληρώσουν τη διαδικασία πριν προχωρήσουν στο επόμενο κομμάτι κρέατος. Οι φρενήρεις ρυθμοί και οι υψηλές σωματικές απαιτήσεις της συγκεκριμένης εργασίας, μπορεί να κάνει τους εργάτες να λαχανιάσουν, καθιστώντας δύσκολη τη διατήρηση της μάσκας σε όλη τη διάρκεια της εργασίας τους. Το CDC υποστηρίζει ότι προκειμένου οι κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης να μπορούν πράγματι να τηρηθούν, θα πρέπει να μειωθεί ο όγκος της παραγωγής, ώστε να απαιτούνται λιγότεροι εργαζόμενοι σε κάθε βάρδια.

Ο ρόλος του κλίματος

Άλλα χαρακτηριστικά των εργοστασίων επεξεργασίας κρέατος είναι πιο δύσκολο να μεταβληθούν για να εξυπηρετήσουν το στόχο της προστασίας από την πανδημία. Το κυριότερο είναι ίσως οι πολύ ψυχρές θερμοκρασίες και ο πολύ ισχυρός εξαερισμός που απαιτείται για τη συντήρηση του κρέατος και την αποτροπή της προσβολής του από παθογόνα που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες στους καταναλωτές. Ωστόσο, τα ίδια χαρακτηριστικά που προστατεύουν τους καταναλωτές, ενδέχεται να είναι και αυτά που εκθέτουν τους εργαζόμενους σε υψηλότερο κίνδυνο λοίμωξης από κοροναϊό, όπως εξηγεί στο Wired η Σίμα Ασάντι, χημικός μηχανικός στο UC Davis:

«Οι χαμηλές θερμοκρασίες επιτρέπουν στον ιό να παραμείνει ζωντανός έξω από το ανθρώπινο σώμα για περισσότερη ώρα. Αυτό αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο λοίμωξης εντός των εργοστασίων».

Ο εξαερισμός παίζει επίσης το ρόλο του, αφού μεταφέρει με πολύ υψηλή ταχύτητα σταγονίδια και αερολύματα. Ωστόσο, οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει στο ποιος ακριβώς είναι αυτός ο ρόλος. «Θεωρητικά, οι υψηλές ταχύτητες του αέρα ενδέχεται να κάνουν την περιοχή ακριβώς γύρω από έναν φορέα πιο ασφαλή, διαλύοντας την συγκέντρωση των αερολυμάτων», σημειώνει η Ασάντι στο Wired. «Ουσιαστικά, τα αερολύματα κινούνται πολύ γρήγορα για να μπορέσει να τα εισπνεύσει κανείς». Ωστόσο, σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του χώρου ο κίνδυνος λοίμωξης ενδέχεται να αυξάνεται, καθώς τα αερολύματα μετακινούνται πιο μακριά, καταφέρνοντας να φτάσουν σε περισσότερα άτομα. «Είναι μια εύκολη ερώτηση, όμως η απάντησή της είναι εξαιρετικά περίπλοκη», συμπληρώνει.

Κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες

Δεν ευθύνονται, όμως, μόνο οι συνθήκες εντός του εργοστασίου: Κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες ενδέχεται να επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση για τους εργαζόμενους. Η επεξεργασία κρέατος είναι μια εξαντλητική, επικίνδυνη και πολύ απαιτητική χειρωνακτική εργασία, η οποία πραγματοποιείται κυρίως από χαμηλόμισθους ανειδίκευτους εργάτες. Σε χώρες όπως η ΗΠΑ, είναι πολύ συνηθισμένο το εργατικό δυναμικό των συγκεκριμένων εργοστασίων να αποτελείται από πρόσφατους ή παράτυπους μετανάστες.

Μετανάστες ή ντόπιοι, πάντως, οι εργάτες σε πολλές περιπτώσεις αναγκάζονται για οικονομικούς λόγους να ζουν συνωστισμένοι μαζί με την εκτεταμένη οικογένειά τους, γεγονός που δεν τους επιτρέπει να τηρούν αποστάσεις. Αντίστοιχα, η μετακίνησή τους προς τη δουλειά είναι πιθανότερο να πραγματοποιείται μέσω μαζικών συγκοινωνιών, δημόσιων ή μισθωμένων από τις επιχειρήσεις, γεγονός που επίσης τους φέρνει σε παρατεταμένη επαφή με πολλούς άλλους ανθρώπους.

Το στάτους του παράτυπου μετανάστη, σε αρκετές περιπτώσεις συνεπάγεται ότι οι εργάτες που παρουσιάζουν συμπτώματα φοβούνται να αναζητήσουν βοήθεια, ιδιαιτέρως στην Αμερική, όπου κινδυνεύουν να απελαθούν εξαιτίας των πολιτικών της κυβέρνησης Τραμπ. Επιπλέον, και πάλι στην περίπτωση των ΗΠΑ, είναι πολύ συνηθισμένο να μην δικαιούνται καν ημέρες πληρωμένης αναρρωτικής άδειας, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται στο χώρο εργασίας τους ακόμη και αν ασθενούν.

Ανεξαρτήτως χώρας, ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι οι πολίτες που ανήκουν σε κατώτερα οικονομικά στρώματα υποφέρουν από περισσότερα υποκείμενα νοσήματα που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα ή καθιστούν τα άτομα πιο ευάλωτα στις σοβαρές επιπλοκές του κοροναϊού.